Yemen hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) desteklediği ayrılıkçı Güney Geçiş Kurulu ortasındaki krizi sona erdirmesi beklenen Riyad Mutabakatı imzalandı.
Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’daki Yemame Sarayı’nda düzenlenen merasimde imzalar, Yemen Başbakan Yardımcısı Salim el-Hanbeşi ve Güney Geçiş Kurulu temsilcisi Nasır el-Habci tarafından atıldı.
İmza merasiminde Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Haydi, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Abu Dabi Veliaht Prensi Pir Muhammed bin Zayid Al Nahyan’ın yanı sıra Yemenli, Arap ve yabancı politikler de hazır bulundu.
Anlaşmada ana hususların yanı sıra siyasi, ekonomik, askeri ve güvenlik düzenlemeleriyle ilgili ek unsurlar yer alıyor.
ANLAŞMADA YER ALAN MADDELER
Tarafların taahhütte bulundukları ana hususlarda, Yemen’deki tüm devlet kurumlarının etkinleştirilmesi, Savunma Bakanlığına bağlı askeri kuvvetler ile İçişleri Bakanlığına bağlı güvenlik güçlerinin yine düzenlenmesi, tüm Yemenlilerin vatandaşlık haklarına hürmet duyulması, bölgesel ve mezhepsel ayrımcılığın bitirilmesi, taraflar ortasında medyada yer alan bütün karalama kampanyalarının durdurulması öngörülüyor.
Bunların yanı sıra ana unsurlarda ülkedeki güvenliği ve istikrarı sağlamak için koalisyon güçleri çatısı altında gayretlerin birleştirilmesi, koalisyon güçlerinin kontrolünde mutabakatın uygulanmasını ve maksatlarına ulaşmasını izleyecek bir komite oluşturulması, Güney Geçiş Kurulunun hükümetin sonuncu siyasi tahlil müzakereleri heyetine katılması da bulunuyor.
SİYASİ VE EKONOMİK DÜZENLEMELER
Anlaşma, imzalar atıldıktan sonra en geç 30 gün içinde teknokrat hükümet kurulması, 24 bakanlıktan 12’sinin güneylilere verilmesi, Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi’nin 15 gün içinde Aden’e bir Emniyet Müdürü, 30 gün içinde de Ebyen ile Kısmı kentlerine birer vali atamasını içeriyor.
Hükümetin mutabakattan sonra bir hafta içinde kendi denetimindeki vilayetlerde devlet dairelerini etkinleştirmesi ve maaşların ödenmesi için Aden’de çalışmalara başlaması da muahedenin hususları ortasında yer alıyor.
Yemen Cumhurbaşkanı Hadi’nin, mutabakatın imzalanmasından itibaren 60 gün içinde güney vilayetlerine valiler ve emniyet müdürleri atamasını da içeren muahedenin öteki hususları ise, petrol, vergi ve gümrük gelirleri de dahil olmak üzere tüm devlet gelirlerinin Aden’deki Merkez Bankasında toplanması, yolsuzlukla çaba heyetinin yine kurulması ve yüksek iktisat kurulunun yine yapılandırılması olarak kayda geçti.
ASKERİ DÜZENLEMELER
Askeri alanda ise mutabakat, ağustos ayından itibaren Aden, Ebyen ve Şebve’ye gelen askeri birliklerin 15 gün içinde kendi karargahlarına dönmesini, Aden’deki ağır silahların yanı sıra tank, zırhlı ve öteki savaş araçlarının toplanarak Aden’de memleketler arası koalisyonun nezaretine verilmesini kapsıyor.
Bununla birlikte, 30 gün içinde cumhurbaşkanlığı binalarını koruyanlar hariç tüm askerlerin memleketler arası koalisyonun belirleyeceği Aden dışındaki karargahlara gitmesi, tüm askeri birliklerin 60 gün içinde Savunma Bakanlığı bünyesinde birleştirilmesi ve güneydeki bütün vilayetlerdeki askeri birliklerin Aden’deki üzere tekrar düzenlenmesi öngörülüyor.
Aden’deki hükümet güçleri ve Güney Geçiş Kurulu oluşumlarının tekrar düzenlenmesi, bu ünitelerin emniyet müdürüne bağlanması ve İçişleri Bakanlığına bağlı güçler ortasında sınıflandırılması, terörle gayret ögelerinin hükümet güçleri ile Güney Geçiş Kurulu ögeleri ortasından seçilerek eğitilmesi ve İçişleri Bakanlığına bağlanması da ek unsurlar ortasında yer alıyor.
GÜNEYDEKİ OLAYLAR
BAE tarafından desteklenen Güney Geçiş Kuruluna bağlı Hizam Emni birlikleri, 10 Ağustos’ta süreksiz başşehir Aden’de, daha sonra da Ebyen ve Şebve’de denetimi ele almıştı.
Bölgedeki çatışmalar sonucunda hükümet güçleri, kelam konusu kentleri yine ele geçirmiş lakin BAE’nin hava hücumlarının akabinde Aden ile Ebyen’in merkez ilçesi Zencibar tekrar Güney Geçiş Kuruluna bağlı güçlerin kontrolüne girmişti.
Güney Geçiş Kurulunun süreksiz başşehir Aden’i ve etraf vilayetleri ele geçirmesinin akabinde Suudi Arabistan, kurula ve hükümete diyalog davetleri yapmıştı.