Yıllar evvel Türkiye’den ABD Ohio’daki Bowling Green State Üniversitesine kaçırılan Zeugma Mozaikleri kayıp modüllerinin Gaziantep’e getirilmesinin akabinde yerlerine gönderilecek olan replika mozaiklerin çalışmalarında sona gelindi. Türkiye’de en kıymetli kültür mirasları ortasında gösterilen ve diplomatik teşebbüslerin akabinde yıllar sonra Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi’ne getirilen Çingene Kızı mozaiğinin kopyaları Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Jale Tekinalp Yücel Kültür Sanat ve Merkezi tarafından hazırlanıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının denetiminde Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Gaziantep Mozaikleri Eğitim Merkezi Onarım Müdürlüğünce yaklaşık 7 aydır yürütülen çalışmalarda son evreye gelindi. Fırat Irmağı kıyısından toplanan ve periyodu yansıtan taşlarla imali devam eden 12 adet mozaik kesimin replikaları tamamlandıktan sonra ABD’nin Ohio eyaletindeki Bowling Green State Üniversitesine gönderilecek.
“ORJİNAL MOZAİKLERİN YERİNE REPLİKALARI YAPIYORUZ”
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Mozaik Eğitim Merkezi’nde yapılan replika mozaik çalışmalarına öncülük eden Mozaik Sanatkarı Gülçin Sökücü, “Bilindiği üzere ülkemize iadesi yapılan mozaik eserler bir kaideyle ülkemize iade edilmişti. O da taklitlerinin yani replikalarının yapılarak yerlerine konulmasıydı. Bu replikaları yapma misyonunu de Gaziantep Büyükşehir Belediyesi üstlendi ve sonrasında Ocak ayı itibariyle bu mozaiklerin yapılması çalışmalarına başladık” dedi.
“ÇALIŞMALAR OCAK AYINDA BAŞLADI”
Çalışmalara Ocak ayında başladıklarını ve replikaları gerçeğe yakın olması için gayret gösterdiklerini belirten Sökücü, “Ocak ayından itibaren başlamış olduğumuz çalışmalarda yaptığımız replikaların teğe bir aslında uygun olması için Fırat Irmağı’ndan o periyoda en yakın taşları topladık. Hummalı bir çalışmayla da mozaiklerimizi yaptık. Yaklaşık 12 modül mozaiğimiz var ve bu 12 modül farklı ölçülerde, farklı renklerde modüller. Çingene Kızı mozaiğinin eksik modülleri olan bu 12 modülün 11 adedini tamamlamış bulunuyoruz” sözlerini kullandı.
“ÇALIŞMALAR OCAK AYINDA BAŞLADI”
Çalışmalara Ocak ayında başladıklarını ve replikaları gerçeğe yakın olması için uğraş gösterdiklerini belirten Sökücü, “Ocak ayından itibaren başlamış olduğumuz çalışmalarda yaptığımız replikaların teğe bir aslında uygun olması için Fırat Irmağı’ndan o periyoda en yakın taşları topladık. Hummalı bir çalışmayla da mozaiklerimizi yaptık. Yaklaşık 12 modül mozaiğimiz var ve bu 12 kesim farklı ölçülerde, farklı renklerde kesimler. Çingene Kızı mozaiğinin eksik kesimleri olan bu 12 kesimin 11 adedini tamamlamış bulunuyoruz” sözlerini kullandı.
GERÇEĞİNDEN AYIRT EDİLEMEYECEK
Çalışmaların son etapta olduğunu da açıklayan Sökücü, hazırlanan replikaları gerçeğinden ayırt etmenin imkansız olacağını belirterek, “Ben ve asistanlarımdan oluşan 7 kişilik bir takımla bir arada bu çalışmaları yaptık. Yapılan çalışmalar onarım takımının ellerinde son hallerini alacak. Sonrasında ise tamamlanan eserler ABD Ohio’daki Bowling Green State Üniversitesi’ne gönderilecek. Yaptığımız replikalar onarım ve eskitme sürecinden geçtikten sonra aslından ayırt edilemez bir hal alacak” biçiminde konuştu.
ÇİNGENE KIZI MOZAİĞİNİN GİZEMLİ HİKAYESİ
Gaziantep’in Nizip ilçesine 10 kilometre uzaklıktaki Belkıs Mahallesi hudutlarındaki 20 bin dönüm arazi üzerine konseyi Zeugma Antik Kenti’nde, 1998 yılında çıkarılan ve kentin değerli simgelerinden biri haline gelen Çingene Kızı mozaiğinin bulunma kıssası de kendisi kadar etkiliyor. Fırat Irmağı kıyısında, milattan evvel 2’nci ve 3’üncü yüzyıllara tarihlenen mükemmel mozaiklerle süslenmiş Roma meskenlerini bünyesinde barındıran Zeugma Antik Kenti’nden birinci mozaik 1998 yılında gerçekleyen kurtarma hafriyatları esnasında bulundu. Zeugma Antik Kenti kazılarına o periyot başkanlık eden emekli öğretim üyesi Rifat Ergeç ve takımı tarafından, bir vatandaşın gösterdiği Kelekağzı bölgesinde açılan yaklaşık 15 metrekarelik tahrip edilmiş mozaiğin üzerindeki kırık bir sütunun kaldırılmasıyla Çingene Kızı mozaiği tesadüfen bulundu. Bir villanın yemek odasının tabanındaki birçok kısmı tahrip edilmiş mozaiği, kaçakçıların, üzerindeki sütun nedeniyle fark etmediği belirlenirken, kulağındaki küpeler, iri gözleri ve başındaki bağ nedeniyle Çingene Kızı olarak isimlendirilen mozaik, o tarihten itibaren Gaziantep’in tanıtımına büyük katkı sağladı.
GAZİANTEP’TE SERGİLENİYOR
Yaklaşık 5,5 yıl süren görüşmeler sonucunda mozaiklerin Gaziantep’ten götürüldüğünün ispatlanması ile 15 Mayıs’ta Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ABD’nin Bowling Green Eyalet Üniversitesi ortasında Zeugma mozaiklerine ilişkin 12 kesimin Türkiye’ye iadesine ait bir protokol imzalandı. Protokol kapsamında Çingene Kızı mozaiğinin eksik 12 kesimi, ABD’de Türk yetkililer tarafından merasimle teslim alınarak, 28 Kasım’da Chicago’dan uçakla Gaziantep’e getirilmişti. Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi’nde evvel süreksiz alana sonra da oluşturulan özel alana yerleştirilen modüller, halkın ziyaretine açılmıştı.