Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Nükleer Radyasyon Dedektörü Uygulama ve Araştırma Merkezince (NÜRDAM) üretilen milli radyasyon sensörleri, TÜBİTAK Uzay iş birliğinde uydularda kullanılacak radyasyon dedektörlerine dönüştürülürken, bunların yerli uydulara entegrasyonu başladı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, dedektörün yörüngede dolaşan uyduların üzerine düşen radyasyonu algılayacağını söyledi. Bakan Varank, “Elektronik devreler üzerine gelen radyasyon ölçülerek yörüngenin radyasyon haritası çıkarılacak ve radyasyon dozunun ölçüsüne nazaran daha sonra uzaya fırlatılacak uyduların elektronik devrelerinin bu doza güçlü formda üretilmesini sağlayacak.” dedi.
Söz konusu sensörlerin TÜBİTAK Uzay iş birliğiyle dedektöre dönüştürüldüğünü belirten Varank, “Dedektörler uçuş öncesi testlerden muvaffakiyetle geçti. Artık bu dedektörler, tasarım ve üretim basamakları devam eden ulusal ve yerli uydularımız Türksat 6A, İMECE ve birebir vakitte memleketler arası muahedeler çerçevesinde TÜBİTAK Uzay tarafından Asya Pasifik Uzay İş Birliği Örgütü (APSCO) için üretilen Small Student Satellite-2B (SSS-2B) uydularına entegre edilecek.” diye konuştu.
“UZAY RADYASYONU KONUSUNDA BİLGİ SAĞLAYACAK”
Dedektörün isminin “Milli Uzay Radyasyon Dedektörü” olduğunu aktaran Varank, sensörlerin elektron, proton, X ve Gama ışınlarına karşı hassas olduğunu ve bu parçacıkların bıraktığı toplam dozu ölçtüğünü bildirdi.
Bakan Varank, şunları kaydetti:
“Böylelikle uzay radyasyonu konusunda bilimsel çalışma yapmak isteyenlere bilgi sağlayabileceğiz. Bu bilgi bizim uydu tasarımlarımızda kullanılabilecek. Uydular özelinde birinci kere elektronik bileşen düzeyinde yerli ve ulusal bir eser geliştirmiş ve denemiş olacağız. Bu çalışmayla uyduda kullanılan birtakım komponentleri yerli ve ulusal üretebilir duruma geleceğiz.”
“SENSÖRLER NÜKLEER SANTRALLERDE DE KULLANILACAK”
NÜRDAM Müdürü Prof. Dr. Ercan Yılmaz da nükleer santrallerde kullanılan erken ihtar sistemi ve santralin çalışmasını denetim edecek sensörlerin üretimine yönelik iki maksatlarının de gerçekleştiğini kaydetti.
Merkezde üretilen sensörlerin milletlerarası kuruluşların nükleer reaktör testlerinden muvaffakiyetle geçtiğini lisana getiren Yılmaz, “Bundan sonraki etap sensörleri nükleer santrallerde kullanmak.” dedi.
Yılmaz, seri üretimin süratle devam edeceğini, Ar-Ge çalışmalarının ağır halde sürdüğünü kelamlarına ekledi.