Neolitik periyoda ilişkin yerleşim yeri olan, kent merkezine 18 kilometre aradaki Örencik Mahallesi yakınlarında İstanbul ve Chicago üniversitelerinden araştırmacılar tarafından 1963’te yüzey çalışmaları sırasında fark edilen ören yerinde, en somut bulgular 1986’da tarlasını süren bir çiftçinin bulduğu heykelle ortaya çıktı. Söz konusu taşın kıymetli olduğunu düşünen çiftçi, hassaslık göstererek bu heykeli Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim etti. Birinci olarak ne olduğu pek anlaşılamayan heykel, müzede müdafaa altına alındı. Sonrasında Hilvan’daki Nevali Çori’de hafriyat yapmak için kente gelen ve müzede buluntuları gören Alman Prof. Dr. Klaus Schmidt, bu heykellerin çok değerli olduğunu düşünerek ayrıntılı bir çalışma yapmaya başladı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden alınan müsaadeyle Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesi tarafından Prof. Dr. Klaus Schmidt başkanlığında 1995’te bölgede hafriyat çalışmalarına başlandı. Hafriyatlarda Neolitik periyoda ilişkin, uzunlukları 3 ila 6 metre, tartıları da 40 ila 60 ton olan, yabani hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşlar bulundu.
Hafriyatlarda birebir vakitte, 8 ila 30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen biçimli, dünyanın en eski tapınak kalıntıları ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ilişkin olduğu belirtilen 65 santimetre uzunluğunda insan heykeli üzere, çeşitli tarihi eserler de gün yüzüne çıkarıldı.
Her geçen yıl ünü duyulan Göbeklitepe, yaklaşık 6 yıl evvel UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi’ne alındı, geçen yıl temmuz ayında ise Bahreyn’de düzenlenen 42’nci Dünya Miras Komitesi Toplantısı’nda Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi.
Bir yıl evvel aldığı bu unvanla dünyadaki bilinirliği artan Göbeklitepe, 2019’un Göbeklitepe Yılı olarak ilan edilmesiyle birlikte yerli ve yabancı turistlerin odak noktası haline geldi.
Dünyada önerilen yerler arasında
“UNESCO’ya girebilmek için birtakım kriterlerin yerine getirilmesi gerekiyordu. Bu manada Kültür Turizm Bakanlığı ve Doğuş Kümesi’nin katkılarıyla çeşitli projeler hayata geçirildi. Ziyaretçi karşılama merkezleri, otoparklar, meydan düzenlemeleri yapıldı ayrıyeten hafriyat alanın korunmasına yönelik Avrupa Birliği projesi olarak üst örtü çatı projesi tamamlandı. Bu sürecin akabinde 1 Temmuz 2018’de Göbeklitepe UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiş oldu. Bir alanın UNESCO’ya girmesiyle dünyanın en tanınan en bilinen yerleri ortasına girmiş oluyor. Dünyadaki en kıymetli turizm acenteleri tarafından önerilen yerler ortasında girmiş oluyor. UNESCO sürecinden sonra da bunu görebiliyoruz, ziyaretçi sayılarında çok büyük artışlar gerçekleşti. Bilhassa yurt dışından gelen ziyaretçilerin sayıları artmaya başladı. Önümüzdeki aylarda, yıllarda bu sayı artarak devam edecek.”
Uludağ, UNESCO sürecinden sonra ise 2019 yılının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Göbeklitepe Yılı ilan edildiğini hatırlatarak, Göbeklitepe Yılı’nın da ören yerinin bilinirliği ve ziyaretçi sayısı üzerinde büyük artış sağladığını söz etti.
Ramazan Bayramı tatilinde ören yerinin günlük ortalama 6 bin ziyaretçiyi ağırladığını anlatan Uludağ, ziyaretçi sayısının bundan sonraki süreçte daha da artmasını beklediklerini söyledi.
Kente gelen ziyaretçilerin birinci durağı
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Turizm Meslek Komitesi Lideri Kamil Türkmen ise hava sıcaklıklarının artmasına karşın Göbeklitepe’de ziyaretçi yoğunluğunun devam ettiğini vurguladı. Kente gelen herkesin birinci olarak Göbeklitepe’yi ziyaret etmek istediğini aktaran Türkmen, tanıtım noktasında bölgenin UNESCO sayesinde memleketler arası çizgi yakaladığını lisana getirdi.
Türkmen, Avusturya, İrlanda, Singapur, Japonya, ABD, Kanada, Çin üzere farklı ülkelerden ziyaretçilerin Göbeklitepe’yi görmek için geldiğini kaydederek, yabancı turistlerin yüklü olduğu Antalya’dan Şanlıurfa’ya yapılacak direkt uçuşların bu sayıyı arttıracağına inandıklarını söyledi.
