AK Parti Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci ve birtakım AK Partili milletvekillerinin imzasını taşıyan Ödeme ve Menkul Değer Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Plan ve Bütçe Kurulu’nda kabul edildi.
Teklife nazaran, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından katkı hissesi alınabilecek kuruluşlar ortasında yer almayacak.
Banka kartları ve kredi kartları ile ilgili yürütülecek “takas ve mahsup” faaliyetlerine ait tabirler de 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’ndan çıkarılacak.
Düzenlemeyle 5549 sayılı Hata Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 2. unsurunda yer alan “uzmanlarını” ibaresi “uzmanları ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası denetçileri ve uzmanlarını” biçiminde değiştirildi.
Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kendi ortalarındaki müşterek gereksinimlerinin karşılanmasını, mesleksel faaliyetlerinin kolaylaştırılmasını, mesleğin genel faaliyetlere uygun olarak gelişmesinin sağlanmasını, meslek mensuplarının birbirleriyle ve ödeme hizmeti kullanıcılarıyla olan bağlantılarında dürüstlüğün ve itimadın hakim kılınmasını, mesleksel disiplin ile ahlakın korunmasını teminen oluşturulan ve üyeliğin zarurî kılındığı Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği kurulacak.
Ödeme ve menkul değer mutabakat sistemlerine ait yürütülen nezaret faaliyetleri kapsamında, nezaret faaliyetlerinin sistem işleticisi ile birlikte sistem iştirakçileri, mutabakat kuruluşu, kontaklı öbür sistemler ile dış hizmet sağlayıcıları üzere faaliyetleri sistemin çalışmasıyla yakından ilgili tüm tarafları kapsaması muhtaçlığını karşılamak için Merkez Bankasının nezaret faaliyetlerinin aktifliği artılıyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), nezaret faaliyetlerinin kapsamına giren kuruluşların gerçekleştirdiği bütün süreçlere ait kayıt, bilgi ve belgeyi, gerekli gördüğü durumlarda anlık ve süreç bazında olmak üzere talep edebilecek.
TCMB, sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak emeliyle sistemik değere sahip kurulmuş ve kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilecek.
Ödeme sistemleri alanındaki teminat uygulamalarına ait karar daha açık ve anlaşılabilir biçime getiriliyor; teminat uygulamaları bakımından Sermaye Piyasası Kanunu’na koşut kararlara yer veriliyor.
MERKEZ BANKASI’NA YETKİLER
BDDK’nin 6493 Ödeme ve Menkul Değer Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki misyon ve yetkilerinin Merkez Bankasına devredilmesini teminen, ikincil düzenleme yapma yetkisi Merkez Bankasına devrediliyor.
Merkez Bankasına ödeme hizmeti kapsamındaki belli bir süreç çeşidine ait olarak rastgele bir isim altında sürecin taraflarından birinin aldığı fiyat, masraf, komite ve öteki menfaatlerin nitelikleri ile azami ölçü ya da oranlarını tespit etme, bunları kısmen yahut büsbütün özgür bırakma yetkisi veriliyor.
TCMB, yalnızca ödeme aracını çıkaranın iş yerinde, hudutlu bir hizmet sağlayıcı ağında ya da sonlu bir mal yahut hizmet çeşidi için ödeme aracını ihraç eden ile yapılan ticari bir mutabakat çerçevesinde gerçekleştirilen mal yahut hizmet alımında kullanılabilen araçlara ait süreçlerin ve buna benzeri öbür süreçlerin toplam büyüklük ve tesir alanı açısından, Merkez Bankası tarafından belirlenecek düzeye ulaşması durumunda, ödeme hizmeti olarak kıymetlendirilmesine karar verebilecek.
Ödeme hizmeti sağlayıcılarının faaliyetleri nedeniyle taraf oldukları hukuksal bağları, bu alanda oluşabilecek sıkıntıların tespiti ve gelişim alanlarının belirlenmesi gayesiyle Merkez Bankası tarafından izlenecek.
Merkez Bankası’na, faaliyetler kapsamında ödemeler alanının gelişimini olumsuz etkileyebilecek nitelikte durum ve uygulamaların bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, husus ile ilgili çalışma komiteleri kurma, bu komitelerin çalışma metot ve asıllarını ilgili tarafların görüşlerini alarak belirleme ve bu komitelerde alınan kararların uygulamaya geçirilmesi için gerekli iş ve süreçleri yapma yetkisi veriliyor.
Merkez Bankası’na, bir ödeme hizmeti sağlayıcısındaki dataların ödeme hizmeti başlatma ve hesap bilgisi sağlama faaliyetleri kapsamında öteki bir ödeme hizmeti sağlayıcısı ile paylaşılmasına ait her türlü yordam ve temeli belirleme yetkisi de veriliyor.
TCMB, elektronik parayı ihraç eden kuruluşun yalnızca kendi mağaza ağında, yalnızca belli bir mal yahut hizmet kümesinin satın alınmasında yahut yapılan bir muahede sonucunda yalnızca muhakkak bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar ile yapılan süreçlerin toplam büyüklük ve tesir alanı açısından Merkez Bankası tarafından belirlenecek muhakkak düzeye ulaşması durumunda, Ödeme ve Menkul Değer Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında kıymetlendirilmesine karar verebilecek.
Sektör talepleri de göz önünde bulundurularak elektronik para kuruluşlarının bankalara yatırdıkları fonların bankalarca, Merkez Bankası nezdinde bloke edilmesi uygulamasına ait metot ve asıllar, ikincil mevzuatta düzenlenmek üzere kanundan çıkarılıyor.
Merkez Bankası’na elektronik para kuruluşlarının hangi faaliyetlerinin kredi verme faaliyeti olarak değerlendirilmeyeceğine ait yetki veriliyor.
PTT DE KAPSAMDA
BDDK’nin 6493 Ödeme ve Menkul Değer Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki misyon ve yetkilerinin Merkez Bankasına devredilecek ve Merkez Bankası ödemeler alanındaki yetkili otorite olacak.
Teklifle, ödeme hizmetleri ve elektronik para ihracı konusundaki düzenlemelere uyması gereken bankaların mevzu ile ilgili kontrollerinin de yapılabilmesini sağlamak gayesiyle TCMB’ye yetki verecek kararlar ekleniyor.
PTT’nin ödemeler alanındaki faaliyetlerinin Merkez Bankası tarafından denetlenmesi sürecini aktifleştirmek ismine ödeme ve e-para kuruluşlarına ait kontrol yapılması sürecinde uygulanan birtakım konular PTT için de geçerli olacak.
Kanun kapsamında verilebilecek idari para cezasına ait meblağlar yine değerleme oranı göz önünde bulundurularak güncelleniyor. Kelam konusu idari para cezalarına karşı yetkili yönetim mahkemesinde dava açılmasına imkan tanınıyor.
Teklifte, BDDK’nin 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Değer Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamındaki misyon ve yetkilerinin Merkez Bankasına devredilmesi münasebetiyle kelam konusu değişikliğe ait geçiş kararları de düzenleniyor.