İngiltere Başbakanı Boris Johnson, misyondaki birinci 100 gününde en büyük vaadi Brexit’i gerçekleştirmekte başarısız olurken, parlamentoyu tatil etme kararında Kraliçe’yi yanılttığı argümanları yahut eski bir ABD’li modelle bağlantısının derecesiyle de daima tartışıldı.
Johnson’ın 24 Temmuz’da Theresa May’in istifası sonrası oturduğu başbakanlık koltuğunda dün doldurduğu birinci 100 günü fırtınalı geçti.
İngiliz Başbakan’ın en büyük başarısızlığı 31 Ekim’de Brexit’i gerçekleştirmemesi oldu.
Johnson, selefinin Brüksel’le vardığı mutabakattaki Avrupa Birliği (AB) üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile Birleşik Krallık’ın kesimi Kuzey İrlanda ortasındaki hudut ve ticareti düzenleyen tartışmalı önlem hususunu değiştirmeyi başarsa da parlamenterleri yeni metin konusunda ikna edemedi.
AB’den “yeni bir Brexit ertelemesi istemek yerine bir kuyunun tabanında ölmeyi tercih edeceğini” söyleyen Johnson, parlamentoda aldığı arka arda mağlubiyetlerle Brüksel’in kapısını çalmak zorunda kaldı.
Anlaşmasız da olsa 31 Ekim’de AB’den ayrılacaklarını daima olarak lisana getiren Johnson’ın önüne çıkan en büyük mahzur, 19 Ekim’e kadar bir mutabakatın parlamentoda kabul edilememesi durumunda hükümeti yeni bir erteleme istemeye mecbur bırakan yasa oldu.
Ayrıca, AB’yle vardığı mutabakatın oylanmasının Brexit için gerekli tüm yasal düzenlemeler geçene kadar ertelenmesini öngören bir tasarının kabul edilmesi de Johnson’ın 31 Ekim hayallerinin sonu oldu.
Johnson, takvimler 19 Ekim’i gösterdiğinde Brüksel’e imzasız da olsa mektup yazarak, üç aylık yeni bir erteleme istemek durumunda kaldı. Brüksel’in de kabul etmesiyle Brexit 31 Ocak’a ötelendi.
PARTİ İÇİ İSYAN VE İHRAÇLAR
Johnson, vazifesi sırasında parti içi isyanla yüzleşmek zorunda kaldı. 3 Eylül’de parlamento gündemini belirleme yetkisini hükümetten alıp parlamenterlere veren teklif, Muhafazakar Parti üyelerinin de takviyesiyle 301’e karşı 328 oyla kabul edildi.
Boris Johnson, bu kritik oylamada muhalefet partileriyle birlikte hareket eden 21 milletvekilini Muhafazakar Parti’nin parlamento kümesinden ihraç yoluna gitti.
İhraç kararı ortalarında eski maliye bakanları Philip Hammond ile Ken Clark, eski adalet bakanı David Gauke ve Winston Churchill’in torunu Sir Nicholas Soames’ın da yer aldığı 21 milletvekiline telefonla bildirildi.
BORİS JOHNSON’I KARDEŞİ DE TERK ETTİ
Kardeşi Jo Johnson’ın hükümetten istifası, Başbakan’ın imajını sarstı. Kardeş Johnson, “Son birkaç haftadır aile sadakati ve ülke çıkarları ortasında yıprandım. Bu çözülemeyen bir gerginlik. Bakanlık ve meclis üyeliği vazifelerimi diğerlerine devretme vakti geldi.” diyerek istifa kararını açıkladı.
Başbakan’ın tersine Brexit tersi olan Jo Johnson, ayrıyeten 12 Aralık’ta yapılacak seçimde de aday olmayacağını açıkladı.
PARLAMENTOYU TATİL ETMEDE BAŞARISIZ OLDU
Başbakan Johnson, parlamentoyu 9 Eylül-14 Ekim’de beş hafta tatil etme kararı aldı. Esasen parlamenterlere anlaşmasız Brexit’i önleyecek bir yasa çıkarmak için kâfi vakti bırakmamayı hedeflen Başbakan, kararına münasebet olarak ise hükümet programına hazırlık için müddete gereksinimi olmasını gösterdi.
Johnson’ın talebi İngiltere ve İskoçya’da mahkemeye de taşınırken, çok sayıda siyasetçi Başbakan’a reaksiyon gösterdi. Temyiz için gidilen Anayasa Mahkemesi, kararı hukuksuz bularak yok kararında saydı. Böylelikle Başbakan’ın kararının asıl münasebeti konusunda Kraliçe 2. Elizabeth’i yanılttığı belirtildi.
İngiliz basını, bu tartışmalar ortasında Kraliçe’nin danışmanlarına Johnson’ı hangi şartlarda vazifeden alabileceğini sorduğunu öne sürdü.
ESKİ ABD’Lİ MODELLE ALAKASI MANŞETLERE TAŞINDI
Johnson Brexit’le meşgulken, eski bir model olan Jennifer Arcuri isimli Amerikalı bir iş kadınıyla ilgisi günlerce manşetlerde yer aldı.
Haberlerde, Jennifer Arcuri’nin Johnson’ın belediye başkanlığı sırasında kamudan 126 bin sterlin teşvik aldığı ve dış ticaret ofislerine ayrıcalıklı erişime sahip olduğu tez edildi. Ayrıyeten Johnson ile eski Amerikalı model Arcuri ortasında özel bağ imasında bulunuldu.
TACİZ İDDİLARI YAPILDI
Johnson’ın ik 100 gününde uğraş etmek zorunda kaldığı başka bir bahis da hakkındaki taciz tezleri oldu. Köşe müellifi Charlotte Edwardes, Johnson’ın 1999’da bir öğlen yemeğinde kendisini elle taciz ettiğini öne sürdü.
O periyot 20 yaşında olan ve The Spectator mecmuasında editör olarak çalışan Edwardes, Johnson’ın tacizi sonrası masadan kalktığını, yemekte öbür bir bayanın daha olduğunu ve Johnson’ın onu da taciz ettiğini yazdı. Johnson ise bu iddiayı yalanladı.
ERKEN SEÇİMİ KABUL ETTİRDİ
Johnson’ın hanesine yazılan en büyük muvaffakiyetleri, AB ile vardığı Brexit mutabakatını ve erken seçim kararını kabul ettirmek oldu.
Parlamentoda da Brexit ve erken seçim tekliflerinde 12 sefer hezimet alan Johnson, uğraşının sonunda Brexit muahedesini da kabul ettirmeyi başardı.
Ancak parlamenterler, muahedeyi onaylamış olmalarına rağmen bir sonraki basamak olan Brexit yasasının üç gün içinde görüşülmesini engelleyerek 31 Ekim’de ayrılığı imkansız kıldı.
Başbakan, erken seçim konusunda ise dördüncü denemesinde muhalefeti ikna ederek, 12 Aralık için sandıkların kurulmasını sağladı.
Seçimi önde tamamlayacağı öngörülen Johnson’ın bu sefer Brexit’i gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceği ise kestirilemiyor.