Dış Siyaset Derneğinin (Foreign Policy Association) mesken sahipliğinde “Türkiye, ABD ve Birleşmiş Milletler” başlıklı panele Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Gülnur Aybet, Cumhurbaşkanı Güvenlik ve Dış Siyasetler Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Kireççi konuşmacı olarak katıldı.
Panelde birinci kelamı alan Prof. Dr. Kireççi, Türkiye ile ABD ilgilerinde tarihi bir periyottan geçildiğine işaret ederek, “Bunu anlamak için global değişikliklere ve Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyadaki durumuna bakmak gerekiyor.” dedi.
Kireççi, Türkiye’nin güneyde merkezi bir hükümeti olmayan Suriye ile 900 kilometrelik bir hududu paylaştığını vurgulayarak, bölgeden DEAŞ’la birlikte tıpkı vakitte PYD/PKK terör örgütünün tehditlerine maruz kaldığını aktardı.
Türkiye’nin 3,9 milyon Suriyeli mülteciye mesken sahipliği yaptığını hatırlatan Kireççi, “Bu tek sorun bile hiç bir ülkenin finansal, toplumsal, kültürel kaynakları bakımından yalnız halledemeyeceği çok büyük bir bahis. Üstelik, bu mültecilerin yüzde 50’si bayan, yüzde 30’u 40’ı çocuk ve geri kalanı da yaşlı bireylerden oluşuyor.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin belirli bahislerde Amerikan medyasında daima eleştirildiğine işaret eden Kireççi, “Bunu uzaktan yapmak çok kolay, ancak Türkiye’nin içinde bulunduğu bölgede kurumsal bütünlüğünü koruyarak istikrarı sürdürmesi bile hayal edilemeyecek kadar güç bir iş.” tabirlerini kullandı.
Kireççi, Türkiye’nin ABD ve Batı dünyası ile olan münasebetlerinin, mevcut görünen sorunlardan çok daha büyük ve geniş olduğunu vurgulayarak, ”İki ülke ortasında eğitimden ticarete, dokumadan gelişen teknolojilere, güçten yapay zekaya, tüm bu bağlantıları nasıl geliştirebiliriz, onu tartışmalıyız.” tabirlerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Aybet de gelecek hafta New York’ta başlayacak BM Genel Konsey açılışına değinerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşmelerde global adaletsizliğe vurgu yapacağını bildirdi.
Aybet, dünyanın süratli bir global değişim devrinden geçtiğini, ideolojik çatışmaların yanı sıra bölgesel seviyede kimlik, din, hudut sorunları yaşandığına işaret ederek, “Türkiye, bütün bu karışıklıkların ortasında, bu nedenle, dünyadaki adaletsizliklere dikkat çekme konusunda sorumluluğu var.” diye konuştu.
Aybet şöyle devam etti:
“Türkiye’nin, bu adaletsizlikleri ortaya koyması için çok daha somut nedenleri var, zira bunlardan direkt acı çekiyor. Göç, terör ve (nükleer) silahsızlanma olmak üzere gerçek üç ana bahis mevcut. Bu üç global sorun büyük adaletsizliktir ve önümüzdeki hafta BM’de bunların çokça tartışılacağını göreceğiz.”
Göçmenler ve terör probleminden Türkiye’nin direkt etkilendiğini anlatan Aybet, Türkiye’deki 3,9 milyon Suriyeli mültecinin inançlı ve refah içinde ülkelerine dönmeyi istediklerini, bundan ötürü Suriye’de çatışma sonrası kurulacak yapının çok değerli olduğunu kaydetti.
Aybet, ABD ile Türkiye ortasında müzakereleri devam eden Suriye’deki inançlı bölge konusuna da değinerek, “Dürüst olmak gerekirse, maalesef bu, iki ülke önderinin anlaştığı süratte ilerlemiyor. Alandaki Amerikan ordusunun bir kısmı NATO müttefiki ile terörist örgüte eşit taraf üzere davranıyor. Biz bundan çok rahatsızız, bunu kabul edilemez buluyoruz.” dedi.
Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) konusuna da değinen Aybet, şunları söyledi:
“FETÖ denilen terör örgütü de hala burada ve biz Amerikan tarafından bu mevzuda somut bir adım, hatta bir empati görmedik. Ne yazık ki bu Türk kamuoyunu olumsuz tarafta etkiliyor. Bu istikamette gösterilecek bir jest ilgiler açısından çok yardımcı olacaktır. Zira bir çok vatandaşımızın hayatını kaybettiği dehşetli bir darbe teşebbüsünden muzdarip olduk. Amerika’nın buna karşı çok duyarsız olduğunu düşünüyoruz.”
İKİLİ ALAKALARDA GÜCÜN ROLÜ
Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar da, Türkiye’nin mevcut güç piyasasındaki yapısı, vizyon ve amaçlarını anlatarak, bu açıdan ABD ile münasebetlerde potansiyel ortak çalışma alanları bulunduğunu söyledi.
İki ülke ortasında yakın gelecekte güç alanının ikili bağlarda önemli rol oynayabileceğini belirten Bayraktar, Türkiye’nin petrol ve elektrik gereksiniminin her yıl arttığını vurguladı.
Bayraktar, “Türkiye, maalesef güç konusunda yüklü olarak ithalata dayanıyor. Neredeyse yüzde 70 oranında kaynaklar dışarıdan geliyor, yani her yıl kabaca Türkiye 40-45 milyar dolar güç gereksinimine para ödüyor. Bu çok büyük bir sayı.” formunda konuştu.
Son 15 yılda Türkiye’nin güç kesiminde önemli atılımlar yaptığını aktaran Bayraktar, mahallî ve yabancı yatırımcılardan yaklaşık 60 milyar doları piyasaya çektiklerini, bunun da büyük bir muvaffakiyet olduğunu belirtti.
Bayraktar, “Türkiye’de şu an çok rekabetçi bir pazar var. Tüm piyasa mevzuat ve düzenleme tarafından Avrupa direktiflerine uygun ve isabetli, bu yüzden piyasalar Avrupa ülkelerine çok bağlı. Bu kadar büyük bir dönüşümü, piyasa ıslahatlarını çok başarılı bir biçimde uygulayarak sağladık.” dedi
Bayraktar, ayrıyeten kelam konusu güç ıslahatları kapsamında başta Doğu Akdeniz olmak üzere petrol ve gaz alanında geniş bir araştırma faaliyetlerine başlandığını bildirdi.