UNESCO Dünya Mirası Listesi‘nde yer alan Göbeklitepe‘deki yapılara benzeyen ve birinci belirlemelere nazaran neolitik periyoda ilişkin “T” biçiminde 250’nin üzerinde dikilitaşın bulunduğu Şanlıurfa’daki Karahantepe’de birinci hafriyat çalışmaları başladı. Şanlıurfa kültür envanterinin tespiti için başlatılan çalışmalar sırasında, kent merkezine 46 kilometre arada bulunan Tek Tek Dağları Ulusal Parkı içerisindeki Kargalı Mahallesi yakınlarında araştırmacılar tarafından 1997 yılında yapılan yüzey araştırması sırasında Karahantepe’deki yapılar fark edildi.
Bölge halkı tarafından Keçilitepe olarak da bilinen alanda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın himayesinde İstanbul Üniversitesi Tarih Öncesi Arkeolojisi Ana Bilim Kısmı ve Karahantepe Hafriyat Lideri Prof. Dr. Necmi Karul başkanlığında 2 yıl evvel “Göbeklitepe Kültürü ve Karahantepe Kazıları” projesi kapsamında yüzey araştırma çalışması başlatıldı. Bu araştırmalarda UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Göbeklitepe’deki yapılara benzeyen ve birinci belirlemelere nazaran neolitik periyoda ilişkin “T” biçiminde 250’nin üzerinde dikili taş tespit edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nden alınan müsaadeyle İstanbul Üniversitesi tarafından Prof. Dr. Necmi Karul başkanlığında bölgede birinci hafriyat çalışmalarına başlandı. Karahantepe Hafriyat Lideri Prof. Dr. Karul, bölgede Göbeklitepe ile birebir periyotta olduğu iddia edilen 12 noktanın bilindiğini bunlardan birinin ise Karahantepe olduğunu söyledi.
“Hava fotoğraflarından bile burada yüzeyde gözüken dikilitaş sayısı 250’nin üzerinde. Bu periyodun yapılarına baktığımızda 12 etrafta, 2 de merkezde olmak üzere içerisinde 14 dikilitaş bulunan özel yapılar kelam konusu. Bu türlü bir hesap yapıldığında yüzeyden görülebilen dikili taşlar 30 civarında yapının olduğunu bize söylüyor. Kuşkusuz görülebilenler bunlar lakin toprak altına şimdi açığa çıkarılmasını bekleyen daha fazla yapının olduğunu da ön görmek gerekir. Hasebiyle onlarca yapı olduğunu şimdi hafriyata yeni başlamış olmamıza karşın rahatlıkla söyleyebiliriz.”
Göbeklitepe’nin T biçimindeki dikili taşlarla ayırt edilen yerlerden bir tanesi olduğuna ve tek bir devri tabir etmediğine vurgu yapan Prof. Dr. Karul, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Göbeklitepe’deki hayat ‘T’ biçimindeki taşlardan oluşan bir devirden de ibaret değil. Çok daha uzun bir süreci yansıtıyor, 700 – 800 yıllık bir yerleşim veyahut kullanım kelam konusu. Karahantepe’nin de bu müddetin içerisinde bir yere oturduğu kesin. Daha uzun bir süreyi kapsayabilir, öncesinden başlayabilir. Bütün bunları burada yapacağımız hafriyatlar gösterecek lakin en azından bu sürecin içerisinde değerli bir vakit aralığıyla örtüştüğünü çağdaş (aynı dönemde) olduğunu söyleyebiliriz. Bu da günümüzden 11 bin 500 yıl öncesini söz ediyor. Karahantepe’nin Tek Tek Dağları Ulusal Parkı içerisinde olmasının arkeolojiyle bütünleşik farklı projeler yapmaya da fırsat sağlayacağını düşünüyoruz.”