İdeal tuz ölçüsünü aşmak Tuz beden için değerli, lakin çok tüketimi kan basıncını yükselterek böbreklerde çok yük oluşturuyor. Ayrıyeten tuz alımı yüksek olduğunda böbreklerin çok tuzu atmak için daha fazla çalışmaları gerekiyor. Bunların sonucunda da böbrek yetmezliğine kadar gidebilen kıymetli hasarlar oluşabiliyor. Bu nedenle uzmanlar günlük tuz tüketiminin yaklaşık 5 gram olması gerektiğini belirtiyorlar ve bu da yaklaşık bir çay kaşığı tuza denk geliyor. Deniz, kaya ve öbürleri, ismi ve kökeni ne olursa olsun sofra tuzu sodyum klorür olduğu için tüm tuz çeşitlerini dikkatli tüketmek çok kıymetli. İşlenmiş eserler (atıştırmalık, konserve, abur cubur) çok ölçüde tuz içerdikleri için de bu eserlerin tüketimini kısıtlamayı asla ihmal etmeyin.
Yetersiz su içmek Böbreklerimizin fonksiyonlarını yerine getirebilmeleri için kâfi su tüketmek çok kıymetli. Su idrar, ter ve dışkı aracılığıyla toksinlerin uzaklaştırılmalarını sağlıyor, beden sıcaklığını ve kanın yoğunluğunu denetim ediyor. Gereğince sıvı almazsak toksinler kanda birikiyor. Bunun sonucunda da böbrek taşları, çok daha değerli böbrek yetmezliği gelişebiliyor. Su alımındaki en kolay yaklaşım, yazın en az 2 litre, kışın en az 1.5 litre sıvı tüketmek Susama hissi yanında, idrar rengi de su istikrarımız hakkında bilgi veriyor. İdrar ölçüsü azalıp, rengi yoğunlaştıkça su içmek gerekiyor.
Kafeini abartmak Kafein kan basıncını yükseltiyor, böbrekte kalsiyum taşlarına ve proteinüriye neden olabiliyor. En sık da kahve içerek kafein tüketiyoruz. Bu nedenle günlük müsaade verilen kafein ölçüsü 200-300 mg olup, bu da yaklaşık 2 büyük fincan kahveye karşılık geliyor. Münasebetiyle tükettiğiniz içeceklerin kafein içeriğine bakmayı ihmal etmeyin ve mümkünse kafeinsiz olanları tüketmeye ihtimam gösterin.
Nefroloji Uzmanı Prof Evrenkaya ayrıyeten bilhassa gaye organı böbrek olan hipertansiyon ve diyabet hastalıklarının tedavisinde kullanılan ilaçların da kesinlikle sistemli olarak alınmaları gerektiği ihtarında bulunarak Çünkü bu ilaçların sistemsiz alınmasıyla hiç alınmaması ortasında bir fark olmuyor diyor
İdrarı mesanede tutmak İdrarı mesanede tutmak da böbrekleri tehdit ediyor. İdrar tertipli olarak mesanede tutulduğunda idrar yolu enfeksiyonu ve mesane kaslarında gevşeklik oluşabiliyor, bunun sonucunda da böbrek taşları, hatta böbrek yetmezliği gelişebiliyor.
Magnezyum içeren besinleri aksatmak Yeterince magnezyum alınmazsa kalsiyum böbreklerden geri emilemediği için idrarla bedenden daha çok atılıyor, bu durum da böbreklerde kalsiyum taşının gelişmesine neden olabiliyor. Tertipli olarak yeşil yapraklı sebzeler, fasulye, kabak ile ay çekirdeği, fındık ve badem tüketmek bedene gereğince kalsiyum alınmasını sağlıyor. Örneğin günde 100 gram kabak çekirdeği tüketmek günlük magnezyum gereksinimimizin yüzde 100 ünü karşılıyor.
