Kazakistan’ın Altın Elbiseli Adam Dünya Müzeleri’nde projesi çerçevesinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmeye başlanan zırh, Türk kültürünün ve medeniyetinin tarih içindeki derinliğini ortaya koyan değerli argümanlar ortasında yer alıyor.
Kazakistan’ın Yedisu bölgesinde, 1969’daki bir inşaat çalışması öncesinde, yerde 6 metre uzunluğunda, 60 metre çapında bir kurgan (Orta Asya ve Doğu Avrupa’da yığma zirve ve höyük formunda yapılmış mezarlar) görülmesi üzerine hafriyat yapılarak çıkarılan ve “Altın Elbiseli Adam” olarak anılan zırhta leopar, pars, kartal koç, geyik, dağ keçisi, at ve kuş motifleri işlenmiş 3 bini aşkın altın üçgen plaka bulunuyor.
Sağdan sola yanlışsız kapanan V yakalı kısa kaftan, dar süvari pantolonu, diz altında kalan kısa yumuşak çizmeden oluşan zırh, 65 santimlik kalpağıyla dikkati çekiyor. Ucunda dağ keçisi motifi bulunan kalpakta, dünya hakimiyetini simgeleyen 4 okla güneş rabbini sembolize eden 2 kanatlı at motifi dikkati çekiyor.
Altın iplikle dikilmiş kaftan ve kalpağın yanı sıra zırhta, silah olarak 150 farklı büyüklükte altın plaka işlenmiş kakmalı uzun demir kılıç, yarısı deri yarısı ahşap hançer, altın işlemeli kamçı bulunuyor. Altın Elbiseli Adam’ın mühür olarak da kullandığı bir yüzüğü bulunuyor.
Isık Kurganı olarak isimlendirilen mezardan çıkarılan zırhın yanındaki gereçler ise Türklerin 2 bin 500 yıl öncesinde büyük bir devlet ve medeniyet kurduğunu, kendi yazı lisanlarını kullandığını ortaya koyuyor.
Mezar odasından çıkarılan sapı kırılmış gümüş kepçenin üzerinde yer alan 2 satır yazı, en eski Türkçe metin olarak kabul ediliyor. Bilim adamlarının büyük çoğunluğu yazının “Hanın oğlu 23’ünde öldü Esik halkının başı sağ olsun” manası taşıdığı konusunda birleşiyor.
Türk inançlarını, devlet nizamını ve mitolojik görüşleri yansıtan, Türk dünyasının ortak kültür mirası 2 bin 500 yıllık bu nadide eser, 12 Ekim’e kadar ziyaret edilebilecek.
Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, standa ait yaptığı açıklamada, MÖ 5’inci yüzyılla tarihlenen Altın Elbiseli Adam zırhının, Türklerin tarih derinliğini ortaya koyan nadide bir eser olduğunu söyledi.
Altın Adam’ın, Isık Kurganı’nda bir yol çalışması sırasında bulunduğunu anlatan Saparbekuly, “Hikayesi çok değişik. Yol çalışması sırasında makineler büyük bir doruğun yanından geçerken kimi altın bulgularıyla karşılayor. Daha sonra hafriyatlar başlıyor. Külliyen altınla işlenmiş bu eser bulunuyor. Altın işlemeciliği ve o periyodun manevi kıymetleri açısından çok kıymetli bir bulgu” diye konuştu.
Saparbekuly, Isık Kurganı’ndaki kazılardan 4 bini aşkın arkeolojik yapıtın çıkarıldığını anlatarak, “Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, bu buluşla ilgili ‘Büyük Bozkır’ın Tutankhamunu’dur’ diyor. Tarihi açıdan kıymetli bir eser. Tutankhamun’un mezar odasından çıkarılanlardan sonra en çok eşya Altın Adam’ın kargısında yer alıyor” tabirlerini kullandı.
Isık Kurganı’ndan sonra Kazakistan’ın çeşitli yerlerinde “5 altın adam ve altın hanım” bulunduğunu lisana getiren Saparbekuly, yapıtların İskitler devri mirası olduğuna dikkati çekti. Saparbekuly, “Altın Adam, tarihimizin yalnızca Göktürkler’den değil, Hunlar ve Latifeler zamanından başladığını gösteriyor” dedi.
Standın Belarus, Rusya, Azerbaycan, Çin, Polonya, Güney Kore, Özbekistan ve Makedonya’da da izlenime sunulduğunu anlatan Saparbekuly, Altın Elbiseli Adam’ın, Malezya başta olmak üzere Uzak Doğu ülkeleriyle Avrupa ve Amerika’ya götürüleceğini bildirdi.
Altın Elbiseli Adam’ın gittiği tüm ülkelerde büyük ilgi gördüğünü vurgulayan Saparbekuly, “Kazakistan üzere uçsuz bucaksız bozkır ülkesinde bu kadar tarihi zenginlik ve medeniyetin olması ve altın işlemeli sanat şaheseri herkesi hayran bırakıyor.” diye konuştu.
En eski Türkçe yazıt da sergide
Saparbekuly, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde Kazakistan’daki 7 bölgeden çıkarılan, üzerinde en eski Türkçe yazıtın kazındığı gümüş bir kepçenin de ortalarında yer aldığı 207 yapıtın sergilendiğini anlattı.
Sergideki bedelli eşyaların devrin ruhunu, ömrünü ziyaretçilere hissettireceğini tabir eden Saparbekuly, “Türk kardeşlerimizi, sanatseverleri, tarihseverleri, tüm Ankaralıları 12 Ekim’e kadar sürecek sergiyi gezmeye, kendi topraklarını, tarihlerini tanımaya davet ediyorum.” dedi.
