Tüberküloz, hava yoluyla bulaşan, başta akciğerler olmak üzere kemik, deri, göz üzere tüm doku ve organları tutabilen bulaşıcı bir hastalık.
Her ne kadar yapılan bilimsel çalışmalar sayesinde tedavisi mümkün olsa da tüberküloz, dünyada her yıl önemli oranda can almaya devam ediyor.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) varsayımlarına nazaran, 2021’de 1,2 milyonu çocuk olmak üzere 10,6 milyon kişi tüberküloza yakalandı ve 1,6 milyon kişi hayatını yitirdi.
Verem, 2021’de dünyada bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan vefat sebepleri ortasında Covid-19’dan sonra ikinci sırada yer aldı.
Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte biri tüberküloz basili ile enfekte olurken bunların yüzde 5-10’unda faal hastalık gelişiyor.
ÖLÜMLERİN YÜZDE 80’DEN FAZLASI DÜŞÜK VE ORTA GELİRLİ ÜLKELERDE
Yetersiz beslenen şahıslar, tüberküloza karşı 3 kat daha fazla risk altında bulunuyor. 2021’deki hadiselerin yaklaşık 2,2 milyonunun yetersiz beslenme kaynaklı olduğu kestirim ediliyor.
Hastalık nedeniyle ölümlerin yüzde 80’den fazlası, düşük ve orta gelirli ülkelerde gözleniyor.
VAKALARDAN ÜÇTE İKİSİ FAZLASI GÜNEY ASYA VE AFRİKA’DA GÖRÜLDÜ
Dünyanın her bölgesinde görülse de 2021’de tüberkülozun en sık rastlandığı bölgelerin başında Güney Asya geliyor. DSÖ’nün raporuna nazaran, 2021’deki hadiselerin yüzde 46’sı Güney Asya’da, yüzde 23’ü de Afrika’da görüldü.
DSÖ’nün raporunda, 2020’de dünya genelindeki tüberküloz hadiselerinin üçte ikisinin Hindistan, Endonezya, Çin, Filipinler, Pakistan, Nijerya, Bangladeş ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden oluşan 8 ülkede görüldüğüne işaret edildi.
DÜNYADA TÜBERKÜLOZ İLE MÜCADELE
DSÖ’nün 1993’te tüberkülozu “küresel acil durum” ilan etmesinin akabinde dünyada hastalıkla çaba konusunda adımlar atılmaya başlandı.
Birleşmiş Milletler (BM), veremle global gayret gayesiyle sürdürülebilir kalkınma maksatlarından birini “2030’a kadar tüberküloz hastalığını sona erdirmek” olarak belirledi. DSÖ ise Global Tüberkülozu Bitirme (End TB) Stratejisi çerçevesinde “DSÖ Avrupa Bölgesi Tüberküloz Aksiyon Planı 2023-2030″u uygulamaya koydu.
Bu hareket planıyla Türkiye’nin de içinde bulunduğu DSÖ Avrupa Bölgesi’nde 2015 dataları temel alınarak tüberküloz sıklığının yüzde 80, tüberküloz ölümlerinin ise yüzde 90 oranında azaltılması hedefleniyor.
TÜRKİYE’DE TÜM TEŞHİS VE TEDAVİ SÜREÇLERİ ÜCRETSİZ
İlaçların tertipli kullanılması halinde tedavi edilebilen tüberküloza yönelik teşhis ve tedavi hizmetleri, Türkiye’de tüm sıhhat kuruluşları tarafından fiyatsız sunuluyor.
Tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar da Sıhhat Bakanlığınca temin edilip vatandaşlara ulaştırılıyor.