Cumhurbaşkanlığı’nın raporuna nazaran, 2018’de beklenen genel bütçe vergi dışı gerçekleşmesi yüzde 40’lık artış gösterdi. Yüksek artışta bedelli askerlik ve imar barışı gelirleri tesirli oldu.
Milliyet gazetesinden Kıvanç El, haberinde raporun ayrıntılarına yer verdi.
Merkezi idare bütçe kanununda 65 milyar 780 milyon TL olarak hedeflenen kurumlar vergisi tahsilatı yıl sonunda 78 milyar 673 milyon TL olarak gerçekleşti. Merkezi idare bütçe kanununda 146 milyar 524 milyon TL olarak öngörülen olan özel tüketim vergisi tahsilatı yıl sonunda 133 milyar 906 milyon TL ile amacın yüzde 8,6 altında kaldı. Bu duruma bilhassa iktisatta görülen gelişmeler sonucunda yapılan ÖTV indirimleri neden oldu. 2018’de mahalli yönetimlerin bütçe sarfiyatları bir evvelki yıla nazaran yüzde 21 artarken bütçe gelirleri ise yüzde 18 arttı. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın raporuna nazaran 2018’de merkezi bütçe gelirleri beklenenden yüzde 8 daha fazla gerçekleşti. 696,8 milyar lira olarak hedeflenen gelirler 757,9 olarak gerçekleşti. Raporda bu durumun vergi gelirleri ile faiz, hisse ve ceza tahsilatlarının iddia edilenden yüksek olması gösterildi.
YAPILANDIRMA TAHSİLATI
Genel bütçe gelirlerinde vergi, ana kalemi oluştururken 2018 yılı için 599 milyar lira vergi geliri hedeflendiği, 621 milyar lira vergi gelirine ulaşıldığı raporda belirtildi. Raporda, “Vergi gelirlerindeki bu yüksek performansı başta kurumlar vergisi olmak üzere birçok vergi kalemi olumlu etkilemiştir. 2018’de kur ve ithalat kaynaklı ithalde alınan KDV ile fiyat ve menkul sermaye iradı kaynaklı gelir vergisinde varsayımın üzerinde artış yaşanmıştır.
Ayrıca tekrar yapılandırma kanunları kapsamında beklentinin üzerinde tahsilatlar sağlanmıştır” denildi. SGK ödemeleri, vilayet özel yönetimleri ve belediyelere olan borçlar ile vergi cezalarının affına ait alacaklar tekrar yapılandırılmıştı. 2018’de 122 milyar gelir vergisi gayesine rağmen 138 milyar gerçekleştiği, 65 milyar kurumlar vergisi amacı konurken de 78 milyar kurumlar vergisi toplandığı da rapora yansıdı.
ÖTV İNDİRİMİ GELİRİ DÜŞÜRDÜ
Merkezi idare bütçe kanununda 146,5 milyar olarak öngörülen olan ÖTV ise, yıl sonunda 133,9 milyar ile maksadın yüzde 8,6 altında kaldı. Raporda, bu duruma neden olarak, “Ekonomide görülen gelişmeler sonucunda ÖTV’ye tabi mallardaki tüketim ve fiyat değişimlerinin yanı sıra birtakım motorlu taşıtlara ait ÖTV ile kimi sağlam tüketim mallarına ait ÖTV’lerde süreksiz nitelikli oran indirimleri ile petrol ve doğalgaz eserlerine ait birtakım mallarda eşel taşınabilir sistemi kaynaklı ÖTV indirimleri tesirli olmuştur” denildi.
BEDELLİ ASKERLİK İLE İMAR BARIŞ ETKİSİ
Genel bütçe vergi dışı gelir gerçekleşmelerinde de 97,4 milyar lira olarak öngörülen gelir 136,5 olarak gerçekleşti. Yüzde 40’in üzerinde gerçekleşen bu artışın nedeni de raporda, “Bunun nedeni ise, faizler, hisseler ve cezalar ile teşebbüs ve mülkiyet gelirleri kalemlerinin beklenenin üzerinde gerçekleşmesidir. 2018’de uygulamaya konulan bedelli askerlik ile imar barışı kapsamındaki gelirler bu yüksek artışta tesirli olmuştur” tabirleri yer aldı.
SEÇİM SÜRECİNDE MAHALLÎ YÖNETİM BÜTÇELERİNDE AÇIK ARTTI
Raporda, lokal yönetim bütçeleriyle ilgili kıymetlendirme de yer aldı. Buna nazaran, 2018’de mahalli yönetimlerin bütçe masrafları 2017’ye nazaran yüzde 21,4 oranında artarak 183,6 milyar olarak gerçekleşmişken, bütçe gelirleri ise yüzde 18,1 oranında artarak 157,9 milyar lira oldu. Yani belediyelerin masrafı artarken geliri düştü. Raporda, “bu nedenle 25 milyar 719 milyon TL bütçe açığı ortaya çıkmıştır” denildi.