ABD’nin 2020 mali yılı savunma bütçesinin Senato ve Temsilciler Meclisince hazırlanan ortak metinde, Türkiye’nin F-35A tipi savaş uçaklarının ABD Hava Kuvvetlerince satın alınması öngörülüyor.
2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası olarak bilinen savunma bütçesi, Kongrenin iki kanadının geçirdiği tasarıların birleştirilmesiyle son halini aldı.
Söz konusu bütçe, Senato ile Temsilciler Meclisinde değişiklik teklif edilmeden oylandıktan sonra yasalaşmak üzere ABD Lideri Donald Trump’a sunulacak.
Buna nazaran, bütçe yasasının Konferans Raporun’da Savunma Bakanlığı (Pentagon) için 635 milyar doları temel harcama bütçesi, 71,5 milyar doları Denizaşırı Beklenen Operasyonlar fonu, 23,1 milyar doları Güç Bakanlığı bünyesinde yapılacak savunma harcamaları ve 8,1 milyar doları ise savunma bütçesi dışında yapılacak savunma harcamaları olmak üzere, toplam 738 milyar dolarlık bütçe tahsis edildi.
ABD, TÜRKİYE’NİN F-35 UÇAKLARINI ALIYOR
Yasanın Türkiye ile ilgili kısmında, Ankara’nın S-400 hava savunma sistemlerini alım süreçlerine devam ettiği gerekçesiyle Türkiye’ye F-35 uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor. Tıpkı vakitte Türkiye’ye Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Çaba (CAATSA) Yasası kapsamında yaptırım uygulanması gerektiği söz ediliyor.
Bütçenin, “Ulusal Savunma Stratejisi Kapsamında Modernizasyon Programları” kısmında ise Türkiye’nin F-35 uçaklarına ait bir ayrıntı yer alıyor.
Buna nazaran, “Türkiye tarafından sipariş edilen uçakların alımı için 440 milyon dolarlık” fon ayrılması öngörülüyor.
Bütçe raporunda, “Konferans üyeleri (Senato ve Temsilciler Meclisi Konferans komitesi), Türkiye’nin F-35 programından çıkarılmasını destekliyor. Bu nedenle Savunma Bakanlığı, Türkiye tarafından satın alınan tüm F-35 uçaklarının geri alınmasını destekliyor.” tabirine yer verildi.
Ayrıca F-35 üretim bantları olan Lot 12, 13 ve 14 kapsamında, Türkiye’nin siparişlerinin en üst düzeye çıkarılarak üretime sokulup, ABD Hava Kuvvetleri için satın alınmasına yönelik ek fon sağlanması planlanıyor.
Türkiye’nin programdan çıkarılmasından ötürü ortaya çıkabilecek yedek modül açığı için de fon sağlanması öngörülen bütçe raporunda, “Savunma Bakanı’nın Türk F-35A uçakları satın alınmadan evvel gerekli takviye ekipmanının üretildiğini ve Türk F-35A uçaklarının ABD Hava Kuvvetleri F-35A filosuna entegre edilecek halde yapılandırıldığını teyit etmesini gerektiren bir karar eklenmesi öngörülüyor.” sözleri kullanıldı.
RUSYA ORTAKLI TÜRKAKIM’A YAPTIRIM
Bütçede, Rus güç ihracatına katkı sağlayan güç boru çizgilerinin inşasında çalışan kimi gemi şirketlerine yaptırım uygulanması kuralı da getiriliyor.
Raporda, “Bu yasanın kanunlaşmasından sonra 60 günde ve sonraki her 90 günde Dışişleri Bakanlığı, Hazine Bakanlığına danışarak, Kuzey Akımı 2 ve TürkAkım projeleri yahut bu projelerin yerine inşa edilecek öbür projelerin inşası için deniz düzeyinden 100 fit ve üzeri derinliğe boru sınırı döşeyen gemilerin tespitine ait raporu, ilgili kongre komitelerine sunacaktır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Bu projelere gemi sağlayan yabancı kişi ve kuruluşların da yaptırım için tespit edilmesi öngörülüyor.
YPG/PKK YARDIMININ ÖLÇÜSÜ BELİRTİLMEDİ
Raporda dikkati çeken öbür bir ayrıntı ise Suriye’de “taramadan geçmiş kümelere verilen askeri yardımlara” ait tespitler oldu. ABD, her yıl savunma bütçesinde “SDG” ismini kullanan YPG/PKK başta olmak üzere birtakım kümelere 500 milyon dolar civarında askeri yardım fonu ayırıyordu.
2020 bütçe raporunda, DAEŞ ile uğraş kapsamında Irak için 645 milyon dolar askeri takviye fonu ayrılırken, Suriye kısmında Savunma Bakanı’nın gerekli gördüğü ölçü, yardım tipi ve verilecek kümesi Kongre’ye yazılı bildirmesi gerektiğine işaret edilerek, spesifik bir ölçü belirtilmedi.
Raporda, yardım verilecek kümeleri “DAEŞ’e karşı Suriye halkını koruyan”, “DAEŞ’ten alınan toprakları koruyan”, “ABD ve müttefiklerini DAEŞ, El Düstur ve bağlantılı kümelerin tehditlerine karşı savunan” ve “DAEŞ’in tutuklu mensuplarını tutan gruplar” halinde tanımlandı.
Yardımın sağlanmasına ait ise Savunma Bakanı’nın olağan vakitlerde 15 gün öncesinde, acil durumlarda ise 48 saat öncesinde Kongre’ye yazılı olarak yardımın ölçüsü, tipi, hedefi ve verilecek kümenin isminin yanı sıra bu hususa müdahil olacak Amerikan kuvvetlerinin sayısı ve başka gerekli bilgileri bildirmesi öngörülüyor.
Suriye’deki kümelere sağlanacak yardımların, hafif silahlardan oluşabileceği ve bu bahiste geçmişteki sınırlamaların geçerli olduğu belirtilen raporda, Savunma Bakanı’nın kimi durumlarda muafiyet talebinde bulunabileceği de kaydediliyor.