Bitlis’in Ahlat ilçesindeki Eski Ahlat Kenti İç Kalesi’nde yapılan kazılarda Ahlatşahlar dönemine ait 883 yıllık kitabe ile 5 bin yıllık seramikler bulundu.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle Eski Ahlat Kentindeki kaya bloklarının üzerine heyeti kalede hafriyat çalışması başlatıldı.
Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında doktora, yüksek lisans ve lisans öğrencilerinden oluşan 20 kişilik grupla kalede yapılan yüzey araştırmalarında tespit edilen birinci bulgular, bölgenin tarihi konusunda değerli bilgilerin elde edilmesini sağladı.
Temmuz ayında başlayan yüzey araştırmaları sırasında bulunan kitabe ile kalenin Ahlatşahlar devrinde inşa edilerek günümüze kadar ulaştığı belirlendi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Lideri ve Eski Ahlat Kenti Hafriyatları Bilimsel Koordinatörü Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iç kale kazısına başlamadan evvel belgelemek ve bilgi edinmek gayesiyle yüzey araştırması yaptıklarını söyledi.
Bu çalışma sırasında kalenin Kuzeydoğu cephesindeki surlarda 883 yıllık bir kitabe tespit ettiklerini anlatan Kulaz, şu bilgileri verdi: “Kitabede, ‘Sökmen Bin İbrahim Bin Sökmen ismi, Hicri 530 Miladi 1136 tarihi’ okunmaktadır. Ahlatşahlar periyodunun ikinci yöneticisi 2. Sökmen (Sökmen Bin İbrahim) devrini gösteriyor. Bu da günümüze gelebilen iç kale kalıntılarının büyük oranda Ahlatşahlar periyodundan kaldığını gösteriyor. Kaynaklarda, 640’lı yıllarda İslam ordularının Ahlat’ı kuşatması sırasında bir kalenin varlığından kelam ediliyor. İslam orduları elçilerinin, Ahlat Kalesi’ne Bab-ı Rum (Bab-ı Bitlisi) kapısından alındıkları yazıyor. Bu da 640 yılında burada bir kalenin bulunduğunu ortaya koyuyor.”
Sonraki devirlerde kalede büyük tahribatın yaşandığını aktaran Kulaz, hafriyatın ilerleyen kısımlarında tahribatın nedenlerini tespit edebileceklerini belirtti.
Kalede, Karaz kültüründen, tunç ve erken demir çağları ile Urartu ve Ortaçağ devrine ilişkin seramikler bulduklarını söz eden Kulaz, şunları kaydetti: “Elde ettiğimiz bilgiler buranın günümüzden 5 bin yıl öncesine kadar yerleşime sahne olduğunu gösteriyor. Ahlat tarihinde yeni bilgilerin elde edilmesi açısından buranın kıymetli bir yerleşim olduğunu düşünüyoruz. Kalenin etrafında, surların tabanında, yüzeyde ve hafriyat esnasında toprak içinde çeşitli devirlere ilişkin seramikler bulduk. Sırlı ve sırsız seramiklerin tamamını iç kaleden elde ettik. Bunlar Karaz kültüründen yani milattan evvel 3 binden başlayarak günümüze gelen süreci kapsıyor. Ortaçağ öncesi periyoda ilişkin seramiklerin tamamı sırsız. Ortaçağ periyoduna ilişkin seramiklerin içerisinde ise hem sırlı hem de sırsız seramikler var.”