İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleşen görüşmeler, rejim heyetinin Anayasa Komitesi toplantılarının içeriğiyle ilgisi olmayan “terörizmle çaba, yaptırımların kaldırılması ve Barış Pınarı Harekatı’ndan ötürü Türkiye’nin kınanmasını” kapsayan üç maddeyi dün gündeme aldırmaya çalışması sonucunda tıkandı.
Öte yandan BM Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’in daveti üzerine muhaliflerin eş lideri Haydi el Bahra ve rejimin eş lideri Ahmed Kuzbari, beraberlerindeki heyetlerle öğlen saatlerinde başka ayrı BM ofisine geldiler.
Pedersen’in gayretlerine karşın rejimin ısrarcı halini sürdürdüğü öğrenildi.
“GÜNDEME AİT HALA BİR UZLAŞI SAĞLANAMADI”
Pedersen’in Sözcüsü Jennifer Fenton haftalık olağan basın toplantısında, “İki eş lider da toplantılara ait gündem unsurlarını Pedersen’e sundular. Gündeme ait hala bir uzlaşı sağlanamadı. Pedersen eş liderlerle müzakerelere devam ediyor ve beklentisi Suriye Anayasa’sının 45 kişilik yazım heyetinin çalışmalarına devam etmesi istikametinde.” dedi.
Fenton, bir soru üzerine Pedersen’in Astana kümesi üyesi ülkelerle (Türkiye, Rusya ve İran) rutin olarak görüşmelere devam ettiğini aktardı.
MUHALİFLER REJİME REAKSİYON GÖSTERMİŞTİ
Muhaliflerin oluşturduğu Müzakere Yüksek Kurulu Sözcüsü ve Anayasa Komitesi üyesi Yahya el Aridi, dün akşam BM’den ayrılmadan evvel basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Bugün Anayasa Komitesi toplantıları yapılmadı. Bunun nedeni de toplantıda müzakere edilmesi gereken program yahut takvimde mutabakat sağlanamaması” tabirlerini kullanmıştı.
Aridi, dört gün evvel BM’ye “hazırlanacak yeni Suriye Anayasası’nın ön kelamı ve Anayasa’ya ait temel ilkelerden” oluşan iki gündem unsuru sunduklarını belirterek, rejimin ise toplantıları “politikleştirme” eforu içinde olduğunu lisana getirmişti.
İLK ÇEŞİT TOPLANTILARI AĞIR GEÇMİŞTİ
BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, birinci çeşit toplantılarının akabinde düzenlediği basın toplantısında, âlâ bir başlangıç yaptıklarını ve görüşmelerin genel beklentiden daha uygun geçtiğini bildirmişti.
Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının birinci tipi iki kademeli düzenlenmişti. 150 üyenin iştirakiyle 30 Ekim’de başlayan ve 1 Kasım’da sona eren açılış toplantılarının akabinde 45 kişilik yazım şurası, 3-8 Kasım’da BM Cenevre Ofisi’nde ağır müzakereler gerçekleştirmişti.
KOMİTENİN YAPISI NASIL OLUŞTURULDU
Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor. Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere üç kümeden oluşuyor. Küçük yapı ise üç listeden seçilen 15’er şahıstan meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.
45 kişilik yazım şurasının hazırladığı taslakları, 150 kişilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75’inin “evet” oyu gerekiyor.
Komitenin yapısıyla ilgili en dikkati çeken konu ise iki eş lidere sahip olması. Muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Lideri Haydi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise evvelki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.