Halk ortasında bunama olarak da bilinen demans, kişinin çeşitli beyin fonksiyonlarının vakit içerisinde giderek bozulduğu klinik bir durumu anlatan hastalıklar topluluğunun genel ismi.
Genel olarak görülen belirtilerin, bellek, planlama, tertip bozuklukları, düşünme ve yargılayabilme ile lisan ve tanıma, istikamet bulma ve alet kullanma ve birtakım durumlarda da davranışsal meseleler olduğunu aktaran Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Erkol, Prof. Dr. Erkol, bunların lakin günlük ömür aktivitelerini etkileyecek evreye ulaşması halinde demans tanısı konulabildiğini söz etti.
Doktor Gökhan Erkol, demansa yol açan hastalıkların başında, tüm demansların yaklaşık yüzde 60’ından sorumlu olan alzaymırın bulunduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Diğer önemli demans nedenleri ortasında frontotemporal demans, Lewy cisimcikli demans ve vasküler (damar kökenli) demans yer alır. Bu sayılanların dışında demansa yol açan daha birçok hastalık vardır. Dünyada yaşlı nüfusun giderek artışı demansın daha sık görülmesine neden olmaktadır. Hala 65 yaş kümesinde yüzde 5 oranında görülen demansın sıklığı her 5 yılda bir iki katına çıkmaktadır. 85-90 yaş ortasında neredeyse her 2 bireyden biri demans hastasıdır. Günümüzde dünyada her 3 saniyede bir kişi demans hastası haline gelmektedir. Hala dünyada 50 milyon demanslı kişi vardır.”
“HER 3 BİREYDEN 2’SİNİN DEMANSLA İLGİLİ FİKRİ YOK”
Nöroloji Uzmanı, demans hastaların bakımı ve sıhhat harcamalarının 1 trilyon doların üzerinde olduğunu ve 2030’da bu sayının iki katına çıkacağın düşünüldüğünü lisana getirerek, “2050’de tüm dünyadaki demanslı insan sayısının 150 milyona ulaşacağı iddia edilmektedir. Ülkemizde de yaşlı nüfusun giderek artıyor olması, bizim de bu sıhhat problemini derinden hissetmemize yol açmaktadır. Bu yüzden demans için önümüzdeki yüzyılın en değerli sıhhat problemlerinden biri olarak kelam etmek hiç de yanlış olmaz.” diye konuştu.
Demansın toplumsal, ekonomik, sınıfsal ya da coğrafik hudut tanımadığını, her toplumda ve her sosyoekonomik seviyede beşerde görülebildiğini vurgulan Nörolog, şöyle devam etti:
“Bununla birlikte, nüfusun ve yaşlı nüfusun çok olması nedeniyle hastaların yüzde 70 kadarı az ve orta gelirli ülkelerde yer almaktadır. Çabucak tüm dünya ülkeleri neredeyse bir salgınmış üzere yayılan bu hastalık karşısında plansız olarak yakalanmış durumdadır. Bu yüzden, Dünya Sıhhat Örgütü başta olmak üzere, Milletlerarası Alzheimer Birliği, ülkemizde onunla irtibatlı çalışan Türkiye Alzheimer Derneği ve gibisi birçok farklı ülkenin ilgili kuruluşları hastalığın daha fazla tanınır hale gelmesi ve tedavi çalışmalarının yaygınlaştırılması için uğraşmaktadır. Yapılan araştırmalar, toplumda yaşayan her 3 bireyden 2’sinin demans konusunda çabucak hiçbir fikrinin olmadığını göstermiştir. Demans teşhisinin gecikmesindeki en kıymetli neden, bu hastalığa ilişkin belirtilerin yaşlılığın olağan bir sonucu olarak görülmesidir.”