Ramazan ayına kısa bir mühlet kala oruçla ilgili bilinmesi gerekenler ve oruca nasıl niyet edilmesi gerektiği, en çok araştırılan hususlar ortasında yerini aldı. Vatandaşlar, oruca niyet etmekle ilgili sorulara resmi kaynaklardan cevap arıyor. Diyanet “oruç” ile ilgili sıkça sorulan sorular sayfasında oruç ibadetinde niyetin değerine dikkat çekti.
ORUCA NE VAKİT VE NASIL NİYET EDİLİR?
Diyanet İşleri Başkanlığı, “Oruca ne vakit ve nasıl niyet edilir?” sorusuna şu sözlerle açıklık getirdi: Niyet etmek orucun koşullarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek kâfi ise de niyeti lisan ile tabir etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
Ramazan orucu, belirli günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile beyhude oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile sonraki gün zirve noktasına gelmesi öncesine kadarki müddettir Fakat imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca alışılmamış bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” biçiminde mutlak niyet kafidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna” halinde orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için başka niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir vakte bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu çeşit oruçlara niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret yahut adak orucuna” halinde belirtilmesi gerekir.
Şafiî mezhebine nazaran ise beyhude dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Beyhude oruçlara ise güneş zirve noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).