Avusturya’da pazar günü yapılacak erken genel seçim öncesi hiçbir partinin tek başına iktidara gelme ihtimali bulunmazken, seçim sonrası ikinci çok sağcı koalisyon hükümetinin kurulacağı kestirim ediliyor.
Ülkede 17 ay süren çok sağcı koalisyonun çökmesinin akabinde sandık başına gidecek seçmenler, seçim sonrası kurulacak koalisyon hükümetini belirleyecek.
Seçime sayılı günler kala, siyasi partiler ülke genelindeki etkinliklerini artırırken, kamuoyunu “Sandıktan nasıl bir hükümetin çıkacağı?” sorusu meşgul ediyor.
29 Eylül’de yaklaşık 6,4 milyon seçmenin oy kullanacağı seçim sonrası hiçbir partinin tek başına iktidara gelmesi mümkün görünmüyor.
Ülkede son haftalarda yapılan anketlere nazaran Sebastian Kurz’un liderliğini yaptığı Avusturya Halk Partisi (ÖVP) yaklaşık yüzde 33’lük bir oy oranıyla birinci parti pozisyonunda.
Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) yüzde 22 ile ikinci, çok sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ise yüzde 20 ile üçüncü sırada yer alıyor. Ayrıyeten geçen seçimlerde meclis dışında kalan Yeşiller Partisinin oy oranının yüzde 12 düzeylerinde olduğu dikkati çekerken, liberal Yeni Avusturya Partisinin (NEOS) ise yüzde 8 oy alacağı varsayım ediliyor.
İKİNCİ ÇOK SAĞCI HÜKÜMET DÖNEMİ
Bu varsayımların seçim sonuçlarına yansıması durumunda, siyasi telaffuz ve parti programı açısından birbirine çok benzeyen merkez sağ ÖVP ve çok sağcı FPÖ’nün tekrar koalisyon kuracağı, 4 ay sonra ülkede ikinci çok sağcı hükümet periyodunun başlaması mümkünlüğü ön plana çıkıyor.
Ancak siyasi içerik olarak Müslüman, göçmen ve mülteci tersliğinde uzlaşan iki partinin koalisyona ait temel çatışma noktası çok sağcı partinin şahin kanadını temsil eden eski İçişleri Bakanı Herbert Kickl.
AŞIRI SAĞCI HOFER’İN TAVRI BELİRLEYİCİ OLACAK
Kurz, seçim sonrasında çok sağcı partiyle koalisyon kurulabilmesi için Kickl’ın kabinede yer almaması ve içişleri bakanlığının ÖVP’de kalması kuralını ileri sürerken, “İbiza skandalıyla” sarsılan çok sağcı partinin yeni lideri eski Ulaştırma Bakanı Norbert Hofer’in Kickl’ı, çok sağcı siyasetlerin sürdürülmesi ve iktidara gelmek için feda edip etmeyeceği şimdi belirsizliğini koruyor.
Eski FPÖ Genel Lideri ve Başbakan Yardımcısı Heinz Christian Strache, İspanya’nın İbiza Adası’nda iş adamı olduğu belirtilen bir Rus ile “partilerine yardım yapılması durumunda devlet ihalelerinin Rusya’ya verilmesi konusunda yardımcı olacağı” tarafında sözleri içeren manzaraların basına yansıması sonrası bütün vazifelerinden istifa etmiş, çok sağcı koalisyon hükümeti de Kurz tarafından sonlandırılmıştı.
KURZ’UN BASKIN OLACAĞI BİR İKTİDAR
Seçim sonrasına ait uzmanlar, seçim kampanyası, kullanılan sloganlar ve parti programı açısından birbirine çok benzeyen bu iki partiden oluşacak koalisyon senaryosunun, öteki koalisyon ihtimallerine oranla daha güçlü olduğunu belirterek, ikinci çok sağcı hükümette Kurz’un daha baskın olacağını, çünkü eski başbakanın çok sağcı koalisyonu 4 ay evvel sonlandırırken hedefinin siyasi telaffuz değişikliğinden fazla iktidara daha güçlü formda gelmek istemesinden kaynaklandığı savunuyor.
Ülkenin kıymetli gazetelerinden Der Standard muharriri Olivera Stajiç, “Kim ÖVP’yi seçerse FPÖ’yü alır” başlıklı yazısında, Kurz’un seçim öncesi parti programına ait yaptığı açıklamalarda, göçmenlere yönelik katı tavrında değişiklik yapmayacağı, tersine “Avusturya kimliğinin korunması” vurgusuyla bu konudaki tavrını daha da sertleştireceğini belirterek, kelam konusu siyasetlerin yalnız çok sağcı parti ile mümkün olabileceği görüşünü paylaştı.
ÜÇLÜ KOALİSYON İHTİMALİ ZOR
Öte yandan NEOS ve Yeşiller de yeni bir ÖVP-FPÖ koalisyonunu önlemek için Kurz ile koalisyon görüşmelerinde bulanacaklarını açıklamaları, akıllara muhtemel bir ÖVP, NEOS ve Yeşiller üçlü koalisyon senaryosunu getirdi.
Ülkenin siyasi geleneğinde üç partinin oluşturduğu koalisyon hükümetlerinin oranının çok düşük olması ve bilhassa Yeşiller ile ÖVP’nin parti programlarının birçok açıdan benzeşmemesi, bu senaryonun gerçekleşme ihtimalini zorlaştırıyor.
