Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin Haliç Yerleşkesi Konferans Salonu’nda düzenlediği “Şehir ve Hukuk Konuşmaları” konferans serisinin birincisine katıldı.
Turhan, burada yaptığı “Ulaşım Siyasetleri Açısından İstanbul” bahisli sunumunda, insanlarda ulaşım gereksiniminin çok eski vakitlere dayandığını lisana getirdi.
Son yıllarda bilhassa Cumhuriyet tarihinden sonra İstanbul’da süratli bir nüfus artışı, sistemsiz bir kentleşme ve yapılaşma ortaya çıktığını aktaran Turhan, bununla birlikte alt yapı hizmetlerinin plansız olmasının da insanların günlük yaşantısına meseleler getirdiğini söz etti.
“NÜFUS 12 KATIN ÜSTÜNDE ARTTI”
Günümüzde çağdaş dünyanın en değerli meselelerinin başında ulaşımda yaşanan aksaklıkların geldiğini belirten Turhan, “Dolayısıyla ülkeler bu hususlara özel değer veriyorlar. Ulaşım siyasetleriyle sorunun üstesinden gelmeye çalışıyorlar. Metropoller ise ulaşım sıkıntılarının can yakıcı boyutlara ulaştığı yerlerde ön sıralarda geliyor. İstanbul 15 milyonu aşan nüfusuyla dünyanın sayılı metropolleri ortasında yer aldığından, öteden beri ulaşım siyasetlerinin öncelikli gündem hususlarından birini oluşturmuştur.” tabirlerini kullandı.
İstanbul ulaşımındaki temel problemin ülke nüfusunun son 70 yılda 3-4 kat civarında artmasına karşın kentin nüfusun 12 katın üstünde artması olduğuna işaret eden Turhan, “Tabii yetersiz alt yapı ve çarpık kentleşme de eklendiğinde sorunun boyutları daha da yükseliyor. Ayrıyeten bölgede İstanbul odaklı sanayi ve ticaret platformlarının artan suratını da buna eklediğimizde durum daha da vahimleşiyor. Aslında vizyoner bakışla gidişatın vaktinde farkına varılıp gerekli alt yapı hazırlığı yapılsaydı, köprü ulaşım siyasetleri devreye sokulsaydı bugün sorun bu derece düzeyde yaşanmıyor olacaktı.” halinde konuştu.
“15 TEMMUZ KÖPRÜSÜNDEN GÜNLÜK GEÇİŞ 156 BİN”
Turhan, İstanbul’un trafik sıkıntısının bundan 45 sene evvel de haberlere bahis olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Şehrin nüfusu 4 milyondu. O zamanki ismiyle Boğaziçi Köprüsü’nden 26 bin taşıt geçiriyordu. Ve vatandaşlar bir yerden bir yere giderken de trafikte 1 saati aşkın müddet geçirmekten şikayet ediyorlardı. Biliyorsunuz o devirlerde bu köprünün bile yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda farklı görüşlere sahip yetkili, sorumlu insanlarımız vardı. Bunları da şunun için söylüyorum 40-50 yıl evvel İstanbul’un trafik sorunu haberlere bahis olmakla bir manada alarm zilinin çaldığını da gösteriyordu. Lakin buna karşın bu bahiste tedbirler alınmamıştı. Bugün kentin nüfusu 16 milyona yakın. Trafiğe kayıtlı araç sayısı 4 milyon 200 bin civarında ve bu hala doyum noktasına ulaşmış değil. Bugünkü ismiyle 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nden bir günde geçen araç sayısı 156 bin. Açıldığı vakit 26 bin civarında araç geçiyordu bugün günde 156 bin araç geçiyor. Köprünün gerçek kapasitesini soracak olursanız bunu hizmet sınıfına nazaran derecelendirdiğimizde aslında A hizmet sınıfında, yani durmadan beklemeden sıradan kentler ortası bir seyahatteki köprülerden geçer üzere geçseniz 90 bin araç geçmesi lazım. Trafikte akıcı yoğunluk kapasitesi 120 bin. Lakin şu anda bu köprüden günde ortalama 156 bin araç geçiyor.”
“TRAFİK TESİRİNİ AZALTMAK MÜMKÜN”
Bu durumun da ulaşımı olumsuz etkilediğine dikkati çeken Turhan, şunları kaydetti:
“Diğer köprülerimizden geçen ve son yıllarda İstanbul’da ulaşım meselesine yönelik geçmiş devirdeki mahallî idarelerle merkezi idarelerin birlikte planlayıp devreye soktukları, İstanbul Boğazı üzerindeki her iki yaka ortasındaki trafiği rahatlatmak için yapılmış olan alt yapı tesislerini görüyorsunuz. Kara yolu olarak Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü hizmete aldık.”
Son periyotta İstanbul’da hayata geçirilen mega projelerin ehemmiyetine vurgu yapan Bakan Turhan, “Bugün için sorunu tamamıyla çözmek tahminen mümkün değil ancak son periyotta yaptığımız üzere sorunun katlanarak artmasının önüne geçmek ve tesirini azaltmak mümkün. Bunun içinde sosyoloji var, iktisat var, teknoloji, kültürel alt yapı ve hukuksal durumlar var. Hasebiyle böylesine çetrefilli ve çok taraflı meselelerle karşı karşıyayız. İstanbul ulaşım siyasetlerini konuşurken tüm bu konuları göz önünde bulundurmalıyız. Bilhassa gösteriden, popülist yaklaşımlardan uzak durmak lazım. Bu yaklaşımlar ulaştırma siyasetlerinin tabiatına da ruhuna da karşıttır. İş yapacaksınız, proje yapacaksınız, proje yöneteceksiniz, hizmete sunacaksınız.” diye konuştu.
Zamanla araç sahiplilik oranının artacağını, yollarda daha fazla araç ve yol gereksinimi olacağını anlatan Turan, bu sebeple İstanbul’da yeni ulaşım alt yapısı sistemlerinin gerekli olduğunu ve bunların bilhassa kentin mevcut yapısının, dokusunun düşünülerek planlanması gerektiğini lisana getirdi.
“365 BİN YOLCU TAŞINIYOR”
Bakan Turhan, İstanbul için değerli projelerin devam ettiğini tabir ederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Yapımı tamamlanan, devam eden ve hedeflediğimiz projelerle İstanbul’un ulaşım alt yapısını şanına, büyüklüğüne ve potansiyeline yakışır bir pozisyona taşımak için azimle, çabayla çalışıyoruz. Ve Cumhuriyetimizin kuruluşunun 90’ıncı yılında hizmete aldığımız Marmaray bunların en kıymetli halkalarından biriydi. Bu sistemde ortadan geçen 5,5 yıl boyunca Marmaray ulaşım sistemi 5 durakla hizmet verirken bugün 43 durakla hizmet vermeye başladı ve günde ortalama 365 bin yolcu bu hizmetten faydalanıyor.”