Türkiye’ye Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri nedeniyle yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısı, Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinden 48’e karşı 377 oyla geçti. Kongre’de her yıl güncellenen Ulusal Savunma Yetkilendirme Maddesi’nin (NDAA) yeni versiyonu ABD’nin o yılki dış siyaset ve güvenlik siyasetlerine taraf veriyor. 738 milyar dolarlık harcama öngören tasarı üzerinde aylar süren pazarlıkların akabinde Temsilciler Meclisi ile Senato Silahlı Hizmetler Komitesi ortasında Salı günü uzlaşmaya varılmıştı.
Tasarıda Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemleri nedeniyle ortağı olduğu F-35 programından çıkarılan Türkiye’ye F-35 uçaklarının satılması yasaklanarak, bu alımın Rusya’ya yönelik yaptırımları ihlal eden büyük ölçekli bir süreç olduğuna dikkat çekiliyor. Ayrıyeten Lider Donald Trump’tan S-400 alımı nedeniyle Türkiye’ye yönelik yaptırımları yürürlüğe sokması talep ediliyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın dün yaptıkları açıklamalarda Kongre’nin halini eleştirerek, yaptırım maddesindeki 12 unsurdan hangilerini seçeceğinin Başkan’ın elinde olduğuna dikkat çekmişlerdi.
Başkan Donald Trump Çarşamba günü yaptığı açıklamada tasarıyı beklendiği üzere Senato’dan onay alır almaz çabucak imzalayarak yürürlüğe sokacağını bildirmişti. Trump’ın beş yıllığına öngörülen yaptırımları sona erdirme yetkisi bulunuyor. Başkan’ın bunun için Rusya’nın kelam konusu projeleri kendi siyasi çıkarları için kullanma imkanını asgariye indirdiklerine dair Kongre’yi ikna etmesi gerekiyor.
KUZEY AKIM 2 VE TÜRK AKIM’A YAPTIRIM
Tasarı Rus doğalgazını Avrupa’ya taşıyacak ve önümüzdeki yıl kullanıma girmeleri planlanan Kuzey Akım 2 ve Türk Akım boru çizgilerini da amaç alıyor.
Türk Akım Rus doğalgazını Karadeniz üzerinden Türkiye’ye, Kuzey Akım 2 de Rusya’dan doğalgazı Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya taşıyacak.
ABD, kelam konusu iki boru çizgisinin Avrupa’yı Rus gücüne bağımlı hale getireceğini ve ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğunu savunuyor. Lider Trump, Ukrayna ve Polonya’yı dışarıda bırakan Kuzey Akım 2 nedeniyle Almanya’ya sert tenkitlerde bulunmuştu. Trump Kuzey Akım 2 projesi nedeniyle Almanya’nın Rus doğalgazına bağımlı olduğunu ve “tamamen Rusya tarafından denetim edildiğini” öne sürerek Berlin’in Moskova’nın “esiri” olduğunu söylemişti. Trump’ın kelamlarına karşılık veren Merkel ise Almanya’nın kararlarını “bağımsız formda alan” bir ülke olduğuna işaret etmişti.
Tasarıda Kuzey Akım 2’nin “bir taciz ve siyasi nüfuz aracı” fonksiyonu göreceği ve tasarının ABD’nin Almanya ve Avrupa ile olan bağlarını zayıflatmak üzere tasarlanmış gayretleri maksat aldığı” sözüne yer verildi.
Temsilciler Meclisinde kabul edilen tasarı Kuzey Akım 2 ve Türk Akım projelerinde boru döşeme çalışmalarına katılan gemiler ve gemilerle irtibatlı yabancı asıllı şahıslara yaptırım öngörüyor.
ABD Dışişleri Bakanının Maliye Bakanı ile uyum halinde 60 gün içinde projeye hangi gemilerin dahil olduğu ve gemilerin hangi şirketler tarafından kullanıma sunulduğu konusunda Kongreyi bilgilendirmesi gerekiyor. Bu şirketlerin yöneticileri ve çoğunluk hissedarlarına ABD’ye seyahat yasağı getirilmesi, alınmış vizelerin iptali ve bu bireylerin ABD kontaklı mali süreçlerinin bloke edilmesi öngörülüyor.