Roma devrinin en değerli heykeltıraşlık merkezleri ortasında gösterilen UNESCO Dünya Miras Listesi‘ndekiAfrodisyas Antik Kenti’ndeki hafriyat çalışmalarında bulunan İmparator Diocletianus’un “Tavan fiyat fermanı”, onarım çalışmasının akabinde ziyarete açılacak.
Bazilika duvarlarına kazınan 1400 unsurluk fermanda 1718 yıl evvel kullanılan çabucak tüm mal ve hizmetler için belirlenen en yüksek fiyatları görmek mümkün olabilecek.
Roma devrinin en yeterli korunan antik kentlerinden Aydın’ın Karacasulu ilçesindeki Afrodisyas Antik Kenti’nde hafriyat ve onarım çalışmaları, son 29 yıldır Oxford Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Roland R.R. Smith başkanlığında yürütülüyor.
Döneminin en âlâ heykeltıraşlık merkezleri ortasında gösterilen Afrodisyas, bilhassa stadyum, Sebasteion tapınağı, hamam, antik tiyatro, dev kent havuzu ve Tetrapylon kapısı üzere Roma periyodunun ihtişamını yansıtan yapılarıyla dikkati çekiyor.
Kazı Lideri Prof. Dr. Smith, kentte heyecanlı bir hafriyat dönemi yaşadıklarını, İmparator Diocletianus periyodunda duvarlara kazınan “Tavan fiyat fermanı”na ait başlatılan 5 yıllık projenin ikinci yılında olduklarını söyledi.
“İLK AMACIMIZ BU ENTERESAN FERMANI ZİYARETE AÇMAK”
Kazı Lideri Prof. Dr. Smith, şöyle devam etti:
“Bahsettiğimiz fiyat fermanı İmparator Diocletianus tarafından 301 yılında bu cepheye yazılmıştı. Birinci amacımız bu cepheyi gerçek bir onarım ile ayağa kaldırmak ve sonrasında da ayağa kalkan yapının iç yerinde bu enteresan fermanı ziyarete açmak.
Bu fermanın enteresan yanı bütün Roma İmparatorluğu boyunca kullanılan tüm hizmet, servis ve eserlerin yaklaşık 1400 adedinin fiyatlarının yer alması. Örneğin İskenderiye’den Roma’ya seyahat fiyatı, deve kuşu fiyatı ya da tavşanın karın bölgesinden alınan kürkün fiyatı bu fermanda yer alıyor. Bu çalışmayla Diocletianus fiyat fermanı dünyada birinci defa sergilenecek.”
“BULUNDUĞU HİÇBİR YERDE SERGİLENMEMEKTE”
Fermanın büyük bir işçilikle cepheye işlendiğini, 1400 maddeyi duvara kazıyanların harikulade bir iş çıkardığını vurgulayan Smith, “En kıymetli özelliği var olan bir yapının üzerine çok ayrıntılı bir teknik, inceleme ve hesap ile kazınmış olması. Biz buna bakarak bir yazıtçının nasıl çalıştığını anlayabiliyoruz. 1400 maddeyi oraya nasıl sığdıracağını hesaplamış” dedi.
Afrodisyas’ta bulunan kesim sayılarının başka antik kentlerdekine nazaran çok daha fazla olduğunu vurgulayan Smith, “Bu ferman konuşulan lisana nazaran Latince ya da Yunanca yayınlanmıştı. Afrodisyas’ta ele geçen örnek Yunanca’dır. Biz yazıtın bütün metnini Latince, İngilizce ve Türkçe olarak da ziyaretçiye sunacağız. O periyoda ait toplumsal ve ekonomik hayat hakkında fikir edineceğiz” diye konuştu.