Son yıllarda tüm dünyada, cümbüş dalının tanınan meslekleri ortasında birinci sıralarda yer alan disjokeylik (DJ), nota bilgisi istemese de önemli ritm kulağı ve toplumsal topluluklarla uygun bağlantılar gerektiren bir iş.
Artık, dünyada “müzik” denilince DJ’ler, büyük kitleleri peşinden sürükler ve piyasaya istikamet verir hale geldi. Münasebetiyle yarattığı tesir nedeniyle, büyük insan toplulukları tarafından takip edilen bir mesleksel alan oluştu.
Bugün dünyaca ünlü DJ’ler Van Buuren, David Guetta, Tiesto, Calvin Harris, Martin Garrix, Dimitri Thivaios / Michael Thivaios, DJ Hardwell üzere isimlerin müzikal çalışmaları, geniş kitlelere hitap eden renkli sahne performanslarını sergiledikleri konserleri, bu mesleği daha da tanınan hale getirdi.
Dışarıdan bakıldığında kolay üzere görünen DJ’lik, hiç kuşkusuz kendi içinde zorlukları barındırıyor. Öncelikle nota ve müzik bilgisine sahip olmayan birinin DJ olabilmesi için en azından ritm hissinin gelişmiş olması, el ve beyin uyumunu sağlayabilmesi gerekiyor.
“KİLİT NOKTA RİTİM KULAĞI”
Türkiye’nin birinci ses mühendislerinden Süden Pamir‘e nazaran, DJ’lik mesleğinde kilit olan nokta, nota bilmeyi yahut müziğe hakim olmayı gerektirmemesi fakat önemli bir ritm kulağı istemesi.
En değerlisi DJ’liğin kitleyle düzgün bir bağlantı gerektirdiğini vurgulayan Pamir, “DJ’lik, karşınızdaki kitlenin beklentilerini, kaç dakikada bir bilindik modül çalmanız gerektiğini, nerede duracağınızı bilmenizi gerektirir bir meslek haline geldi. Empati münasebetleri gelişkin, toplumsal topluluklarla bağlantıları güzel olan insanların yapabileceği bir meslek oldu DJ’lik. Bir çeşit kuaförlük üzere de bakabiliriz konuya. İnsanların isteklerini algılayıp onlara istediklerini verebilme yeteneği” dedi.
Pamir, tıpkı vakitte teknolojinin nimetlerinden de faydalanan insanların, çok fazla nota bilgisi ve müziğe hakim olmadan, kendisi ritm yazmaksızın yapılmış bir kadro müzikleri, bir grup kolay teknolojilerle birbirine geçerek, insanlara çalabilir ve bu rezonansı paylaşabilir hale geldiğini belirtti.
Teknolojinin günümüzde zorlukları ortadan kaldırıp, bir sürü mesleği beşerler için ulaşılabilir kıldığını tabir eden Pamir, “Bir sürü direktör yok mu? Bir sürü müzikçi arkadaşımız direktör olmuyor mu? Sokakta yürüyen bir insan eline kamera alıp, çektiği manzara ile ödül alamıyor mu? Teknoloji bugün bunu ayağımıza getirdi lakin DJ’likte işin içinde bir artistik yetenek, empati yeteneği, gerinizde biriktirdiğiniz bir müzikal kültür yatıyor olmalı. Bu tıp takviyeleri olan bireyler, öbürleri ortasından süratli tırmanıyor. Önemli sayılar kazanıyor ve bence kazandıkları sayıları hak ediyorlar.” diye konuştu.
“MÜZİK TARİHİNE HAKİM OLMAK GEREKİYOR”
Günümüzün tanınan mesleği DJ’liğin karşıdakini hissedebilme, onun hislerine karşılık verebilme yeteneği olduğunu söz eden Pamir, şunları anlattı:
“Nota ve müzik bilgisi olmasa da DJ’lik için eğitim kaide. Bir sefer müzik tarihine çok önemli hakim olmak gerekiyor. Zira her müzik tipi, bir evvelki müzik cinsinin üzerine geliyor. Hiçbir müzik tipi havadan, kendi başına, hiçbir etkileşim, hiçbir tarza sahip olmadan gelmiyor. Münasebetiyle âlâ bir müzik kültürüne sahip olmak lazım. Önemli bir müzik arşivine de sahip olmak kaide, insanların isteklerini hissedip, eş vakitli onların karşısına bunu süratle sunabilmek için. Teknolojiye önemli hakim olmak, o aygıtları kullanabilmek lazım.
Kitle ile irtibatı bilmek, güncelden haberdar olmak lazım. Hangi kesimler çıktı, ne sıklıkla dinleniyor, kaç yaş kümesi dinliyor. Empati yeteneğinizi açık tutmanız lazım ‘Şu anda karşımdakiler ne durumda. Onlara ben nasıl bir elektrik verebilirim’ diye. Bu, artistik bir yetenektir. Münasebetiyle bu mesleğin de kursları, eğitimleri var. Kendine herkesin onar dakikalık bir set hazırlamasıyla biten eğitimler var.”
