Federal Havacılık Bürosu’na (FAA) yeni sunulan dokümanlarda, Boeing Max 737 uçaklarına ilişkin sorunun 2016’da test pilotları tarafından lisana getirildiği öne sürüldü.
Boeing eski şef teknik pilotu Mark Forkner’in birinci kazadan aylar evvel yaptığı simülasyon uçuşu sonrası meslektaşına yazdığı iletide, “Manevra Karakteristiği Destek Sistemi” (MCAS) olarak bilinen uçuş denetim sisteminden şikayetçi olduğu kaydedildi.
Kazalardan sonraki soruşturmanın ana konusu olan kelam konusu sistem hakkında pilotun, “Simülasyonda dizginlenemiyor, sonunda denetim ettim lakin çok makus uçtum, korkunçtu” biçiminde tabirler kullandığı belirtildi.
Meslektaşı öteki pilotun sistemin yenilenmesi gerektiği yanıtına da Forkner’in, “Öyle ki esasen düzenleyicilere de palavra söyledim” formunda karşılık verdiği aktarıldı.
FAA’dan koni ile ilgili yapılan açıklamada, Boeing’in kelam konusu yazışmaları öğrenir öğrenmez hemen dikkatlerine getirmemesinden duydukları hayal kırıklığı lisana getirilerek, gerekli süreçler için yeni dokümanları inceledikleri kaydedildi.
Boeing ise açığa çıkan yeni yazışmalar hakkında, Kongre’ye sundukları evraklarda “eski bir çalışanının açıklamasının” bulunduğunu belirtmekle yetinerek, soruşturma konusunda yetkililerle iş birliği yapmaya devam edeceklerini bildirdi.
Geçen hafta vazifesinden alınan Boeing şirketinin eski CEO’su Dennis Muilenburg’in söz vermek üzere Ekim 29’da Kongre Senato Ticaret Komitesi ve 30 Ekim’de Temsilciler Meclisi Ulaştırma Komitesindeki oturumlara katılmasının beklediği aktarıldı.
BOEING 737 MAX 8 KRİZİ
Endonezya’da Lion Hava Yollarına ilişkin “JT 610” sefer sayılı Boeing 737 Max 8 tipi uçak, 29 Ekim 2018’de, Cakarta’dan Sumatra Adası’ndaki Pangkal Pinang kentine gitmek üzere havalandıktan kısa bir müddet sonra denize çakılmıştı. 189 kişinin hayatını yitirdiği kaza, bu tip uçakların birinci kazası olarak tarihe geçmişti.
Etiyopya Hava Yollarına ilişkin Boeing 737 Max 8 tipi yolcu uçağı da, 10 Mart 2019’da Addis Ababa’dan Kenya’nın başşehri Nairobi’ye gitmek için havalandıktan kısa müddet sonra düşmüş, uçaktaki 157 kişi hayatını kaybetmişti.
Etiyopya’daki kazanın akabinde Türkiye, Çin, Etiyopya, İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya’nın da ortalarında bulunduğu birçok ülke “Boeing 737 Max” tipi uçakların operasyonlarını süreksiz olarak durdurmuş ve hava alanlarını bu uçuşlara kapatmıştı.
Her iki kazada da 737 Max tipi uçaklarda, hamle acısı sensörleri ortasındaki data uyuşmazlığının “Manevra Karakteristiği Destek Sistemi” (MCAS) ismi verilen denetim sisteminin otomatik pilotu devreye sokmasının tesirli olduğu belirtilmişti.
Yetkililer, iki kazaya da, dış sensörlerden yanlış data alarak uçağın burnunu daima aşağıya iten ve pilotların denetimi kaybetmesine neden olan MCAS sisteminin sebep olduğunu açıklamıştı.
Mart ayından beri uçuşların durdurulması üzerine Boeing, 737 Max tipi uçakların atak acısı sensörlerinin MCAS yazılımına yanlış data sağlaması durumunda, ek güvenlik katmanları sağlayacak bir güncelleme yapacağını duyurmuştu.
Firma ayrıyeten temmuzda yaptığı açıklamada, Endonezya ve Etiyopya’da yaşanan 737 Max 8 kazaları kurbanlarının ailelerine ve yakınlarına 100 milyon dolarlık yardım yapılacağını duyurmuştu.