B6 Vitamin eksikliği : B6 vitamini eksikliği böbrek taşı riskini artırıyor. Münasebetiyle böbrek sıhhati için günlük olarak en az 1,3 miligram B6 vitamini öneriliyor. Bu vitaminin en güçlü kaynakları ise balık, nohut, sığır karaciğeri, patates ve narenciye dışı meyvelerdir.
Şekeri besin listesinden silmemek Şeker obeziteye katkıda bulunmasının yanı sıra böbrek hastalığının birinci iki nedeni olan hipertansiyon ile diyabetin oluşma riskini artırıyor. Hipertansiyon da böbreklerin baş düşmanlarından biri olarak nitelendiriliyor. Şeker çoklukla “tatlı” olarak algılamadığımız besinler ve içeceklerde de bulunuyor. Bu nedenle işlenmiş şekerlerin sinsi kaynakları olan çeşniler, kahvaltılık tahıllar, beyaz ekmek ve gazlı içeceklerden kaçınmak gerekiyor. Paketlenmiş eserler alırken içerdikleri unsurlara kesinlikle dikkat edin.
Uykusuz kalmak Böbrek işlevi, böbreklerin iş yükünü 24 saat boyunca koordine etmeye yardımcı olan uyku-uyanma döngüsüyle düzenleniyor. Böbrek dokusu gece boyunca yenileniyor. Beden, hasar görmüş böbrek dokusunu onarmak için uyurken çalışıyor; bu nedenle bedeni uykusuz bırakmak hem sağlıklı organa ziyan verebiliyor, hem de hasar görmüş organda güzelleşmeyi güçleştiriyor. Yapılan bir çalışmada kronik uyku bozukluğunun böbrek yetmezliği olan hastalarda, hastalığın seyrini hızlandırdığı saptanmış. Bunun sistemi ise bilinmiyor.
Çok fazla alkol almak Düşük ölçüde alınan alkolün böbreğe çok ziyanı olmuyor. Lakin, alkolün karaciğer ve böbreklerde çok yük oluşturan bir toksin olduğu unutulmamalı. Alkol idrar söktürücü (diüretik) özelliğe sahip. Çok tüketilmesi dehidratasyona ve elektrolit bozukluklarına neden oluyor. Karaciğere verdiği ziyanla böbrekleri de dolaylı yoldan olumsuz tarafta etkiliyor.
Kırmızı et tüketimini abartmak Hayvansal protein yüksek ölçüde asit üretiyor. Böbreklerin bu çok ölçüdeki asidi bedenden uzaklaştırma yükü artınca da böbreklerde doku hasarı oluşuyor ve bunun sonucunda da böbrekler fonksiyonunu yapamaz hale gelebiliyor. Yüksek oranda asit ürettiği için bilhassa kırmızı et tüketiminde çoka kaçmamak böbrek sıhhati için büyük ehemmiyet taşıyor.
Sigara Sigara, kan basıncını arttırıyor, kan akışını azaltıyor ve kan damarlarını daraltıyor. Bu tesirleri sonucunda da böbrek fonksiyonlarının kaybedilmesini hızlandırabiliyor ve mevcut böbrek hastalıklarını kötüleştirebiliyor. Yapılan çalışmalara nazaran sigara tüketimi böbrek hasarını arttırıyor ve kronik böbrek hastalığının seyrini en az yüzde 30 hızlandırıyor.
Egzersiz yapmamak Hareketsiz ömrün diyabet, hipertansiyon ve obeziteye neden olabildiğini ve bunların da böbreklerde kalıcı hasara yol açabildiğini tabir ediyor. Bunun bilakis nizamlı olarak yapılanfiziksel aktivite kan basıncı ve şeker metabolizmasını düzenleyerek dolaylı yoldan böbrek sıhhatini destekliyor. O denli ki yakın tarihli bir araştırmada menopoz sonrası idman yapan bayanların böbrek taşı geliştirme riskinin, idman yapmayanlara nazaran yüzde 31 oranında daha düşük olduğu belirtilmiş.
Fotoğraflar Getty Images Turkey