ABD, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur Türklerine yönelik baskıya müdahil oldukları gerekçesiyle 28 Çinli teşekkülü ticari kara listeye aldı.
ABD Ticaret Bakanlığından yapılan duyuruda, 28 Çinli teşekkülün, kuzeybatı bölgesinde Uygurlara ve birçok Müslüman öteki azınlıklara karşı “istismar ve insan hakları ihlalleriyle bağlantıları” nedeniyle kara listeye alındığı bildirildi.
Duyuruda, “Bilhassa bu teşekküller, Çin’in Uygurlara, Kazaklara ve Müslüman azınlık kümelerine karşı yüksek teknolojili izleme, kitlesel keyfi gözaltı ve baskı kampanyasının uygulanması sırasında istismar ve insan hakları ihlallerinde töhmet altında kalmıştır.” tabiri kullanıldı.
Teşekküller ortasında birtakım lokal hükümet ajanslarının yanı sıra görüntü izleme donamını ve yüz tanıma teknolojisi üreten Dahua Technology, Hikvision ve Megvii Technology üzere firmaların bulunduğu belirtildi.
Kara listeye giren Çinli teşekküllerin, Washington idaresinin onayı olmadan ABD şirketlerinden eser satın alması yasaklanıyor.
Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde eğitim merkezi ismi altında faaliyet gösteren kamplar ile Uygurların kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller memleketler arası kamuoyu tarafından eleştiriliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Kuruluna üye 22 ülke, temmuz ayında Çin’in, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türkleri ve öbür azınlıklara yönelik muamelesinin eleştirildiği ve kitlesel gözaltıların durdurulması davetine yer verilen bir mektubu imzalamıştı.
İnsan Hakları İzleme Örgütünün raporunda, son iki yılda Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde çok sayıda kişinin “önleyici polisiye tedbir” ismi altında hatasız yere alıkonulduğu ve siyasi bakımdan tehlikeli olarak bedellendirilen bireylerin rastgele bir yargı kararı olmaksızın toplama kamplarına gönderildiği belirtilmişti.
BM ve başka memleketler arası örgütler, kampların incelemeye açılması davetlerini yinelerken, Çin şu ana kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine müsaade verdi. Çin makamları, BM yetkililerinin direkt bilgi almak gayesiyle bölgede serbestçe inceleme yapma talebini geri çeviriyor.