Ziyarete ait Çin tarafından yapılan açıklamada, Şi ve Putin’in dün, ziyaretin birinci gününde yaptıkları yüz yüze görüşmede, “Çin-Rus ilgileri ve ortak çıkarlara ait hususlarda görüş alışverişinde bulunduğu” tabir edildi.
Görüşmede Ukrayna meselesinin da ele aldığı belirtilen açıklamada, Şi’nin, “Ukrayna sıkıntısında barış ve akılcılığa yönelik sesler artıyor. Birçok, gerginliklerin azaltılmasını ve barış müzakerelerini desteklerken yangına körükle gidilmesine karşı çıkıyor.” dediği aktarıldı.
Açıklamaya nazaran Şi, tarihin çatışmaların nihayetinde diyalog ve müzakere ile çözülmesi gerektiğini gösterdiğini belirterek “Çin, zorluklar ne kadar çoksa, barışa alan sağlamanın o kadar gerekli olduğuna inanıyor. Sorun ne kadar kronikleşmişse, diyalog uğraşlarından vazgeçmemek o kadar ehemmiyet taşıyor.” tabirlerini kullandı.
Çin’in Ukrayna krizine ait bir tavır evrakı yayımladığını, krizin siyasi tahlilinden yana olduğunu, Soğuk Savaş mantığını ve tek taraflı yaptırımları reddettiğini vurgulayan Şi, ülkesinin sorunun siyasi tahlilini teşvik etmek için yapan rol oynamayı sürdüreceğinin altını çizdi.
Rus önder Putin de Çin’in Ukrayna probleminde dengeli biçimde tarafsız, objektif ve istikrarlı bir tavır takındığını, memleketler arası sıkıntılarda eşitlik ve adaleti savunduğunu belirterek Çin’in Ukrayna krizinin siyasi tahliline ait tavır dokümanını dikkatle incelediklerini, bu mevzuda yapan rol oynamasını memnuniyetle karşıladıklarını lisana getirdi.
ABD’DEN UYARI
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, görüşmeyle ilgili yaptığı açıklamada, mümkün bir ateşkes davetine ait, “Dünya, Rusya’nın Çin’in yahut öbür bir ülkenin takviyesiyle savaşı kendi şartlarına nazaran durduracak bir taktik atağına aldanmamalı. Pekin ve Moskova, Ukrayna’nın önerdiği barış planı üzerinde çalışmalı.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby de dünyanın ve Çin’in komşularının görüşmeyi yakından izlediğini belirterek “Devlet Lideri Şi’ye, Rus mevkidaşı Putin’e Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğü konusunda telkinde bulunması daveti yapıyoruz.” demişti.
Çin ve Rusya başkanlarının, dünkü 4,5 saatlik görüşmenin akabinde bugün saat 15.00’te tekrar buluşarak görüşmeleri sürdürmesi bekleniyor.
Çin, savaşın yıl dönümü olan 24 Şubat’ta krizin siyasi tahlili için tekliflerini içeren 12 unsurluk “tutum belgesi” açıklamıştı. Evrakta ülkelerin egemenliklerine hürmet gösterilmesi, legal güvenlik korkularının dikkate alınması, tek taraflı yaptırımlara son verilmesi ve gerginliklerin kademeli olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulanmıştı.
Ateşkes önerisi, ABD ve Avrupa Birliği’nin yanı sıra öneriyi fiili durumun kabulünün telkin edilmesi olarak algılayan Ukrayna tarafından da kabul görmemişti. Kiev idaresi, bu şartlardaki bir barışın, “savaşın dondurulması” manasına geleceğini lisana getirmişti.
Rusya da Çin’in görüşüne kıymet verdiğini fakat mevcut şartlarda Ukrayna sıkıntısının tahlilinde barış yoluna geçişin sağlanması için gerekli şartların oluşmadığını bildirmişti.