Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneği Başkanı Prof. Dr. Tankut Akay, Kronik Tromboembolik Pulmoner Hipertansiyon’un (KTEPH), farkında olunması halinde teşhis konulabilecek ve tedavi edilebilecek bir hastalık olduğunu belirterek, “Türkiye’de beşerler, altta bu hastalığın yattığını bilmeden astım, bronşit hatta anksiyete sebebiyle bile tedavi görüyor” dedi
Akciğer damarında kan basıncı yüksekliğine yol açan pulmoner hipertansiyonun tedavi edilebilen tek tipinin KTEPH olduğunu söyleyen Akay, kroniğin eskiye bağlı, tromboemboliğin pıhtı atmasına bağlı, pulmoner hipertansiyonun da akciğer damarında yüksek tansiyon manasına geldiğini aktararak, “Tanıyı koyduran 3 unsur var. Bunlar, akciğerdeki damarın basıncının 25 milimetre civa ve üzerinde olması, akciğer damarlarında görüntülenebilen bir pıhtı olması ve şikayetlerin 3 ay boyunca pıhtı önler ilaçları kullanmaya karşın geçmemesi. Hastalarda, halsizlik, nefes darlığı, çabuk yorulma şikayeti çok fazla oluyor. Göğüs hastalıkları uzmanları bu hastalara 6 dakikalık yürüme testi yapıyor. Akabinde ekokardiyografi ve akciğer basıncının yüksek olup olmadığını ölçmek için anjiyo yapılıyor” diye konuştu.
Akay, göğüs hastalıkları, kardiyoloji ve radyolojiden sonra kalp damar cerrahlarının, hastalığın cerrahi tedavisini yaptığını lisana getirerek, şu bilgileri verdi:
“Cerrahi tedavi, pıhtının çok küçük damarlarda olması, hastanın ileri derecede düşkün, ileri derecede yaşlı, eşlik eden ek değerli hastalıkları olması üzere ameliyata mani durumlarda yapılamıyor. Ameliyat, açık kalp ameliyatı metoduyla seçilmiş merkezlerde inançla yapılabiliyor. Ameliyat edilemeyen hastalarda da çaresiz değiliz, ilaç tedavisi var. Ameliyat yapılamayan hastalarda balon tedavisi de gelişme basamağında olan bir tedavi tipi. Bu hasta kümesinin kan sulandırıcı ilaçlarına ömür uzunluğu devam emesi, tekrar o pıhtı çıkarılan damarlarda pıhtı oluşup oluşmadığını ve akciğer basıncının düşüp düşmediğini denetim ettirmek için tabip denetimlerine gitmesi gerekiyor.”
“ÇOK KOLAY SAPTANAMIYOR”
KTEPH’in pıhtının komplikasyonu olması nedeniyle korunulacak bir hastalık olmadığını belirten Akay, “Halk ortasında pıhtıya bağlı akciğer tansiyonu olarak da bilinen KTEPH, farkında olursak teşhisini koyabileceğimiz ve tedavi edebileceğimiz bir hastalık. Türkiye’de beşerler, altta bu hastalığın yattığını bilmeden astım, bronşit hatta anksiyete sebebiyle bile tedavi görüyorlar. Akciğerinde pıhtı atan hastaların yüzde 75’i, bacağında damar pıhtısı olan, toplar damarında damar pıhtısı olan hastaların da yüzde 50’si bu hastalıktan muzdarip. Ameliyat talihi olan ancak farkındalık olmadığı ameliyat edilmemiş hastalarda 5 yıllık sağ kalım oranı 50’nin altına düşüyor” dedi.
KİMLER RİSK ALTINDA?
Prof. Dr. Tankut Akay, hastalığın “pıhtılaşmaya meyilli bir durum olması halinde”, “hareketsiz hastalarda” ve “pıhtı önler ilacını güzel kullanamayan hastalarda” nüksetme ihtimaline işaret ederek, risk altındaki hastaları da “genetik yatkınlığı olan”, “kan kümesi A, B ve AB olan”, “kanı pıhtılaşmaya meyilli olan hastalar” ve “antifosfolipid sendromu olan hastalar” biçiminde sıraladı.
Hastalığın çok kolay saptanmadığını lisana getiren Akay, Türkiye’de 200 bireye teşhis konulduğunu düşünüldüğünde, 400-600 hasta olduğunun iddia edildiğini kaydetti. Akay, 19’uncu Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Kongresi ve 10’uncu Ulusal Fleboloji Kongresi kapsamında uzmanlık kollarının iştirakiyle eğitim çalışmaları düzenlendiğinin de altını çizdi.
Akay, Ulusal Vasküler ve Endovasküler Cerrahi Derneğinin hastalığın farkındalığı ve eğitimini üstlendiğini söz ederek, 23 Kasım’da Ankara’da Cer Modern’de, “KTEPH Aklımda” temasıyla fotoğraf standı, ney dinletisi, tiyatro gösterisi ile hasta ve tabip konuşmalarını kapsayan bir aktiflik düzenleneceğini bildirdi.