Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından eylül ayına ait Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora nazaran, eylül ayında tüketici fiyatları yüzde 0,99 arttı, yıllık enflasyon 5,75 puan azalarak yüzde 9,26’ya geriledi. Bir evvelki yıldaki yüksek baz tesirine bağlı olarak, alt kümelerin tamamında yıllık enflasyon değerli bir düşüş kaydetti.
Enflasyondaki düşüşte bilhassa temel mal ve besin alt
kalemleri öne çıktı. Bu kapsamda eylülde bir evvelki aya nazaran, temel mal kümesinin 2,87 puanlık, besinin 1,79 puanlık, hizmetin 0,57 puanlık, gücün 0,41 puanlık ve alkol-tütün-altın kümesinin 0,11 puanlık yıllık tüketici enflasyonuna katkısı azaldı.
Bu devirde besin enflasyonundaki olumlu görünüm sürerken, güç kümesinde yıllık enflasyon gerilese de fiyatlar aylık bazda
yüksek bir artış kaydetti.Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki güzelleşme ve iç talep şartlarının seyri, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki düşüşü destekledi. Bu çerçevede, B ve C göstergelerinin eğilimindeki ölçülü seyir korundu.
Hizmet fiyatları eylülde yüzde 1,47 artarken, küme yıllık enflasyonu 1,65 puanlık düşüşle yüzde 12,54’e geriledi. Alt kümeler prestijiyle yıllık enflasyon ulaştırma kümesinde artarken, bir evvelki yıldaki yüksek baz tesiriyle lokanta-otel ve başka hizmetler kümelerinde düştü. Haberleşme ve kira yıllık enflasyonlarında ise besbelli bir değişiklik izlenmedi. Ulaştırma kümesi yıllık enflasyonunun artışında, kent içi yolcu nakliyeciliği kalemlerindeki fiyat artışları tesirli oldu.
Temel mal kümesi yıllık enflasyonu eylülde büyük ölçüde baz tesirine bağlı olarak 10,04 puan düşüşle yüzde 2,98 oldu. Sağlam mal kümesinde fiyatlar beyaz eşya fiyatlarındaki yüzde 2,63’lük artışa rağmen, araba fiyatlarındaki yüzde 0,81’lik gerilemeye bağlı olarak sınırlı
bir düşüş gösterdi. Bu gelişmeler doğrultusunda, baz tesirinin yanı sıra Türk lirasının görünümü ve iç talep şartlarındaki ölçülü seyre bağlı olarak temel mal kümesi yıllık enflasyonu değerli ölçüde geriledi.
“ENERJİ FİYATLARINDA ARTIŞ EĞİLİMİ DEVAM EDECEK”
Enerji fiyatları eylülde yüzde 3,17 artmasına rağmen, güç yıllık enflasyonu baz tesiriyle yüzde 4,86’ya geriledi. Bu devirde, doğal gaz fiyatları yüzde 13,92 ve akaryakıt fiyatları döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki gelişmelerle yüzde 2,80 yükseldi.
Diğer taraftan eşel taşınabilir sistemi akaryakıt fiyatlarında daha olumsuz bir görünümü engelledi. Güç fiyatlarında aylık bazdaki artış eğilimi elektrik fiyat ayarlamasının tesiriyle ekim ayında devam edecektir.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu eylülde 7,70 puan azalarak yüzde 9,52 oldu. Bir evvelki yıldan gelen yüksek baz tesirinin yanı sıra cari aya ait fiyat gerçekleşmeleri gerek işlenmiş gerekse işlenmemiş besin kümesinde olumlu bir seyir arz etmiş, yıllık enflasyon işlenmemiş besinde yüzde 3,04’e, işlenmiş besinde ise yüzde 15,69’a geriledi.
Bu devirde taze meyve-sebze kümesinde yıllık enflasyon yüzde eksi 5,29’a gerileyerek olumlu bir seyir izledi. Başka işlenmemiş besin kümesinde ise patates ve beyaz et fiyatlarında devam eden düşüşler öne çıktı. İşlenmiş besin fiyatları eylülde yüzde 0,65 ile ölçülü bir oranda artış gösterdi. Bu olumlu görünüm alt kümeler geneline yayılmakla bir arada çay fiyatlarındaki yüzde 9,48’lik yüksek artış dikkati çekti. Bu gelişmelerle, taze meyve ve zerzevat dışı besin kümesinde yıllık enflasyon yüzde 12,74 düzeyine geriledi.
Eylül ayında alkol-tütün kümesi fiyatları yüzde 1,79 artarken, küme yıllık enflasyonu yüzde 43,86’ya ulaştı. Bu gelişmenin temel belirleyicisi; ağustos ayında tütün eserlerinde gerçekleşen fiyat artışının sarkan tesiri oldu.