Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, New York’taki temaslarının akabinde Ercan Havalimanı’nda basın toplantısı düzenledi.
Kıbrıs’ta ekseriyetle kendi sorunlarıyla meşgul olduklarını belirten Akıncı, dünyada çok değerli sıkıntılar yaşandığını, bunların da Kıbrıs’ı ilgilendirdiğini söyledi.
New York’ta, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştüklerinin altını çizen Akıncı, Çavuşoğlu’nun kendilerinden evvel Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüştüğünü ve bu görüşme hakkında kendilerini bilgilendirdiğini aktardı.
Akıncı, Guterres ile yaptığı görüşmenin beklenenin iki buçuk misli müddette tamamlandığını ve yalnızca bunun bile Guterres’in Kıbrıs konusuna olan hassaslığını gösterdiğini belirtti.
New York’a gitmeden evvel Guterres’in öncülüğünde, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY) Başkan Nikos Anastasiadis’in de katılacağı üçlü bir görüşme olmayacağını açıkladığını hatırlatan Akıncı, bu yönde bir beklentinin olmadığını da kelamlarına ekledi.
Guterres’in kendilerini telefonla aradığında söylediklerinden yola çıkarak, bunu açıkladığını tabir eden Akıncı, “Genel Sekreter, yoğunluğu hasebiyle üçlü bir görüşmeyi bu kere düşünmedi fakat ondan sonra hakikaten ekim ve kasım olarak konuşuyoruz, ya tekrar New York’ta ya da kendisinin Avrupa’ya yapacağı bir seyahat bağlamında uygun bir kentte üçlü bir buluşmayı bize telefonla söylemişti aslında.” dedi.
“GENEL SEKRETER RASTGELE BİR BAŞARISIZLIĞIN YAŞANMASINI İSTEMİYOR”
Cumhurbaşkanı Akıncı, Guterres’in inisiyatif alma konusunda çok istekli ve kararlı olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:
“Gün ve saat söyleyerek bir açıklamada bulunmamış olmam (New York’taki açıklamasında), birtakım muğlaklıklar yaratmış üzere kıymetlendirilebilir. Biz, Guterres’e haksızlık yapamayız. Açıklamalarımı bize Genel Sekreter’in söylediği çerçeve ile sonlu tuttum. Sahiden şu an prestijiyle ekim ayının falanca günü, falanca saatte ve filanca yerde gibi bir noktada değiliz. Genel Sekreter büyük ihtimalle öncelikle üçlü görüşmeyi yapmak isteyecektir, bunu bize ima etmiştir, beşliyi dışlamamaktadır, üçlüden sonra beşli görüşme de olabilir lakin her iki şıkta da Genel Sekreter geçmişteki üzere rastgele bir başarısızlığın yaşanmasını istemiyor. O nedenle hazırlıklı bir halde bu toplantıların yapılmasını istek ediyor. Bilhassa beşli görüşmenin. Önümüzdeki haftalarda, muhtemelen ekim ayı bitmeden olması büyük olasılıktır, olmazsa en nihayet kasımda. Guterres’in sözüyle söylüyorum, katiyetle yeni yıldan evvel olacak formda bir üçlü ve muhtemelen âlâ bir hazırlıktan sonra beşli görüşme olabilir.”
Anastasiadis’in yaptığı açıklamaların sürece katkı sunmadığını belirten Akıncı, Rum önderin bugün yaptığı bir açıklamada, 9 Ağustos’ta başkanlar ortasında yapılan toplantıda referans kavramlarda anlaşıldığını ve daha sonra Kıbrıs Türk tarafının geri adım attığını argüman ettiğini söyledi.
“Anastasiadis’in bu algı yaratma uğraşından vazgeçmesi gerekir”
Cumhurbaşkanı Akıncı, “Bu muhakkak gerçek değil. Anastasiadis’in muhakkak bu algı yaratma gayretinden vazgeçmesi gerekir. Son iki yıldır Anastasiadis, iki devletten gevşek federasyona, merkezi olmayan yönetimden dönüşüm başbakanlığa kadar koldan kısma kondu.” diye konuştu.