“KÖKLÜ MÜZİKLER DE YAVAŞ YAVAŞ ENTEGRE EDİLMELİ”
Dünyada büyük kitleler tarafından takip edilen, çok önemli paralar kazanan DJ’lerin olduğunu hatırlatan Pamir, Türkiye’den de artık dünyada varlık gösteren DJ’lerin bulunduğunu, bu mevzuda Türkiye’nin önünün açık olduğunu düşündüğünü tabir etti.
Türk pop müziğini, elektronik müziğin içine sokmayı başaran birçok DJ olduğunu aktaran Pamir, “Ancak Türk halk müziği, Türk sanat müziği üzere esaslı müzikler de yavaş yavaş entegre edilmeye başlanırsa, memleketler arası elektronik müzik topluluğunda diğer kulvarlara açılıp daha süratli tırmanmak mümkün olabilir. Zira en hoş müsabaka platformu, önünüzde rakip olmayan müsabaka platformudur. Ne diye herkesin içinde olduğu platformlarda çaba veriyoruz ki? Kendi müzik kültürümüze de sahip olup, onu dünya müziği içine tarz olarak adapte edebilirsek çok daha süratli koşarız” diye konuştu.
“DOĞANIN RİTMİ GİTTİKÇE HIZLANIYOR”
Öte yandan Pamir, dünyada ve Türkiye’de DJ’lerin performanslarında faal olarak kullandıkları elektronik müziğin tanınan hale gelmesinin en kıymetli nedeninin, dünyanın rezonansının bu tarafta eğilim göstermesi olduğunu söyledi.
Süden Pamir, dünyanın oluşumundan bugüne gelen bir rezonansının bulunduğunu belirterek, şu bilgileri aktardı:
“Bu rezonans zelzeleler ve yer kabuğunun kalınlaşmasıyla değişiyor. Hasebiyle tabiatın ritmi de gittikçe hızlanıyor. 1800-1900’lü yıllarda klasik müzik ritminde yani 70 BPM’lerde olan bu ritm, Michael Jackson vaktinde 1990’ları geçtiğimizde 100 BPM’e yaklaşırken, şu anda 130 BMP ve üzerine hakikat tırmandı. Dünya rezonansı ile alakalı bir şey bu. Münasebetiyle kitleleri, bu ritmde olan modüller sürükleyemeye başladı. Bu artık elimizde olan bir şey değil. Otomatik olarak bu ritmlerin peşine takılıyoruz ki üzerimizde birikmiş olan statik elektrik de tabiat ritmiyle birlikte boşalıyor olsun. Dünya rezonansının bugünkü karşılığı elektronik müzik olur haline geldi.
“TÜRKİYE’DEN DE DÜNYA LİSTELERİNE GİREN DJ’LER ÇIKMAYA BAŞLADI”
Türkiye’de 16 yıldır DJ’lik yapan, bir taraftan da özel bir eğitim merkezinde DJ’lik üzerine dersler veren Orhan Karpat da DJ’liğin muhakkak ritm bilgisi gerektirdiğini lisana getirdi.
DJ’in performans sergilediği ortamı âlâ tahlil etmesinin de ehemmiyetine işaret eden Karpat, “DJ’lik için eğitim kaide. Bu işi sahiden seviyor ve istiyor olmak lazım. Bunun için kişinin kendisini geliştirmesi lazım. Şu anda DJ’lik eğitimi veriyorum. Dersin içeriği; DJ’lik tabirleri, tekniği, duyum, ekipman ilişkileri, kitle ile irtibat. DJ’lik performansa dayalı bir iş olduğu için çaldıkça kendinize bir şeyler katıyorsunuz ve deneyim sahibi oluyorsunuz” dedi.
Türkiye’nin, dünya ortalamasına bakıldığında geride fakat kendi içinde uyguna yanlışsız gittiğini belirten Karpat, Türkiye’den de dünya listelerine giren DJ’lerin çıkmaya başladığını, bunun da gurur verici olduğunu söyledi.
Küçük yaşlarda DJ’liğe merak sardığını anlatan Karpat, şunları kaydetti:
“İçimde müzik ritmine karşı bir istek vardı. Müzik dinlemeyi çok seviyordum. Sonrasında yavaş yavaş etraftan topladığım müzikleri kasete kaydediyordum. Müzikleri modül parça kesip kendime kasetler hazırlıyordum. Evvelden müzik kesimlerini satın alamıyordunuz. Radyoda dinlediğim modülleri kaydederek, birbirleri ortasında ahenk sağlayarak yavaş yavaş bir ritm kulağım oluşmaya başladı küçük yaşlarda.