Harvard Üniversitesinin Nobel Ödülü’ne karşı dağıttığı, “önce güldürmek, sonra düşündürmek amacıyla” her yıl tuhaf bahislerde yapılmış bilimsel araştırmalara verilen Ig Nobel Ödülleri sahiplerini bulurken bu yılın iktisat mükafatını ortalarında Türk bilim adamı Habip Gedik’in de bulunduğu üç kişilik takım aldı.
Harvard Üniversitesinde bu yıl 29’cusu düzenlenen merasimde, aralarında Türk araştırmacı Habip Gedik’in de bulunduğu üç kişilik takım, kağıt paralardaki bakteri incelemesiyle iktisat mükafatına layık görüldü.
Kağıt paralardaki bakteri incelemesiyle mükafata layık görülen Gedik ve grup arkadaşları, en çok bakteriye Rumen leyinde rastlandığını saptadı.
Ekip, Rumen banknotlarının sahteciliği engellemek ve kullanım müddetini uzatmak için polimer elyaf içerdiğini bunun da bakterilerin çoğalıp yayılmasına yol açtığını tespit etti.
Karen Pryor, Theresa McKeon ve Dr. Martin Levy’nin edimsel (operant) öğrenme yahut tıklama eğitimi olarak isimlendirilen hayvanları eğitmek için kullanılan tekniğin cerrahları eğitmek için de kullanılabileceği istikametindeki araştırması merasime damgasını vuran araştırmalar ortasında yer aldı.
Araştırmada olumlu davranışları güçlendirmek için sesli bir tıklama yayan mekanik aygıt kullandıklarını belirten Pryor, “Bizim metodumuzla öğrenciler araçları özgüvenle ve sakinlikle kullanmayı öğrendiler ve sakin, güzel insanlara dönüştüler.” sözünü kullandı.
Pizza tüketiminin sıhhate güzel geldiği tarafındaki çalışmasıyla İtalyan Silvano Gallus da mükafata layık görülen araştırmalar ortasında yer aldı.
Gallus, pizza içeriklerinin sıhhat için yararlı olduğu bilinen Akdeniz diyeti ile misal olduğunu belirterek “İtalya’da tüketilen pizzaların diyetten etkilendiği bilinen sindirim sistemi kanserleri ve damar tıkanıklığı üzere birçok kronik hastalığa karşı kollayıcı olduğunu gördük.” değerlendirmesinde bulundu.
Kazananlara Zimbabve doları ile ödenen 10 trilyonluk ödül, yaklaşık 30-40 sente karşılık geliyor.
“Annals of Improbable Research (Olası Görülmeyen Araştırmalar Yıllığı)” mecmuası tarafından 29 yıl evvel başlatılan Ig Nobel Ödülleri’nin bu yılki kazananları şöyle:
Tıp Ödüllü: Edimsel (operant) öğrenme yahut “tıklayıcı eğitimi” olarak isimlendirilen kolay hayvan eğitimi tekniğinin ortopedik ameliyat yapacak cerrahları eğitmek için kullanılması araştırmasıyla Karen Pryor, Theresa McKeon ve Dr. Martin Levy (ABD)
Ekonomi Ödüllü: Kağıt paralardaki bakteri incelemesiyle mükafata layık görülen Voss ve takım arkadaşları, hangi ülkenin kağıt parasında tehlikeli bakterilerin rastlandığını araştıran Habip Gedik, Timothy ve Andreas Voss, (Türkiye, Hollanda ve Almanya)
Biyoloji Ödüllü: Ölü mıknatıslanmış hamam böceklerinin yaşayan mıknatıslı hamam böceklerinden farklı davrandığını araştıran Ling-Jun Kong, Herbert Crepaz, Agnieszka Górecka, Aleksandra Urbanek, Rainer Dumke, and Tomasz Paterek (Singapur, Çin, Avustralya, Polonya, ABD, Bulgaristan)
Psikoloji Ödüllü: Bir kişinin ağzında bir kalem tutmasının öteki bir kişiyi keyifli edip etmediğini araştıran Fritz Strack (Almanya)
Kimya Ödüllü: Beş yaşındaki bir çocuk tarafından üretilen günlük toplam tükürük ölçüsünü hesaplayan Shigeru Watanabe, Mineko Ohnishi, Kaori Imai, Eiji Kawano, and Seiji Igarashi (Japonya)
Mühendislik Ödüllü: Bebek bezini değiştiren bir makineyi icat eden Iman Farahbakhshv (İran)
Barış Ödüllü: Kaşıntıyı kaşımanın zevkini ölçen Ghada A. bin Saif, Alexandru Papoiu, Liliana Banari, Francis McGlone, Shawn G. Kwatra, Yiong-Huak Chan, and Gil Yosipovitch ( İngiltere, Suudi Arabistan, Singapur, ABD)
Fizik Ödüllü: Wombatların neden ve nasıl küp halindeki kaka yaptıklarını nasıl ve niye inceleyen Patricia Yang, Alexander Lee, Miles Chan, Alynn Martin, Ashley Edwards, Scott Carver, and David Hu ( ABD, Tayvan, Avustralya, Yeni Zellanda, İsveç, İngiltere)
Anatomi Ödüllü: Fransa’daki giyinik ve giysili potacıların testis torbasındaki sıcaklık simetrisini ölçen Roger Mieusset and Bourras Bengoudifa (Fransa)