Avrupa’da büyük koalisyon olarak isimlendirilen merkez sağ ve toplumsal demokratların oluşturacağı beklenen koalisyon hükümeti ise Avusturya için en zayıf seçenek olarak bedellendiriliyor.
KURZ’UN SEÇİM STRATEJİSİ DEĞİŞMİYOR
Bir yandan muhalefet partilerinin İbiza skandalı nedeniyle yönelttiği sorular, başka yandan partisinin ve kendisinin seçim kampanyası için yapılan finansal yardımları maliyeye eksik beyan ettiği ve çok lüks harcamalarda bulunduğu tezleriyle karşı karşıya kalan seçimin favori ismi Kurz, iklim ve etrafın korunması, emeklilerin koşullarının uygunlaştırılması üzere bahisleri seçim propagandasının öncelikli başlıkları olarak öne sürse de son iki haftada yine siyasal İslam, göç, mülteci hususları üzere bilindik popülist söyleme yöneldi.
Başörtüsü yasağı, Avusturya kimliğinin korunması, evlilik yaşının 18’e yükseltilmesi üzere ülkenin gerçek sıkıntılarını gölgeleyen yapay gündem oluşturma çabası içindeki Kurz, bilhassa seçmene “birinci parti olmak yetmez, ÖVP’siz koalisyon kurulamasın bunun için daha çok oya gereksinimimiz var “çağrısında bulunarak, Kurz’un ortağı olmadığı bir iktidarın kurulmaması için gayret sarf ediyor.
AŞIRI SAĞCILAR İKTİDARDA KALMAK İSTİYOR
İkinci Dünya Savaşı sonrası Avusturya siyasi tarihinin en büyük skandalı olarak gösterilen eski çok sağcı önder Christian Strache’nin karıştığı “ihale pazarlıklarını” içeren imajların yarattığı olumsuz tesirden kurtulmaya çalışan çok sağcı parti ise bir yandan parti içinde ayrışmayı tetikleyecek çatışmaları dindirmeye çalışırken, öbür yandan hem kendi tabanına hem de Avusturyalı seçmene FPÖ olmadan Kurz’un çok sağcı siyasetleri uygulayamayacağı bildirisini veriyor.
FPÖ’nün yeni Genel Lideri Hofer, popülist Kurz’un fikirlerinin çok süratli değişkenlik gösterebildiğini belirterek, güvenlik, göç, siyasal İslam ile uğraş ve Avusturya kimliğinin korunması üzere konularda oluşturulacak sert siyasetlerin fakat partilerinin dayanağıyla olabileceğini tabir ediyor.
MUHALAFET ÇOK SAĞCI KOALİSYONA KARŞI
Avusturya’da 2012’de siyasete yeni bir soluk kazandırmak emeliyle kurulan NEOS Partisi, yüzde 4’lerdeki oyunu en son yapılan Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde yüzde 8’in üzerine taşıyarak istikrarlı bir ilerleme kaydetti.
Bu seçimlerde oy oranını yüzde 10 düzeylerine yükseltmeyi hedefleyen partinin temel seçim kampanyasını eğitim ve siyasette şeffaflık hususları oluşturuyor. Göç, artan milliyetçilik, Müslümanlar başta olmak üzere yabancılara yönelik sert siyasetler karşısında gereğince tesirli olamayan parti, ikinci bir ÖVP-FPÖ koalisyonun ülkeyi birçok açıdan geri götüreceğini, bu nedenle bu koalisyonun engellenmesi gerektiğini savunuyor.
Önceki seçimlerde yüzde 4 olan seçim barajına takılarak meclis dışında kalan Yeşiller ise iklim ve etraf siyasetleriyle seçmeni ikna etmeye çalışırken, birlikte hayat vurgusu, ırkçılık ve ayrımcılık zıddı açıklamalarıyla dikkati çekiyor. Son anketlere nazaran yüzde 12 oranında oy alması beklenen Yeşiller partisi de ÖVP-FPÖ koalisyonuna karşı.
ANA MUHALEFET PARTİSİ YETERSİZ
Ülkenin en esaslı iki partisinden bir olan Toplumsal Demokrat Parti ise seçmene birçok açıdan inanç vermiyor. Parti içi iktidar çatışmaları başta olmak üzere, çok sağcı telaffuz karşısında elle tutulur güçlü argümanlar geliştiremeyen partiye, hem tabanı hem de her vakit destekleyen Müslüman ve göçmen kökenli seçmenler reaksiyon gösteriyor.
Özellikle toplumsal hakların azaltılması, personellerin çalışma müddetlerinin artırılması ve göçmenlerin kimi haklarının çok sağcı hükümet tarafından kısıtlanması karşısında sesini çıkartmayan SPÖ, seçmenleri ikna etmekte zorlanıyor.
HALK SİYASİ GÜNDEMİ TAKİP ETMİYOR
Her ne kadar seçimlere bir hafta kalmış olsa da yaklaşık 4 aydır ülkeyi yöneten süreksiz hükümetten şad görünen Avusturyalı seçmenlerin seçim ve seçim gündemine, siyasi tartışmalara kayıtsız kaldığı gözlemleniyor.
Önceki hükümette yaşanan kimi ırkçı, Nazi kırıntısı yaklaşımlar, ihale pazarlıkları ve şaibeli harcamalar seçmenin siyasilerden beklentilerini düşürürken, muhalefetin gerçek manada misyonunu yapamaması ülkede sandığa olan ilgiyi azaltıyor.