TBMM Bilişim Teknolojisi Bağımlılığıyla Gayret Komitesi’ne dijital çağın hastalıklarını anlatan Cumhurbaşkanlığı Sıhhat ve Besin Siyasetleri Şurası üyesi Prof. Dr. Necdet Ünüvar, Çukurova Üniversitesi’nde yapılan dijital hastalıklar araştırmasından bilgiler aktardı.
Hürriyet gazetesinden Bülent Sarıoğlu’nun haberine nazaran, “Sosyal medya bir süre güya yemeğin üzerine koyduğunuz sos üzere. Lakin sonra sizi etrafınızdan o kadar koparıyor ki adeta S.O.S verdiriyor” diyen Ünüvar, hastalık cinslerini şöyle sıraladı:
WhatsApppitis: Sonu-it yahut -itis ile biten şeyler enfeksiyonu tarifliyor. Çok ileti atmayla bileklerin kullanılmasından ötürü sonların sıkışması sonucu uyuşma, bazen hareket edememeyle giden hastalık. Temelinde Carpal Tunnel Sendromu.
Hikikomori fenomeni: Meskene kapanma diye tanım ediliyor.
Ego sörfü: Toplumsal medyada daima kendini arama. YouTube narsizmi.
Google stalker: Yakın etrafını arama.
Crackberry: Daima mail denetimi.
Siberhondrik: Hastalığını internette teşhis etme.
Fomo hastalığı: Gelişmeleri kaçırma korkusu.
Nomofobi: ‘No mobile phone’un kısaltması, telefonsuzluk fobisi.
Selfitis: Çok selfie çekme.
Plagomani: Şarjsızlık korkusu.
DOKTORLAR BUNALMIŞ
Ünüvar, milletvekillerine şu değerlendirmeleri yaptı:
“Artık beşerler bir lokantaya gittiği vakit nerede şarj yakınsa oraya gidiyor; evvelce nerede güneş, hava, aydınlık varsa oraya gidiyordu. Almanya’da bir tabip o kadar bunalmış ki muayenehanesine şöyle bir şey asmış; ‘Google üzerinden hastalıklarına teşhis koyanlar bize değil Yahoo’ya danışsınlar.’ Netflix’in CEO’su, ‘Son günlerde en büyük rakiplerimiz Facebook, YouTube ve uyku’ diyor. Ayrıyeten bu çağ birebir vakitte ilgi çağı. İlgimizi çepeçevre çevrelemiş birçok teknolojik enstrümanla karşı karşıyayız. Arkadaşlarımızı Facebook’tan buluyoruz, bildirilerimizi Twitter’dan iletiyoruz, sohbetimizi WhatsApp’tan yapıyoruz, arama. larımızı Google’dan, belgelerimizi tekrar değişik elektronik posta araçlarından, fotoğraflarımızı Instagram’dan, iş arkadaşlarımızi Linkedin’den buluyoruz.”
AİLELERE: HUDUT KOY DUVAR ÖRME
“Aileler bilhassa ‘Okulda öğretmen, sokakta polis korusun’ üzere bir anlayış içerisinde. Bir kez bundan büsbütün sıyrılması lazım. Olayı kendilerinin dışında bir tahlil noktasında görmek yerine hudut koymalı, ancak duvar örmeyecek formda. Kendilerinin de uyacağı birtakım kurallar koyarak denetlemeli. Teknolojisiz memnunluk alanlarını kesinlikle bulmamız ve yapmamız gerekiyor. Bizler akranla büyüdük, çocuklar ekranla büyüyor. Münasebetiyle akranla büyümüş ebeveynlerin ekranla büyüyen çocukları anlaması biraz sıkıntı. Hazreti Ali Keremullahi Veche’nin bin 400 yıl evvel söylediği harika bir tanımlama var; ‘Anne-babalar kendi yetiştikleri çağa nazaran değil çocuklarının yaşayacağı çağa nazaran çocuklarını yetiştirsinler’ diyor. O yeni çağın gereklerini anlamalıyız. Burada dijital okur-yazarlık kavramı çok kıymetli. Teknoloji bağımlılığının öbür bağımlılıklara benzemez istikametleri de var. Elimizdeki su aygıt bizim için çok önemli bir fırsat da olabilir. Öteki bağımlılıklar üzere yok etmek değil, yönlendirmeyi ön plana almamız lazım.”