İran’ın başşehri Tahran’da Bakanlar Heyeti toplantısının akabinde konuşan Cumhurbaşkanı Hasan Manevî, İran’ın nükleer mutabakattaki taahhütlerini yerine getirmeleri için Avrupa Birliği (AB) ülkelerine 7 Temmuz’da tanıdığı ikinci 60 günlük mühlete ait açıklamada bulundu.
İran’ın taahhütlerini azaltmasıyla ilgili hususun tarafı olan ülkelerle müzakerelerini sürdürdüğünü aktaran Manevî, “İran, taahhütlerini etaplı olarak azaltmaya devam edecektir. Verdiğimiz 60 günlük müddetin akabinde üçüncü adımı atacağız. Bunun akabinde mantıklı, yanlışsız ve istikrarlı bir sonuca ulaşabilmek için 60 günlük bir fırsat daha tanıyacağız.” diye konuştu.
İran Cumhurbaşkanı ayrıyeten ABD’nin Basra Körfezi’nde kurmak istediği askeri koalisyonun bölgenin güvenliğine hizmet etmeyeceğini lisana getirdi.
Ruhani, İsrail’in de bu türlü bir koalisyonda yer alma ihtimaline ait ise “İsrail’in Basra Körfezi’nin güvenliğinde yer alacağına dair argümanlar boştur. İsrailliler yapabiliyorlarsa evvel bulundukları yerin güvenliğini sağlasınlar.” sözlerini kullandı.
İRAN DAHA EVVEL İKİ EVREDE TAAHHÜTLERİNİ AZALTMIŞTI
İran Cumhurbaşkanı Manevî, 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, nükleer mutabakat kapsamındaki taahhütlerinin bir kısmını durdurduklarını ve mutabakatın tarafı 5 ülkeye (Rusya, Çin, İngiltere, Almanya ve Fransa) İran’ın çıkarlarını koruyacak tedbirler alması için 60 gün müddet verdiklerini söylemişti.
Tahran’ın verdiği birinci 60 günlük müddetin dolmasının akabinde 7 Temmuz’da Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ve Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi ile ortak basın toplantısı düzenleyen İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, “Nükleer mutabakattan ayrılmamız da mümkün. (Yeni) 60 günlük mühlet taraflara istifade edebilecekleri fırsatlar tanımaktadır. Üçüncü adımı da kıymetlendiriyoruz. 60 gün sonra üçüncü adımımızı da açıklayacağız.” bilgisini vermişti.
İran Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Kemalvendi dün yaptığı açıklamada da ülkesinin yüzde 4,5 düzeyindeki zenginleştirilmiş uranyum stokunun 370 kilograma ulaştığını duyurmuştu.
Tahran idaresinin üçüncü adım olarak nitelendirdiği etapta zenginleştirilmiş uranyum düzeyini yüzde 20’lere kadar çıkarabileceği söz ediliyor. Ayrıyeten İran’ın nükleer muahededen ayrılmasının da seçenekler ortasında olduğu belirtiliyor.
İRAN ADIMLARINI NÜKLEER MUTABAKATTAKİ UNSURLARA DAYANDIRIYOR
BM Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer muahede, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor.
Anlaşma, İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu memleketler arası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
İran ayrıyeten muahedeye nazaran, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.
Tahran idaresi, attığı adımlarda, nükleer muahedede yer alan, “Yaptırımların geri getirilmesi ya da taraflardan birinin mutabakattaki sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde İran’ın nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini büsbütün ya da kısmen durdurabileceği” tarafındaki 26 ve 36’ncı maddeyi temel aldığını belirtiyor.