Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ekim ayına ait Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora nazaran, ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2,0 artarken, yıllık enflasyon 0,71 puan azalarak yüzde 8,55’e geriledi. Enflasyondaki gerilemede besin ve temel mal kümeleri öne çıktı, yıllık enflasyon güç dışındaki tüm ana kümelerde düşüş kaydetti. Bu devirde besin enflasyonundaki yavaşlamada işlenmiş besin fiyatları tesirli olurken, temel mal kümesindeki düşüşte başka temel mallar kümesi kaynaklı baz tesiri öne çıktı.
Hizmet yıllık enflasyonu ulaştırma dışındaki kümelerin dayanağıyla gerilemeye devam etti. Öte yandan, güç fiyatları geçen ayın akabinde bu devirde de yüksek bir oranda arttı.
Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki güzelleşme ve iç talep şartlarının seyri çekirdek enflasyon göstergelerindeki düşüşü desteklemeye devam etti. B ve C göstergelerinin eğilimindeki ölçülü düzeyler korundu. Bu devirde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 1,26 ve 0,87 puan düşüşle yüzde 7,64 ve 6,67 olarak gerçekleşti.
Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir evvelki aya nazaran besin, temel mal, hizmet ve alkol-tütün kümelerinin katkıları sırasıyla 0,39, 0,29, 0,19 ve 0,06 puan azalırken, güç kümesinin katkısı 0,13 puan arttı. Mevsimsellikten arındırılmış ve vergi tesiri düzeltilmiş bilgilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına nazaran B ve C göstergelerinin eğilimi bir ölçü geriledi. Bu gelişmede temel mal kümesi tesirli olurken, hizmet kümesi eğilimi görece yatay seyretti
CEP TELEFONU GÖRÜŞME FİYATLARI ARTTI
Rapora nazaran hizmet fiyatları ekim ayında yüzde 0,64 arttı, küme yıllık enflasyonu 0,53 puan azalarak yüzde 12,01 oldu. Yıllık enflasyon öbür hizmetler ve lokanta-otel kümelerinde gerilerken, ulaştırma kümesinde yükseldi, kira ve haberleşme kümelerinde ise yataya yakın seyretti.
Bu devirde, aylık bazda haberleşme ve ulaştırma kümelerindeki fiyat artışları öne çıktı. Haberleşme fiyatları cep telefonu görüşme fiyatları kaynaklı artarken, ulaştırma hizmetlerinde havayolu ile yolcu nakliyatı fiyatları (yüzde 9,93) ile şehirlerarası tren fiyatlarındaki (yüzde 20,64) artışın tesirleri gözlendi. Ekim ayında lokanta-otel kümesinde yemek hizmetleri fiyatları ölçülü bir artış kaydederken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki düşüş dikkati çekti.
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu 1,06 puan düşerek yüzde 1,92’ye geriledi. Bu düşüşte, güçlü baz tesiri, iç talep şartlarındaki ölçülü seyir ve yakın periyotta Türk lirasında gözlenen istikrar ile fiyatları aylık bazda görece yatay seyreden öteki temel mal kümesi belirleyici oldu. Bu periyotta, giysi kümesi yıllık enflasyonundaki düşüş eğilimi sürerken, güçlü mallarda yıllık enflasyon arttı. Sağlam mal kümesi fiyatları ekim ayında öbür elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatlarındaki gerilemeye (yüzde 1,59) rağmen, mobilya, araba ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışların (sırasıyla yüzde 2,61, 0,75 ve 0,72) tesiri ile yüzde 0,75 yükseldi.
ÇAY FİYATLARINDA ARTIŞ EĞİLİMİ YAVAŞLADI
Enerji fiyatları ekim ayında yüzde 4,82 arttı. Bu gelişmede yüzde 14,90 artan elektrik fiyatları öne çıktı, tüp gaz ve akaryakıt fiyatları ise sırasıyla yüzde 5,16 ve 2,67 yükseldi. Böylece güç yıllık enflasyonu 1,14 puan artışla yüzde 6 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu ekim ayında 1,67 puan azalarak yüzde 7,85 oldu. Bu gelişmede işlenmiş besin fiyatları tesirli olurken, işlenmemiş besin yıllık enflasyonu bu periyotta yüzde 2,96 ile yataya yakın seyretti. Ağustos ayından bu yana olumlu seyreden işlenmiş besin fiyatlarında ekim ayında da ölçülü bir aylık fiyat artışı (yüzde 0,66) gözlendi ve küme yıllık enflasyonu geçen yıldan gelen yüksek bazın da tesiriyle yüzde 12,47’ye geriledi. Bu kümede ekmek ve tahıl fiyatlarındaki artış öne çıkarken, çay fiyatlarında son aylarda gözlenen artış eğiliminin hayli yavaşladığı gözlendi.
Bu devirde taze meyve-sebze kümesinde yıllık enflasyon 4,83 puan yükselerek yüzde eksi 0,46 olarak gerçekleşti. Başka işlenmemiş besin kümesinde ise kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki düşüşler öne çıktı. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı besin kümesinde yıllık enflasyon yüzde 9,70’e geriledi.
FİYATLAR ORTA MALI KÜMESİNDE GERİLEDİ
Rapora nazaran yurt içi üretici fiyatları ekim ayında yüzde 0,17 artarken, yıllık enflasyon yüzde 1,70 ile düşük düzeyini korudu. Bu periyotta petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi negatif pahasını sürdürdü.
Ana sanayi kümelerine nazaran fiyatlar orta malı kümesinde gerilerken, dayanıksız tüketim malı kümesinde ölçülü bir seyir izledi, öteki kümelerde ise artış gösterdi.
Ara malı kümesi fiyatlarındaki gerilemede demir-çelik ve kağıt eserleri ön plana çıkarken, dayanıksız tüketim mallarının seyrinde et ve et eserlerindeki düşüş belirleyici oldu.
Dayanıklı mal kümesi fiyatlarındaki artışta mobilya ve mesken aletleri; sermaye mallarında metal yapı eserleri ve motorlu kara taşıtları; güç kümesinde ise elektrik fiyatları öne çıktı. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları zayıf seyrini sürdürdü.