Nükleer güç ve silahlanma uzmanları, Rus hava durumu ve etraf izleme ajansı Roshydromet’in açıkladığı patlama sonrasında etrafa yayılan nükleer izotopların, atom parçalanmasıyla (fizyon) oluştuğuna dikkati çekerek, kelam konusu serpintinin bir nükleer reaktör patlaması sonucu ortaya çıkmış olabileceğini ileri sürdü.
Business Insider mecmuasına açıklama yapan nükleer zenginleştirme ve silah üretimi uzmanı Joshua Pollack, patlama sonrası stronsiyum-91, baryum-139 ve lantanum-140 üzere süratli çözünen nükleer izotopların etrafa yayıldığını belirterek, “Bunlar çekirdek parçalanmasının (fizyon) eserleri. Şayet hala bu olayda bir nükleer reaktör patlamasının kelam konusu olmadığını düşünen varsa bu bilgiler bize hayli ara kazandırıyor.” dedi.
Rusya’daki nükleer güç hususlarını takip eden “AtomInfo.ru” internet sitesinin editörü Alexander Uvarov da Rus Rai Novosti haber ajansına yaptığı değerlendirmede, kelam konusu izotopların uranyum zenginleştirmesi sonucu oluştuğu, uranium-235 elementinin parçalandığı bir fizyon reaktöründen çıkmış olması gerektiğini tabir etti.
Norveçli nükleer güvenlik uzmanı Nils Bohmer ise Norveç’te İngilizce-Rusça yayın yapan The Barents Observer gazetesine yaptığı açıklamada “Baryum ve stronsiyum üzere süratli çözünen izotoplar zincirleme nükleer tepki sonucunda ortaya çıkar. Bu, nükleer bir reaktörün patladığının ispatıdır.” tabirini kullandı.
Endişeli Bilim İnsanları Birliği uzmanı Edwin Lyman da Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Radyoaktif fizyon eseri izotopların tespit edilmesi, Nyonoksa’daki patlamaya kritik bir nükleer reaktörün dahil olduğunu gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Rus resmi makamlarının, en az 5 kişinin hayatını kaybettiği, 7 kişinin yaralandığı ve üs yakınındaki Severodvinsk’te nükleer serpintiye yol açan olayın akabinde kamuoyunu bilgilendirme konusunda çekimser davranması kuşkulara yol açmıştı.
Kazanın “nükleer izotopların kullanıldığı bir sıvı ateşleme sisteminin testi sırasında yaşandığını” açıklayan Rus yetkililer, radyasyon oranlarının kabul edilebilir seviyede olduğu ve denetim altına alındığını öne sürmüştü.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin de yaptığı açıklamada, “Bu askeri alandaki bir çalışmadır, gelecek vadeden silah sistemlerinin geliştirilmesiyle ilgilidir. Sıkıntının askeri nitelikte olması nedeniyle bilgiye erişimde aşikâr kısıtlamalar olması olağandır.” diye konuşmuştu.