Çalışanların emeklilik yıllarındaki birikim umudu olan Bireysel Emeklilik Sistemi‘nde yatırılan primlerin idaresi de gelecek açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
BES’de fonların değişimi ve fon idaresi iştirakçiler tarafından büyük ölçüde göz gerisi ediliyor. 6.8 milyonu istekli, 5,2 milyonu otomatik iştirakle sisteme dahil olan 12 milyon iştirakçinin sistemde biriktirdiği 115 milyar lira tasarrufu bulunuyor.
Bu tasarruflar, ferdi emeklilik ve fon idare şirketleri tarafından piyasaya sürülen fonlarda bedellendiriliyor. Fonların idaresi profesyonel olsa da bu fonların çeşitleri ve tercihi büsbütün iştirakçilere bırakılıyor. Yani sisteme dahil olan iştirakçiler farklı stratejilere sahip onlarca fon tipi ortasından seçim yaparak, kendi fon dağılımlarını belirleyebiliyor.
KATILIMCILAR FON TİPLERİNDEN HABERSİZ
Yasal mevzuat, iştirakçilere fonlarını seçme ve fon dağılımlarını yılda 6 kere değiştirme hakkı tanısa da bu hak iştirakçilerin çok büyük bir kısmı tarafından kullanılmıyor. Hatta o denli ki; iştirakçiler ortasında sistemin fonlar üzerinden yürüdüğünü bilmeyen, seçtiği fonun farkında olmayanlar bile var. Tüm bunların farkında olup da fon dağılımını değiştirecek vakti bulamayan, fonlarını değiştirse de gerçek tercihler yapamayan iştirakçiler da bulunuyor.
YÜZDE 83’Ü HİÇ DOKUNMAMIŞ
Anadolu Hayat Emeklilik’in kendi portföyündeki 1 milyon iştirakçi ve 1,2 milyon kontrat üzerinde yaptığı değerlendirmeye nazaran, sisteme girdiği tarihten bu yana fon dağılımını hiç değiştirmeyen mukavele oranı yüzde 83 düzeylerinde.
Son 1 yılda fon dağılımı değiştirilmeyen mukavele oranı ise yüzde 95.
Yasal mevzuatın kendilerine tanıdığı 6 değişim hakkını da kullananların oranı ise binde 4. Yani BES iştirakçileri ortasında kontratlarındaki fon dağılımını takip eden kendilerine sağlanan hakları sonuna kadar kullanan neredeyse yok üzere.
BES’İN EN AZ % 10’U BORSA’DA DEĞERLENDİRİLECEK