Kurulduğu tarihten beri özgün duruşu ve sahneleme yaklaşımıyla dünya ve Türk tiyatrosunda kıymetli yeri olan Studio Oyuncuları, tüm oyunlarıyla kapsamında yer aldığı İstanbul Tiyatro Festivali’nin daha evvel de birçok kere açılış yahut kapanış gösterimlerini gerçekleştirmişti. Topluluk, 23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin de açılış oyununu sergileyecek.
Studio Oyunculaı’nın yeni oyunu Io, Şahika Tekand’ın mitolojik bilgiden yola çıkarak yazdığı büsbütün özgün bir metne dayanıyor. Oyun, birebir vakitte Aeskhylos’un Zincire Vurulmuş Prometheus tragedyasında geçen kısa bir sahnede karşımıza çıkan ve üzerine bir tragedya inşa edilmemiş bir mitolojik karakter olan Irmak İlah Inakhos’un kızı Io hakkında yazılmış birinci metin olma özelliğini taşıyor.
OYUN ATAERKİL DÜNYA TERTİBİNİ YANSITIYOR
Performatif sahneleme usulüyle performansa aktardığı bu özgün çağdaş tragedya aracılığıyla Tekand, Olympos ve Zeus’la hesaplaşarak ve mitolojiyi öteki bir ele alışla yine okuyarak, bugün de kararını sürdüren ataerkil dünya tertibini, hafızasını ve sorgulama yetisini gitgide daha çok terk eden bugünün beşerinin tragedyasını şiirsel bir aksiyon tertibi ile seyirci karşısına getiriyor.
Tekand, topluluğu Studio Oyuncuları ile birlikte en son 2019 yazında Japonya Toga’da gerçekleştirilen 9. Tiyatro Olimpiyatları’nda Türkiye’yi Godot’yu Beklerken isimli oyunuyla temsil etmişti ve Japon seyircisinin yanı sıra dünya çapında değerli tiyatro sanatkarlarının ve akademisyenlerin beğenisini kazanmıştı.
IO NEYİ ANLATIYOR?
Mitolojide Io, Irmak İlah Inakhos’un kızıdır. Zeus kendisine aşık olunca Hera tarafından cezalandırılmıştır. Zeus onu beyaz bir ineğe dönüştürerek Hera’dan muhafazaya çalışır fakat Hera ona bir kene musallat ederek cezalandırmaya devam eder. Hera’nın öfkesini dindiremeyen Zeus, Io’yu yaşadığı Argos kentinden sürdürerek bütün dünyayı dolaşmak zorunda bırakır.
Şahika Tekand’ın yazdığı metinde Io, Zeus ve Hera tarafından topraklarından atılarak dünyayı dolaşmak zorunda bırakılmış , Prometheus’un kehanetlerinin gerçekleşeceği ve Zeus’un bir gün hesap vereceği umuduyla kuvvetli bir hayat sürdürmüştür. Kehanetler bir türlü gerçekleşmemiştir. Io, güçlü hayatının sonunda hiç değilse kendi topraklarında ölebilmek için kentine geri döner. Burada evvel kentinin insanlarıyla karşılaşır. Io, kendi öyküsünün bu beşerler tarafından büsbütün yanlış bilindiğini, insanların gerçeği bilmek yerine, kendilerine anlatılanlarla ve verilen kadarı ile huzurlu bir hayata kavuşacaklarına inandıklarını görür.
Bunun üzerine kendisi ile ilgili doğruları anlatmak ve ölmeden evvel isminin önüne eklenmiş sıfatları temizlemek üzere orada kalmak ister. Lakin Zeus, Io’nun bu isteğinin gerçekleşmesine, insanlığın unuttuğu geçmişin hatırlanmasına ve sorgulanmasına neden olacağı için müsaade vermeyecektir. Zeus’un temsilcileri ve Io ortasında giderek tansiyonu yükselen bir tartışma yaşanır. Beşerler bu tartışmaya tanıklık ederken karar vermek zorunda bırakılır.
Io’nun kendisi hatalı olduğu halde bütün cürmü ve cezayı Io’ya yükleyen Zeus’la hesaplaşmasını husus alan bu çağdaş tragedyada, günümüz dünyası ve çağdaş beşerinin hafızasızlığı sorgulanır. Io ve Zeus’un temsilcileri olarak karşımıza çıkan mitolojik karakterler ortasında geçen şiddetli tartışma ve koronun buna verdiği reaksiyon, oyun metnindeki tansiyonu var ederken, sahne üzerinde ve şimdiki vakitte fiilen görünürlük ve işitilebilirlik çabasına dönüşen sahne performansı da bu tansiyonu ‘şimdiki zaman’ gerçekliğine dönüştürür.
Işık, ses ve hareketin dinamik ve tansiyonlu birlikteliği ile yürüyen oyunda, hareket sistemi hareketin müziğini görünür kılarken, konuşma tertibi de lisanın müziğini temel alarak müzikal bir dinleti niteliği kazanır.
OYUNUN KÜNYESİ
Yazan ve Yöneten: Şahika Tekand
Sahne ve Kostüm Tasarımı: Esat Tekand
Işık Tasarımı: Şahika Tekand
Dramaturji: Verda Habif
Kratos ve Bia Hareket Tertibi: Gizem Bilgen
Koro Önderi: Nilgün Kurtar
Prodüksiyon Amiri: Murat Ersan
Yönetmen Yardımcıları (Alfabetik sırayla): Verda Habif, Nilgün Kurtar
Yönetmen 2. Yardımcıları (Alfabetik Sirayla): Hilal Altıntaş, Emre Denizoğlu, Betül İngin, Beğenilen Parıltı Kesgin
Oynayanlar (Alfabetik Sırayla): Gizem Bilgen (Bia), Deniz Karaoğlu (Kratos), Gökhan Küçük (Hermes), Yiğit Özşener (Prometheus), Şahika Tekand (Io)
Koro (Alfabetik Sirayla): Anıl Doğan Albayrak, Huriye Aliefendioğlu, Selinay Duman, Aren Fındık, Mehmet Bahattin Genç, Verda Habif, Altay İcimsoy, Bilal Yiğit İnal, Betül İngin, Seda Kandemir, Buket Koyuncu, Nilgün Kurtar, Gökhan Özcan, Can Özmen, Cihat Parıltı, Bulut B. Sezer, Burcu Bacanak Şahin, Onur Tanyeri, Gizem Tileylioğlu, Nazlı Deniz Mercan, Burak Zafer
Işık Masası Oyuncusu: Melike Durukan
ŞAHİKA TEKAND DAHA EVVEL ‘OYUN’ İSİMLİ OYUNU ŞENLİKTE SAHNELEDİ