Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) 100. kuruluş yıl dönümü kapsamında Türkiye, 457 ışık yılı uzaklıktaki WASP-52 kodlu yıldızın ve yörüngesindeki gezegenin “isim babası” olacak.
Türkiye Astronomi Derneği Lideri Prof. Dr. İbrahim Küçük, yaptığı açıklamada, Türkiye’nin dernek vasıtasıyla Memleketler arası Astronomi Birliğinin üyesi olduğunu söyledi.
2019 yılının Memleketler arası Astronomi Birliğinin kuruluşunun 100. yıl dönümü olması münasebetiyle bu yıl “Aynı gökyüzü altında 100 yıl” temasıyla çeşitli etkinlikler düzenlendiğini anlatan Prof. Dr. Küçük, bu çerçevede üye ülkelere tespit edilen yeni yıldız ve gezegenlerine isim verme hakkı tanındığını lisana getirdi.
Yıldız ve gezegenlere daha çok kodlama yapıldığını belirten Küçük, “Kepler” isimli uydunun aldığı bilgilerle bulunan güneş sistemi dışındaki yıldızların gezegenleri olan ötegezegenlerin bir kısmının birliğin üyelerine paylaştırıldığı bilgisini verdi.
Üyelerin, bu yeni bulunan gezegenlere isim verebileceği projenin 70 ülkeyi kapsadığını lisana getiren Küçük, şunları kaydetti:
“Türkiye’ye de WASP-52 kodlu yıldız ve onun gezegeni verildi. Yıldızlar ülkelere verilirken ‘öyle bir yıldız verelim ki o ülkenin başşehrinden rahatlıkla gözlensin. Küçük teleskoplarla bile beşerler gözleyebilsin.’ anlayışından hareket edildi. Bu yıldız bize yaklaşık 457 ışık yılı uzaklıkta. Gezegeni yaşanabilir bir gezegen değil, birebir jüpiter üzere bir gaz gezegen. Değerli olan isim hakkının bize verilmesi.”
Türkiye Astronomi Derneği sitesindeki formun doldurularak isim seçenekleri sunulabileceğini, gezegene verilecek ismi bilhassa okullar ve bilim merkezleri aracılığıyla belirlemek istediklerini aktaran Küçük, “Farklı üniversitelerden oluşan bir heyetimiz var. Bu heyet iki aday isim belirleyecek ve birliğe sunacak. İsim vermenin muhakkak kuralları var, siyasi içerikli olmamalı, kimseyi rencide etmemeli. Bize, ülkemize yakışır bir isim koymalıyız.” sözlerini kullandı.
Türkiye’ye verilen yıldızın ilkbahardan sonbahara kadar gözlemlenebileceğini vurgulayarak, “Aralık ayında Milletlerarası Astronomi Birliğine isimleri belirtmemiz lazım. Birinci kere bir yıldıza isim vereceğiz ve verdiğimiz isim literatüre girecek. Bu bizi tatmin etmez tabi ki biz uydular yaparak bu uydulara yapacağımız alıcılarla, sensörlerle yeni yıldızlar galaksiler keşfetmek istiyoruz.” dedi.
“GÖKYÜZÜ FARKINDALIĞINI ARTIRMALIYIZ”
Aynı vakitte Erciyes Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısım Lideri olan Prof. Dr. Küçük, Türklerin astronomiye uzak olmadığını bildirdi.
Prof. Dr. Küçük, şöyle konuştu:
“Son yıllarda maalesef daima yere bakar olduk, halbuki gökyüzü bizim emrimizde. Osmanlı öncesine gittiğimizde astronomi çalışmaları yapan Uluğbey var, birinci müşahede meskenini kuran Takiyüddin var. Bunlar pozisyon müşahedeleri yapmış, yaptıkları çalışmalar o periyot Avrupa’da yapılanla birebir. Gökyüzü farkındalığını artırmalıyız. Tarihe bakarsak coğrafyamızın astronomiye katkıları azımsanamaz. Bilhassa gözlemsel astronomide katkıları büyük. İsim deyip geçmemek lazım.”