Kıbrıs Türk tarafının istikrarlı bir biçimde, üç ögenin altını çizdiğini anımsatan Akıncı, mümkün gördükleri tahlilin, BM parametrelerinde var olan, siyaseten eşit iki kurucu devletli, özgürlük ve güvenlik içerisinde yaşanacak, iki kurucu devlete dayalı federal bir tahlil olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Akıncı, bu tahlil içerisinde var olan dokümanların, 11 Şubat 2014 Ortak Açıklama Dokümanı, geçmiş mutabakatlar ve 30 Haziran 2017 tarihli Guterres Çerçevesi olduğuna dikkati çekerek, iki yıldır Anastasiadis’in Guterres Çerçevesini kabul etmemek için nasıl uğraştığını gördüklerini söyledi.
“ANLAŞTIYSAK, LUTE BURADA NİÇİN KALDI?”
Anastasiadis’in 9 Ağustos toplantısında da tıpkı noktada olduğunu hatırlatan Akıncı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bize o gün yaptığı teklif, ‘Gel 6 maddeyi yazalım da tarihi boşver.’ Buna verdiğimiz yanıt elbette hayır oldu. Biz netlik ve açıklık istiyoruz. İki yıl boyunca 30 Haziran’ı, 4 Temmuz yapmak için uğraştın (Anastasiadis), sonuçta, temmuzda BMGK kararı geçti ve orada 30 Haziran diye çizildi. Faal iştirakle ilgili ayak sürmesine karşı olarak da 716 sayılı Güvenlik Kurulu kararı referans yapıldı. Yani orada da BM parametrelerinin faal iştiraki nasıl öngördüğü altı çizilerek vurgulandı. Anastasiadis, 9 Ağustos’taki toplantıda 30 Haziran tarihli belgeyi, tarihiyle birlikte çarpıtmadan, sulandırmadan kabul etmemişken, nasıl 9 Ağustos günü bu hususlarda mutabık kaldık? Bunu nasıl sav edebiliyor? Siyasi eşitlik ve faal iştirakle ilgili geçmiş mutabakatlarda var olan bu konularına karşı hala ayak sürüyen Anastasiadis nasıl referans kavramlarında anlaştık diye ve bizim ondan sonra geri adım attığımızı iddia edebiliyor. Anlaştıysak Lute (Guterres’in Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği süreksiz özel danışmanı Jane Holl) 1 hafta boyunca burada niçin kaldı ve uğraş verdi. Bizim bu bahiste garantimiz BM’dir. Lute ve Guterres her şeyin farkındadır.”
Konuşmasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Akıncı, Guterres’e bütün tavırlarını çok net anlattıklarını, BM parametreleri ve geçmiş mutabakatlar içerisinde olanlara taraf olduklarının da çok net olduğunu söyledi.
“BÖYLE BİR TOPLANTIYI İSTANBUL’DA YAPMAZ DİYE DÜŞÜNÜYORUM”
Akıncı, “Bizim BM ve Genel Sekreteri’nden beklediğimiz, bunun dışında olan tarafı, ki bu Rum tarafıdır, bu parametreler ve geçmiş mutabakatlar hizasına getirmesidir. BM ile ahenk içerisinde, kendi haklarımızı koruyarak, ne istediğimizi bilerek ve istikrarlı bir biçimde bu son 2 yılda sürdürdüğümüz siyasi duruşu sürdürürsek, Rum tarafı bu yalpalanmalarını devam ettiremeyecek.” diye konuştu.
Guterres’in 31 Ekim’de İstanbul’a geleceğini hatırlatan Akıncı, bunun öncesinde bir teşebbüste bulunma ihtimali olduğu söyledi. Akıncı, “Guterres 31 Ekim’de İstanbul’da olsa bile bu türlü bir toplantıyı İstanbul’da yapmaz diye düşünüyorum, tıpkı Atina’da yapmayacağı üzere.” dedi.