Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği ile Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği; kan pıhtılaşma sıkıntısına dikkat çekerek bu durumun getirdiği riskleri azaltmak amacıyla 13 Ekim Dünya Tromboz Günü kapsamında ortak bir projeye imza attı.
Ana teması hareketlik olan ve hayat üslubunu biraz hareketlendirmekle hastalık risklerinin azaltılabileceğine dikkat çeken proje ‘’Pıhtı için hareket et, pıhtı için dans et’’ sloganı ile İstanbul Galata Kulesi’nde renkli imajlara konut sahipliği yaptı. Odakule’den başlayan yürüyüşle Galata Kulesi Meydanı’na gelen iştirakçiler halkı bilgilendirmek üzere broşür dağıttı.
HAREKET EDEREK BU SAYIYI DEĞİŞTİREBİLİRİZ!
Ülkemizde her yıl yaklaşık 30 bin kişinin trombozdan hayatını kaybettiğini belirten Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkanı Prof. Dr. Tankut Akay, “Halk ortasında kısaca pıhtı atmak olarak söylenen fakat pıhtının gittiği organa nazaran ismi değişen bu hastalık kümesi; Venöz tromboemboli (VTE), derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) kapsıyor. Sık görülmesi, tekrarlama riskinin yüksek olması, ömür kalitesini düşürerek sağkalımı azaltması ve yüksek maliyetlere yol açması nedeniyle kıymetli bir halk sıhhati problemidir. Bir kan damarının, kan pıhtısı nedeniyle tıkanması manasına gelen ve toplumda görülme sıklığı her geçen gün artmakta olan bu hastalıklar için en değerli risk faktörlerinden biri hareketsizliktir. Hareketli bir hayatı seçerek hastalık risklerimizi azaltabiliriz” dedi.
DERİN VEN TROMBOZU NASIL ÖNLENEBİLİR?
En değerli noktanın hastalığı geçirmemek olduğunu belirten Dr. Akay, bunun için dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:
“Derin ven trombozu, öldürebilen lakin önlenebilen bir hastalıktır, alışkanlıklarımızda yapacağımız değişikliklerle önlenmesi mümkün. Hayatımıza mümkün olduğunca hareket katmak, gereksiz kilo alımından kaçınmak, akdeniz diyeti ile beslenmek, tertipli antrenman yapmak, kıtalararası uçak seyahatlerinde alkol ve kahveden kaçınmak ve seyahat sırasında varis çorabı kullanmak ve elbette su kaybını karşılamak için kâfi ölçüde su tüketmek gerekmektedir.
BACAKLARDA ANSIZIN ORTAYA ÇIKAN ÇOK ŞİDDETLİ AĞRI VE ŞİŞLİĞE DİKKAT
Meme kanseri, akciğer kanseri ve araç kazalarından ölenlerin toplamından daha fazla insanı damarlardaki pıhtılaşma nedeni ile kaybetmekteyiz. Belirtilerini bilmek ve erken periyotta durumu fark etmek hayat kurtarıcı olabilir. Hastaların büyük kısmı apansız ortaya çıkan çok şiddetli ağrı ve şişlikle doktora başvuruyor. Ekseriyetle birdenbire ortaya çıkan ve birçok vakit baldır bölgesi civarında oluşan ağrı en kıymetli bilertidir. Derin ventrombozunda oluşan pıhtının büyüklüğü ve düzeyine bağlı olarak değişik formlarda ortaya çıkan şişlik görülebilir. Şayet pıhtı düzeyi kasık bölgesine kadar ulaşmışsa ekseriyetle tüm bacak; pıhtı diz toplardamarı düzeyinde ise baldırda şişme olur. Birden fazla vakit bacak şişmesine, renk ve sıcaklık değişiklikleri eklenir.”
“SON YILLARDA GELİEN TEKNOLOJİ İLE TEDAVİDE DEĞERLİ GELİŞMELER OLDU”
Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği’nden Prof. Dr. Kürşat Bozkurt şu bilgileri verdi: “Ülkemizde her yıl on binlerce bireyde derin ven trombozu (DVT), yani bacaklar, kollar, karın ve göğüsteki toplardamarların içerisinde kan pıhtılaşması hastalığı görülmektedir. Bunların yarısına yakınında da bu pıhtı bulunduğu yerden kopup akciğerlere atmaktadır. Akciğer embolisi gelişen hastalarda açıklanamayan nefes darlığı, derin nefes alırken göğüste ve sırtta şiddetli, batma biçimi da olabilen ağrı, öksürük ile bir arada kan tükürmek üzere belirtiler bulunabilir. Şayet bu durum gelişmişse kişinin hayatına kastedebilecek kadar değerli bir pulmoner emboli tablosu karşımıza çıkabilir. Son yıllarda gelişen teknoloji ile hem yeni kuşak pıhtı önler ilaçlar, hem de pıhtının mekanik olarak temizlenmesini sağlayan aygıtlarla tedavide kıymetli gelişmeler yaşanmaktadır. Erken periyotta kesinlikle uzman bir kalp damar cerrahının derin ven trombozunun teşhis ve tedavisi için devreye girmesi gerekmektedir.”
“UZUN ARALIK UÇAK SEYAHATLERİ BAŞLI BAŞINA RİSK FAKTÖRÜ”
Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Lider Yardımcısı Doç. Dr. Soner Yavaş ise bilhassa hareketsiz kalanların riskli küme olduğuna dikkat çekerek şu açıklamalarda bulundu:
“Esas olarak 3 küme risk altında. Hareketsiz kalanlar, damar duvarında rastgele bir sebeple hasarlanma oluşanlar ve kan tablosunda pıhtılaşma açısından doğuştan risk altında olanlar. Bu kümeleri genişletirsek, toplardamarlarda pıhtı oluşması ve bu pıhtının akciğere yayılmasının bilhassa beyaz yakalıları, bilgisayar başında vakit geçirenleri, masa başında uzun saatler boyunca çalışmak zorunda olan ofis çalışanları ve ders çalışan öğrencileri tehdit ediyor. Uzun aralık uçak seyahatleri başlı başına bir risk faktörüdür.
KANSER HASTALARI VE GEBELERDE RİSK DAHA FAZLA
Kanser hastalarında, pıhtı oluşumu riski artıyor. Sigara kullanımı da içeriğinde bulunan ziyanlı kimyasal unsurlar yüzünden kanın yoğunlaşmasına ve pıhtılaşmasına neden oluyor. Ayrıca, uzamış hareketsizlik ve uzun müddet yatakta kalmak (uzamış ağır bakım yatışı, hastanede yatış, felç nedeniyle yatağa bağlı kalmak gibi), genel anestezi gerektiren uzamış ameliyatlar (özellikle kalça çıkığı üzere büyük ortopedik ameliyatlar sonrasında, varis hastalığında genişleyen toplardamarlar içindeki türbülanakım nedeniyle kanın göllenmesi de pıhtı riskini artıran nedenler ortasında. Gebelik hem hormonal değişiklikler hem de bebeğin anne karnında büyümesi ve damar sistemine baskı yapması sonucunda başlı başına bir risk faktörüdür.”