Bugüne dek birçok değerli sanatkarın çalışmalarını sanatseverlere sunan Beyoğlu’ndaki Versus Arka Project, artık de grafik dizayncı ve sanatçı Vahit Tuna’nın iç ve dış olmak üzere iki kısımdan oluşan Mağara isimli enstalasyonuna konut sahipliği yapacak. Tuna’nın 5’inci ferdî standında sanatseverleri etkileyici bir tecrübe bekliyor, yapay zekânın opera olduğuna kadar verdiği sesleri opera sanatkarı yorumluyor.
SESE DÖNÜŞTÜREN İMGELER
Tuna, iki yıl evvel tutmaya başladığı Rorschach Günlüğü ismini verdiği kayıtlara yenilerini eklemeye devam ediyor. Yüzlerce adet şuur dışı leke ve örüntüyü bir zihin kurmacası içerisinde ses ve ışığa maruz bırakan Tuna, bunlara orijinal bir form kazandırıyor. Tuna, “Sergiyi birinci planladığımda ses, ışık ve bu imgeler yer alacaktı. Bu lekelerin ışıkla ilgisi enteresan. Işık değiştiğinde bunlar da değişiyor. Akabinde öbür bir fikir doğdu: ‘Acaba imgeler için bir ses nasıl üretebilirim?’ dedim. Genel olarak bunlar benim için zihin parçacığı üzere. Zihinde niyet karşılığı gibi… Bu imgeler lisan ile sesin birleşmesi sonucu duyduğumuz sözler üzere güya. Siz onu farklı hallerde algılayabiliyorsunuz. Pekala, sesi nasıl elde edebilirdim? Sonra bunları bir yapay zekânın sese dönüştürebileceği, farklı bir yorum getireceğini düşündüm. Yaptığım imajlardan birini seçip bu fotoğraftan ses elde etmek, akabinde bu sesi bir beste haline dönüştürmek istedim. Aklımda uzun vakittir bir opera bestelemek vardı. Lakin sanki bir yapay zekâ bana bir opera bestelemem için yardım edebilir miydi?” kelamlarını kaydediyor.
15 DAKİKALIK YERLEŞTİRME SANATI
İngiltere’de tasarlanan yapay zekâya binlerce saat opera bestesi dinletildiğini belirten Tuna, şöyle devam ediyor: “Önce öbür bir yazılım tasarladık. Bu yazılım son iki yılda ürettiğim imajlardaki/imgelerdeki ton farklarını, detayları sese dönüştürdü. Her ton bir sese aitti. Sonra bu sesleri opera sanatkarı Ayşe Yakut Somer seslendirdi, onun imajlara yaptığı yorumu kaydettik. İki saate yakın süren bu kayıtları küçük kesimlere bölüp bir algoritmayla yüzlerce mümkünlük elde ettik ve bunları yapay zekâya sunduk. Yapay zekâ tüm kesimler ortasından hangilerinin opera olduğuna karar verdi ve opera dediği kesimlerden bize yepisyeni bir dizilim sundu. Ortaya çıkan dizilimi de tekrar Ayşe Yakut Somer’e yorumlattık, yapay zekânın en kıymetli bulduğu kompozisyonu bu sefer Ayşe öğrendi. Bu da 15 dakikalık ses projesinde gösterilecek. Özetle; yapay zekâ opera öğrendi, akabinde öğrenip de ortaya koyduğu çalışmayı bir opera sanatkarı yorumladı.”
VAHİT TUNA KİMDİR?
1971 Edremit doğumlu Vahit Tuna, Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü’nden mezun olduktan sonra grafik tasarım alanındaki çalışmalarının yanı görsel sanatlar alanında işler üretti. Yurt içi ve yurt dışı onlarca küme standına katılan Tuna’nın müze ve kurum koleksiyonlarında işleri yer alan birinci şahsî standı Europe Hear Us 2002 yılında burs alarak gittiği Stuttgart’daki Akademie Schloss Solitude’de açıldı. Tuna, İstanbul’da İdman (Hafriyat Karaköy, 2008) ve Daima seyirciyiz… (Tütün Deposu, 2011) stantlarını takiben 2017’de tek bir standın dört farklı sanat yerinde tıpkı anda açıldığı Pşisel başlıklı şahsî standını gerçekleştirdi.