Deniz memelilerinin dağılım ve ölçüsünü ortaya koymayı hedefleyen milletlerarası projeler kapsamında Akdeniz, Ege ve Karadeniz’den sonra Marmara Denizi’nde yunusların sayımı tamamlandı. Yunus sayımı sırasında Karadeniz ve bilhassa Marmara Denizi’nde yunustan daha fazla yüzen çöp sayıldığı açıklandı.
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) öz kaynakları ile finanse edilen ve Marmara Denizi’nde geçen ay 5 gün müddetle 600 kilometrelik alanı kapsayan müşahedeler sonucu 38 yunus ve mutur sayıldı.
Yelkenli tekneyle İzmit Körfezi’nden başlayan çalışma, doğudan batıya yapılan “zig-zag seyirle” Çanakkale Boğazı önlerinde sona erdi. Bu araştırma Marmara Denizi’nde 1997-99 yıllarında yapılan deniz memelileri popülasyonlarının belirlenmesi projesinden 20 yıl sonra gerçekleştirilen birinci çalışma oldu.
Sefer sırasında Marmara Denizi’ndeki afalina, tırtak ve mutur üzere setase çeşitlerinin yanı sıra, deniz çöpleri ile ilgili de bilgi toplandı.
MARMARA’DA DA AĞIR KİRLİLİK
Karadeniz’deki üzere Marmara Denizi’nde de çok önemli kirlilik tespit edildi. TÜDAV Lider Yardımcısı Doç.Dr. Arda M. Tonay, “Akdeniz ve Karadeniz’den sonra Marmara’da çalışmaları tamamladık. Yunuslar dışında çöpleri de saydık. Ne yazık ki, yunuslardan çok daha fazla sayıda yaklaşık 400 adet yüzen çöp müşahedesi kaydedildi” dedi.
TÜDAV’ın da araştırmacı ve lojistik olarak dayanak verdiği, “Mücavir Atlantik Deniz Bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz’deki Deniz Memelilerinin Korunmasına Dair Anlaşma” (ACCOBAMS) Sekretaryasının koordine ettiği ASI Projesi geçen yılın Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yapılmıştı. Dünya deniz biyoçeşitliliğinin yüzde 10’una mesken sahipliği yapan Akdeniz ve Ege Denizi’ndeki bu çalışmaya çeşitli ülkelerden 100’den fazla uzman katılmış, gözlemciler deniz memelileri dışında kuşlar, köpekbalıkları, deniz kaplumbağaları ve yüzen çöpler hakkında da data toplamıştı.
SONUÇLAR ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA AÇIKLANACAK
Bu yıl ise, Haziran ve Temmuz aylarında AB’nin finanse ettiği CeNoBS Projesi kapsamında Karadeniz’deki yunusların sayısı ve dağılımının belirlenmesi gayesiyle arazi çalışmaları gerçekleştirildi. Türkiye’nin yanı sıra Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan’da yürütülen saha çalışmalarında, sekiz bilim insanı iki farklı gruba ayrılarak iki Cessna Skymaster ‘Push Pull’ uçağıyla 19 gün içerisinde Karadeniz’de 7 bini araştırma uçuşları olmak üzere 12 bin kilometreden fazla uçuş gerçekleştirdi. 548 bin 285 euro kaynaklı hala devam eden bu projede yunus sayımları dışında rastlantısal ağa yakalanma ve gürültü kirliliği de araştırılıyor.
Analizleri devam eden tüm bu araştırmaların sonuçları önümüzdeki yıllarda açıklanacak ve bu sonuçlara nazaran kuşağı tehlike altındaki deniz memelisi çeşitlerinin durumları ve müdafaa statüleri yine belirlenecek.