28 Mayıs 1918’de Mehmet Emin Resulzade başkanlığındaki Ulusal Şura tarafından bağımsızlık ilan edilen, 2 yıllık kısa devirden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen Azerbaycan, 18 Ekim 1991’de tarih sahnesinde tekrar bağımsız devlet olarak yerini aldı.
Azerbaycanlılar, 70 yıl Sovyet idaresi altında yaşasalar da bir vakitler Doğu’nun birinci demokratik cumhuriyeti kabul edilen ırk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanıyan bir devlete sahip olduklarını hiçbir vakit unutmadı.
Sovyet ordusunun 20 Ocak 1990’da Bakü ve öteki vilayetlerde bayan ve çocuk ayırmadan yaptığı katliam, Azeri halkın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) idaresine olan inancını büsbütün sarsarak, ülkenin bağımsızlığına giden süreci hızlandırdı.
Dönemin parlamento niteliğindeki kurumu olan Azerbaycan Ali Soveti’nde (Yüksek Konsey) 30 Ağustos 1991’de bağımsızlık ilan edilmesi tarafında bildiri kabul edildi. Eylül 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığın ilan edilmesinin tartışıldığı oturumlar yapıldı. Ali Soveti’nce, 18 Ekim 1991’de “Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Devlet Bağımsızlığı Hakkında Anayasa Akti” oy çokluğuyla kabul edildi.
Kabul edilen dokümanda, Sovyetler işgalci olarak belirtildi ve Azerbaycan’ın, 1918’de kurulan cumhuriyetin varisi olduğu ilan edildi.
Ali Soveti’nin kararı 29 Aralık 1991’de referanduma götürüldü. Referandumda halkın neredeyse tamamı bağımsızlıktan yana oy kullandı.
Azerbaycan’da 18 Ekim, 1992’den bu yana ulusal bayram olarak kutlanıyor.