Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü öğretmenlerinden Semra Kır Şimşek‘in hazırladığı Türk iğnesinin mucizesi: Olgunlaşma Enstitüleri isimli kitapta, first ladyleri giydiren, Kraliçe Elizabeth’e sipariş hazırlayan, Hollywood yıldızı Sophia Loren ve İtalyan sinema imalcisi Carlo Ponti’ye defile sunan olgunlaşma enstitülerinin dikkat cazibeli öyküsüne yer verildi.
GÜN YÜZÜNE ÇIKMAMIŞ FOTOĞRAFLAR
Osmanlı Devleti’nde kız çocuklarının eğitimi, mesleksel ve teknik eğitimin doğuşundan başlayarak, Cumhuriyet periyoduna kadar uzanan araştırmada, enstitülerin ulusal modaya taraf verişi, Türk bayanının emeğinin dünyaya açılması konusunda bilinmeyen ayrıntılar gün yüzüne çıkmamış fotoğraflarla anlatıldı.
YENİ MUCİZELER GÖSTERMEYE MUKTEDİRDİR
Kitapta Emine Erdoğan ve Ulusal Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un ön kelamına de yer verildi.Ön kelamında 1950’lerde Batı’dan yükselen ve tüm dünya toplumlarına nüfuz eden ömür biçimi karşısında, enstitülerin ulusal kimliğin korunmasında adeta bir “üs” haline geldiğini aktaran Emine Erdoğan, çalışmaların değerine ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Alanında bir birinci niteliğinde olan araştırma, olgunlaşma enstitülerinin hafızasında kayıtlı olan muvaffakiyet envanterini gözler önüne sermektedir. Globalleşme rüzgarının süratle estiği bir periyotta kültürün koruması, bayanların güçlendirilmesi ve ulusal kimliğin korunmasında bayanların eğitiminin oynadığı rolün büyük resmi çizilmeye çalışılmıştır. Emeği geçenleri kutluyor, olgunlaşma enstitülerinin yenilenme uğraşlarını takdirle karşılıyorum. İnanıyorum ki, bu tarihi birikimden hareketle, Türk iğnesinin mucizesi olan olgunlaşma enstitüleri, yeni mucizeler göstermeye muktedirdir.”
MANKENLİK MESLEĞİNİ GELİŞTİREN KURUM
Kitapta, olgunlaşma enstitülerinin Mevhibe İnönü’den Semra Özal’a, Nazmiye Demirel’den Emine Erdoğan’a kadar neredeyse tüm cumhurbaşkanı ve başbakan eşlerinin ziyaret ya da kıyafet sipariş ettiği yerler olduğu belirtildi. Ayrıyeten enstitülerin İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, İran İmparatoriçesi Farah Diba, devrin ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig’in eşi Patricia Haig, Hollywood yıldızı Sophia Loren ve İtalyan sinema imalcisi Carlo Ponti’ye sunduğu defilelere yönelik fotoğraflar da kitapta yer verildi.
Enstitüler, devrin gazetelerinde “Tüm devlet ve hükümet liderlerinin eşlerinin gardırobunda ‘etiketi’ bulunan”, “hanımefendileri giydiren kurum” halinde tanımlandı.
Enstitülerin, Paris’ten New York’a uzanan defileleri, kraliyet düğünleri için hazırladığı ikramlar, Avrupa’daki tüm limanları dolaşan seyyar stant gemisi ile Türk modası, Türk zevki ve nakışlarını dünyaya tanıttığı çalışmalar da kitapta yer aldı. Ayrıyeten olgunlaşma enstitülerinin Türkiye’de modellik mesleğinin kurumsallaşarak gelişmesine de büyük katkı sağladığı, Lale Belkıs, Sevim Burak üzere isimlerin enstitülerin birinci modelleri olduğu belirtildi.
Türkiye genelindeki 24 olgunlaşma enstitüsünün, farklı başka ele alındığı kitapta, Dolmabahçe Sarayı’nda Atatürk’ün yatağını örten bayrağın, İngiltere’deki Madame Tussauds Müzesi’nde sergilenen Atatürk’ün bal mumu heykeli için giysinin, 2009’da olimpiyatlara katılan ulusal atletlerin kıyafetlerinin enstitüler eliyle hazırlandığı bilgisi de yer aldı.
10 UNSURLUK DEĞİŞİM MANİFESTOSU
Öte yandan Ulusal Eğitim Bakanlığınca olgunlaşma enstitülerinin dönüşüm çalışmaları kapsamında, 10 unsurluk bir değişim manifestosu da hazırlandı. Buna nazaran, enstitülerde “sadeleşme”, “derinleşme”, “gençleşme”, “ortak tasarım dili”, “gelenekli yenilikçilik”, “nitelikli özgünlük”, “araştırma-tasarım-üretim dengesi”, “ortak pazarlama dili”, “markalaşma” ve “uluslararası” başlıklarında büyük değişimler planlandı.
Kurumsal dönüşüm çalışmalarına, ortalarında kültür tarihçisi Hümeyra Şahin, eğitim bilimci İpek Coşkun, sanat tarihçisi Prof. Dr. Hülya Tezcan, dizayncı Büşra Cebeci, bağlantıcı Özlen Çopuroğlu, kıymetli markaların kreatif yöneticileri Rümeysa Kış, Suzan Toplusoy, Hilal Şendur’un da olduğu bir müşavere şurası katkı verdi.
Kültürel ve sanatsal tarih birikimine dayanan yeni dizaynlarla olgunlaşma enstitülerinin, milletlerarası lige çıkacak bir tasarım merkezi olması da sağlanacak.
12 EKİM’DE KAMUOYUNA TANITILACAK
Enstitüler için hazırlanan yeni yol haritasının tanıtım günü de muhakkak oldu. Buna nazaran, 12 Ekim Cumartesi günü İstanbul’daki Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi’nde Emine Erdoğan, Bakan Selçuk, dal temsilcileri, eğitimciler, dizayncılar ile kültür sanat alanında tanınmış bireylerin iştirakiyle düzenlenecek programla enstitülerin değişim süreci kamuoyuna tanıtılacak.