Sağlık Bakanlığı, MR ve tomografinin devlete maliyetinin 1.7 milyar liraya ulaşmasının akabinde geliştirdiği yazılım ile hastaların tüm tetkiklerini Teletıp sistemine aktararak, hem hastaların hem de doktorların e-Nabız üzerinden bu tetkiklere erişimine imkan sağladı. Tüm kamu, üniversite ve özel hastaneler de sisteme dahil edildi. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca imzasıyla yayınlanan yeni genelgeyle acil durumlar hariç hastanın mevcut tetkikleri sorgulanmadan yeni tetkik istenemeyecek. Sorgulama yapmadan istenen tetkikler için geri ödeme yapılmayacak. Böylelikle vatandaşların daha az radyasyona maruz kalması, vakit kaybının ve gereksiz maliyetin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Hürriyet gazetesinden Meltem Özgenç’in haberinde yer verilen ve 26 Temmuz’da 81 vilayet müdürlüğüne gönderilen genelge şöyle:
“Sağlık hizmetinde vakit ve maliyetten tasarruf edilmesi için, Bakanlığımızca radyolojik tetkiklere ilişkin imgelere internetten erişilmesine, manzaraların raporlanabilmesine, radyologlar ortası telekonsültasyon yapılabilmesine, tıbbi manzara ve raporların kalite açısından değerlendirilebilmesine ve e-Nabız uygulaması üzerinden vatandaşlar ve doktorlar ile paylaşılabilmesine imkan sağlayan Teletip ve Tele Radyoloji Sistemi geliştirildi. Dünyada bir kamu kurumuna ilişkin birinci ve tek yazılım olan bu sistem, memleketler arası uyumluluk testlerini muvaffakiyet ile tamamladı.
CANLI GÖRÜŞME YAPILABİLİYOR
Sisteme Manzara Arşivleme ve Bağlantı Sistemleri (PACS) bulunan tüm sıhhat tesisleri (kamu, üniversite ve özel hastaneler) entegre edildi. Böylelikle, ülke genelindeki sıhhat tesislerinde bulunan tıbbi imaj ve raporları merkezi izlenebilir, raporlanabilir hale geldi. Vatandaşlarımız kendilerine ilişkin tıbbi görüntüle re e Nabız kullanıcı hesaplarından erişebilirken, tabiplerimiz hastalarının öbür sıhhat tesislerindeki tıbbi kayıtlarına erişim imkanına kavuştu. Sistemde temmuz itibariyle 184 milyon radyolojik manzara ve 80 milyon radyoloji raporu var. Radyologlar, kendi hastaneleri ile yetkilendirilmiş sıhhat kuruluşlarına ilişkin radyolojik imgelere erişebiliyor. Ayrıyeten, birebir imaj için ikinci görüş isteme ya da bir öbür radyolog ile canlı görüşerek konsültasyon yapabiliyor.
MR VE TOMOGRAFİ AZALDI
Hastaların geçmişte çekilmiş manzara ve raporlarına tabiplerin erişilebilmesi için yinelenmiş tetkik sorgulama servisi geliştirildi. Sıhhat tesislerinde faaliyet gösteren firmaların entegre olması sağlandı, yaygınlaştırılarak tüm sıhhat tesislerine duyurusu yapıldı. Bu sayede yinelenmiş tetkiklerin önüne geçilerek tasarruf yapılması, hastaların daha fazla radyasyona maruz kalmasının önüne geçilmesi, hastaların sıhhat tesislerinde harcadıkları vaktin azaltılması ve daha faal sıhhat hizmeti alması sağlandı. Yapılan incelemelerde yinelenmiş tetkik sorgulama sonucunda imajlara yahut raporlara erişim sağlayan tabiplerin yaklaşık yüzde 65’inin yeni bir istemden vazgeçtiği tespit edildi.
AYNI TETKİKE ÖDEME YOK
Bu kapsamda, tüm sıhhat tesislerinde yinelenmiş tetkik sorgulama servislerinin kullanımının test edilmesi, tabiplerin bilgilendirilmesi ve kullanım eğitimi verilmesi, acil durumlar hariç olmak üzere, 2 Eylül 2019 prestiji ile yinelenmiş tetkik sorgulama servisinden imgesi yahut raporu sorgulanmayan yahut sorgulandığı halde imgelere yahut raporlara erişim sağlanmadan direkt istenen tetkiklerin MEDULA sistemine bildiriminin yapılmayacağı ve münasebetiyle tetkikin geri ödemesinin gerçekleşmeyeceğinin bildirim edilmesi gerekiyor.”
TÜRK RADYOLOJİ DERNEĞİ LİDERİ: UYGULANABİLİR SİSTEM
Haberde görüşlerine yer verilen Türk Radyoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Tuncay Hazırolan, “Yapılan tetkiki öbür hastanedeki hekim görebiliyorsa ve tetkik kalitesi yeterliyse, altyapısı da tamamsa tabi ki uygulanabilir bir sistem. Lakin Türkiye’deki asıl sorun bir hekimin baktığı hasta sayısı. Hasta sayısı çok olunca muayene ortadan kalkıyor ve tabip direkt olarak tetkik istiyor. Öncelikle tabip üzerindeki hasta yükü azaltılmalı. Yani, başım ağrıyor diyene çabucak MR, karnım ağrıyor diyene ultrason istenmemeli. Tabiplere muayene yapabilecek imkan ve vakit sağlanmalı. Zira Türkiye’de muayene ortadan kalktı. Şu anda yapılan tetkiklerin bir birden fazla olağan çıkıyor. Koşullar sağlandıktan sonra hangi hekim kaç tetkik istemiş, bu tetkik rapor sonuçlarının yüzde kaçı olağan çıkmış bakılması lazım. Hekim bunu suistimal ediyorsa esasen ortaya çıkar, sorun ortadan kalkar. Biz de tıpkı tetkikin daima istenmesi taraftarı değiliz lakin bazen saat başı tetkik de gerekebilir. Tabip bir tetkikin tekrarını istiyorsa, bunun makul açıklamasını da yapabiliyorsa geri ödemesinin kesinlikle yapılması kaide. Şayet açıklama yapamıyorsa tetkik isteyememeli. Çekim sonrasında radyolojinin yapabileceği bir şey yok istenen tetkik yapılmalı. Ödemesi de bu doğrultuda olmalı” dedi.