Urartu Kralı II. Rusa tarafından Van Gölü’ne hakim doruğa yaptırılan Ayanis Kalesi’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında Anadolu’da insan eliyle yapılan sentetik boya örnekleri bulundu.
Van’da, 2 bin 700 yıl öncesinden bugüne ulaşan süslemeleri, kerpiç duvarları, taş işlemeleriyle Urartu Krallığı’nın en görkemli yapılarından biri olan kalede, 30 yıldır sürdürülen hafriyat ve onarım çalışmalarında tarihe ışık tutacak bulgulara rastlandı.
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında yürütülen hafriyatlarda, dinî merasimlerin yapıldığı kısmın duvarlarında 2 bin 700 yıl evvel boya kullanıldığı belirlendi.
Urartuların, Van Gölü’nden esinlenerek turkuaz mavisini tercih ettiğini değerlendirdiklerini belirten Işıklı, şunları kaydetti: “Bu boya, arkeoloji tarihi açısından değerli. Tahlilini yaptırdık. Daha evvel, insanların binlerce yıl boya kullandığını biliyoruz. Lakin bunlar doğaldı. Ya kök boya ya da tabiatta bulunan renkli taşlarla yapılıyordu. Burada gördüğümüz ve arkeoloji literatüründe ‘Mısır mavisi’ olarak tanımladığımız sentetik bir boya. İnsan eliyle yapılmış, kimyasal karışımlardan oluşuyor. Bu tarafıyla de çok özel. Anadolu’da insan eliyle yapılmış birinci boyadır. 2 bin 700 yıl evvel Urartular tarafından yapılmış. Dünyada bunun örneklerini Mısır’da görebiliyoruz. Mısır’da daha evvel ortaya çıkarıldığı için ‘Mısır mavisi’ olarak bilinir. Bu boyayı, bugün çağdaş meskenlerde görebiliyoruz.”