İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) tarafından dördüncüsü düzenlenen Türk Madenciliğinde Farkındalık ve Memleketler arası Marka Seyahati bilgilendirme toplantısı Kayseri’de yapıldı.
Bürokrasi, lokal siyaset, STK’lar, oda liderleri, üniversiteler, kanaat liderleri ve dal temsilcilerinin katıldığı toplantıda konuşan İMİB Lider Vekili Rüstem Çetinkaya, dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenin 77 adedinin Türkiye’de bulunduğuna dikkat çekti. Madenciliğin bu manada potansiyeli yüksek bir kesim olduğunu lakin ulusal gelire katkısının yüzde 1’den az olduğunu kaydeden Çetinkaya, “Dünyada 132 ülke ortasında toplam maden üretim bedeli itibariyle 28’inci sıradayız. Birtakım eserlerde dünyada çok kıymetli hisseye sahibiz. Dünyanın en büyük bor üreticisi ve ihracatçısı olmanın yanında dünyanın en büyük feldspat ihracatçısı, dünyanın ikinci büyük krom cevheri ve mermer ihracatçısı, dünyanın üçüncü büyük doğal taş üreticisi ve ihracatçısı pozisyonundayız. Lakin genele baktığımızda rezerv potansiyelini gereğince değerlendiremediğimiz aşikar” dedi.
Türkiye’nin geçtiğimiz yıl 4.6 milyar dolarlık maden ihracatı gerçekleştirdiğini kaydeden Çetinkaya, bunun Türkiye’nin toplam ihracatında yüzde 2.7’lik bir hisseye karşılık geldiğini söz etti. Madenin ithal girdi maliyeti çok düşük olduğu için net ihracata katkısının çok yüksek olduğuna işaret eden Çetinkaya, yapılan her ünite maden ihracatının yüzde 90’dan fazlasının Türkiye’de döviz olarak kaldığını ve bu manada dış ticaret açığına katkı olarak en değerli dallardan olduğunu belirtti.
ÜRETİM OLMAZSA İHRACAT DA OLMAZ
İhracatın daha da artmasının tek yolunun üretim artışı olduğuna işaret eden Çetinkaya, “Üretim olmazsa ihracatın olmayacağını da biliyoruz. Bu sebepten ötürü üretim ayağına çok kıymet veriyoruz. Üretim ayağında kamu ile birlikte hareket etmek durumdayız. ‘Hayatımız Maden’ sloganı ile son 2 yıldır çalıştaylar düzenleyerek madenlerin hayatımızın tüm evrelerinde ayrılmaz bir kesim olduğunu anlatıyoruz. Örneğin ülkemizde madencilik faaliyetleri olmazsa seramik kesimi olamaz, kimya dalı olmaz, cam kesimi olmaz, çimento, agrega üzere dallar olamaz ya da ithalata dayalı bir bölüm oluşur. İnşaatlarda kullandığımız gereçlerin neredeyse yüzde 90’ı bir maden ürünü” dedi.
Türkiye’de 27 tona yakın altın üretimi yapıldığını söyleyen Çetinkaya, fakat bunun yaklaşık 4 katı bir ithalatın kelam konusu olduğunu belirtti. Kömür üretimi artmasına rağmen 5 milyar dolarlık kömür ithalatı yapıldığını anlatan Çetinkaya, elektrik üretiminde kullanılan kömürde dışa bağımlılığın hala yüksek düzeyde bulunduğunu söyledi.
ÇEVRECİ MADENCİLİK YAPMAK ZORUNDAYIZ
Sürdürülebilir madencilik yapmak için bölüm olarak çevreci madencilik yapmak zorunda olduklarını vurgulayan Çetinkaya, “Bu tarafta de kamuyla özel dal birlikte çalışarak çevreci, sürdürülebilir madencilik yapılması üzerine de çalışmalar yapıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Çetinkaya, şöyle devam etti:
“Orman alanlarının yalnızca binde 2.5’lik kısmında madencilik faaliyeti yapılıyor. Orman yönetiminin özel bütçesinin yarısından fazlası ise madencilik faaliyetlerinden gelen gelir ile elde ediliyor, bu bütçe Türkiye ormanlarının korunmasında ve ormancılık ile ilgili yeni teknolojilerin geliştirilmesinde kullanılan bir kaynak oluyor. Madencilik müsaadesi alınan orman yerlerinin bir kısmında ise ağaç yok, yalnızca kaya yahut çalı olan yerler. Münasebetiyle orman alanını da kategoriye ayırmak gerekiyor. Madenciliğin olmazsa olmaz olduğu ve gerekliliği çok açık. Bunun yanında çevreci ve sürdürülebilir madencilik toplumsal mutabakatla yapıldığında ve bu bilgiler herkes tarafından bilindiğinde çok daha sıcak bakılacaktır. Bizim madenlerimizi keşfetmemiz, üretime geçirmemiz ve çevreci, sürdürülebilir madenciliği üniversiteler ve kamuyla kıymetlendirmemiz gerekiyor.”