İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde Beşşar Esad rejimi ve Rusya’nın taarruzları sonucunda 17 Eylül 2018’den bu yana 1 milyon 42 bin sivil yerinden edildi.
Türkiye, Rusya ve İran, 4-5 Mayıs 2017’deki Astana toplantısında, İdlib ve etrafını “Gerginliği Azaltma Bölgesi” ilan etmişti. Türkiye ve Rusya, rejim güçlerinin, bu kapsamda başlatılan ateşkes sürecini ihlal eden atakları karşısında, kelam konusu bölge için ek bir mutabakata varmıştı.
17 Eylül 2018’de Soçi’de imzalanan mutabakata karşın rejim, destekçilerinin yardımıyla akınlarını sürdürdü.
Bölgedeki göç sürecini izleyen ve verilendiren Suriye Müdahale Koordinatörlüğünden alınan bilgiye nazaran, mutabakatın üzerinden geçen yaklaşık 1 yılda, bölgede yerinden edilen sivillerin sayısı 1 milyon 42 bini buldu.
Saldırıların ağırlaştığı 2 Şubat’tan bu yana Esad rejimi ve Rusya’nın hücumlarında toplam 13 çadır kent, 30 Sivil Savunma merkezi, 67 sıhhat tesisi, 114 okul, 18 pazar yeri, 2 su santrali, 3 elektrik santrali ve 16 fırın maksat alındı.
Suriye Müdahale Koordinatörlüğü Müdürü Muhammed Hallac, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Kış mevsiminin gelmesiyle yeni bir insani felaket olacak. İnsanların birden fazla barınaksız.” dedi.
Esad rejiminin ve destekçisi Rusya’nın yeni bir askeri operasyon başlatmasından kaygı ettiklerini söz eden Hallac, İdlib’in güney ve güneydoğu kırsalında yer alan Serakib, Maaretinuman ve Eriha üzere büyük yerleşimlere saldırılması durumunda yerinden edilen sivil sayısının 1,5 milyona yükseleceğini belirtti.
“ÖLÜMDEN KAÇMAK ZORUNDA KALDIK”
Yerinden edilen sivillerden Elma Zeydi de, “Bombardıman ve hava akınlarından kaçtık. Konutumuz üzerimize yıkıldı. Kocam şehit düştü. Çalışıp bize yardım eden bir oğlum vardı. O da şehit oldu. Serakib’teki mevtten kaçmak zorunda kaldık.” diye konuştu.
Zeydi, barınmaya çalıştıkları kuralları şöyle aktardı:
“Toprak, toz, sıcak ve yılanlarla günler çok güçlü geçiyor. Geriye kalan bir oğlum var. Çöplerden demir ve bakır toplayıp geçimimizi sağlıyor. Uçaklar o denli şiddetli ve günler boyunca saldırdı. Yıkılan konutumuzdan eşya çıkarmamız 3 gün sürdü.”
“SÜNGER, YASTIK, BATTANİYEYE, HER ŞEYE MUHTAÇLIĞIMIZ VAR”
Diğer bir sivil Mezne Hayem de Serakib ilçesinden Türkiye hududu yakınındaki Kelli köyüne göç ettiklerini söyledi.
Hayem, “Çadırın içi çok sıcak. Aslında çatısı naylon. Yarın kış gelecek ve branda lazım olacak. Halimiz çok berbat. Sünger, yastık, battaniyeye, her şeye gereksinimimiz var.” formunda konuştu.
İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde göç veren birtakım yerleşimler şöyle:
Hama’nın Latamine, Kefrenbude, Kefer Zita ilçeleri, Madik Kalesi beldesi, Haviz, Huveyce, Kahira ve Şeria köyleri, İdlib’in Han Şeyhun, Kefrenbil, Cisr eş Şuğur, Maaretinuman, Eriha, Serakib ilçeleri, Kensafra, Keferruma, Habit, Cercenaz, Ermenaz, Teftenaz beldeleri, Ureynibe, Babolin, Maarhatat, Has, Kefir, Tel Mennis, Hamidiyye, Kefer Secne, Kirisa, Bsida, Bini, Teri, Gadafa ve Maarethırme köyleri.
Türkiye ve Rusya ortasında 17 Eylül 2018’de imzalanan mutabakattan bu yana rejim ve Rusya’nın akınlarında 219’u bayan, 341’i çocuk, bin 282 sivil öldü.