Saraçhane Arkeoloji Parkı içinde yer alan, Ayasofya’dan da evvel inşa edilmiş yaklaşık bin 500 yıllık Polyeuktos Kilisesi alanında arkeoloji hafriyatları sürüyor.
Aziz Polyeuktos’a adandığı için bu ismi alan kilise, 11. yüzyılda evvel harap edildi, sonra da yağmalandı. Kilisenin değerli kesimleri ve sütunları Venedik’e kaçırıldı. 1960’lı yıllarda alt geçit üretimi sırasında kiliseye ilişkin birtakım tarihi yapıtların ortaya çıkmasıyla birlikte Aziz Polyeuktos Kilisesi’nde hafriyat çalışması yapıldı. 5-6 yıl süren hafriyat çalışmasının akabinde kilise eski haline terk edildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür Daire Başkanlığı’na bağlı İBB Miras gruplarınca Aziz Polyeuktos Kilisesi’nin bulunduğu Saraçhane Arkeoloji Parkı’nda 8 Haziran 2022 tarihinde hafriyat çalışması başlatıldı.
Çalışmaların yürütüldüğü alanda Haşim İşçan Geçidi’ne 20 metre kadar yakın aralıkta yeraltı dehlizi bulundu. İçerisinde mozaik ve taş kakmalar bulunan yeraltı dehlizinin, işlenmiş mermerlerle biçim verilmiş ve kabartmalarla bezenmiş yapı taşları da dikkat çekiyor.
Yapının İstanbul’un sarsıntı hafızasına örnek bir yeraltı dehlizi olduğunu vurgulayan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Becerikli Polat, çalışmaların tamamlandığını belirterek 1 ay sonra Saraçhane Arkeoloji Parkı’nın açılacağını duyurdu. Yeraltı dehlizinin zelzele hafızasına ait raporu da kamuoyuyla paylaşılacak.
“BU YAPI BÜTÜN SARSINTILARDAN SAPASAĞLAM ÇIKMAYI BAŞARMIŞ”
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Yetenekli Polat, 1500 yıllık dehlizin İstanbul’un zelzele hafızası olduğunu belirterek, “Şu Polieuktos Kilisesi kalıntıları içerisindeyiz. Burası kent içi arkeoloji için çok kıymetli bir yer. Tam olarak 524 yılında yapılmış bir alan. Burası Arkeopark olarak çalıştığımız bir alan ve 10 ay içerisinde, metruk, kimsesizlerin kaldığı, her türlü hata ve kriminal münasebetin oluştuğu alandan turizm alanına dönüşecek bir projedeyiz. Bütünüyle dünyada mimari tarzın birinci örneği olan Polieuktos Kilisesi’nin kalıntılarını çıkardık. Bin 500 yıllık dehlizi görebilmemizin sırrı nedir? Şu an zelzele ile uğraş eden İstanbul’un başından onlarca sarsıntı geçti bu bin 500 yılda. Şu an içinde gördüğümüz bu yapı bütün sarsıntılardan sapasağlam çıkmayı başarmış. Bunun sırrını ve bilgisini Türkiye öğrenmek durumunda.” diye konuştu.