Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığından yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Kurulu’nun çalışmalarına ait bilgi verildi.
Açıklamada, 10 Temmuz 2018 tarihli ve 1 sayılı “Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” ile bilim, teknoloji ve yenilik ile ilgili alanlarda Cumhurbaşkanınca alınacak kararlar ve oluşturulacak siyasetlerle ilgili teklifler geliştirmek maksadıyla Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Konseyi (BTYPK) kurulduğu anımsatıldı.
Dünyada gelişmiş ülkeler incelendiğinde faal işleyen bir Ar-Ge ve yenilik ekosistemi için birincil gerekliliğin, güçlü bir devlet liderliği ve Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin teşvikine yönelik en üst düzeyde sahiplenme olduğunun görüldüğü belirtilen açıklamada, “Bilim, teknoloji ve yenilik alanında bu türlü bir konseyin kurulması, gelişmiş ülkelerdeki yaklaşımına benzeri bir formda Sayın Cumhurbaşkanımız nezdinde de hususa ne kadar kıymet atfedildiğinin net bir göstergesidir. BTYPK’nın misyon ve yetkileri ortasında bölgesel ve global rekabette mukayeseli üstünlük kazandıracak alanları tespit edip bu alanlara yönelik tavsiyelerde bulunmak; bilim ve teknoloji alanındaki araştırma ve geliştirme siyasetlerinin ekonomik kalkınma, toplumsal gelişme ve ulusal güvenlik amaçları doğrultusunda tespit edilmesi, yönlendirilmesi ve uyumunun sağlanması hedefiyle altyapı, insan kaynağı ve başka tüm kaynakların geliştirilmesine yönelik araştırmalar yaparak teklifler oluşturmak yer almaktadır.” sözleri kullanıldı.
Ayrıca, Şura tarafından bu mevzular da dahil olmak üzere vazife alanlarına giren tüm hususlarda Bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar, sivil toplum ve bölüm temsilcileri ve alanında uzman bireylerin görüşü alınarak uygulanan siyasetler ve gelişmelerin izlendiği, çalışmalarla ilgili Cumhurbaşkanı Erdoğan’a rapor sunulduğu bildirildi.
Kurulun, Türkiye’de yüksek teknolojili eserlerin üretiminin artırılması, sanayi ihracatının teknoloji seviyesinin yükseltilmesi, katma paha ve verimliliği artıracak formda endüstrinin dönüşümün sağlanmasına yönelik her türlü adım için geçmiş devirdeki eğilimleri devam ettiren lineer artışlar yerine, parabolik artış değişimlerinin hedeflenmesi gerektiğini kendine temel kural olarak benimsediği belirtilen açıklamada, “Ülkemizin orta gelir tuzağından çıkması ve global düzeyde önde gelen rekabetçi bir ülke olabilmesi için bunun bir seçenek değil, acele bir gereklilik olduğunu kıymetlendirmektedir.” sözlerine yer verildi.
Kurul tarafından öncelikle BTYPK’nın aktif bir işleyiş yapısına sahip olabilmesine yönelik uygun modelin oluşturulması hedefiyle tahlil çalışmaları yapıldığı aktarılarak, bu gayeyle milletlerarası ülke örnekleri dikkate alınıp, ülkelerin bilim, teknoloji ve yenilik ekosistemi yönetişim yapılarının tahlil edildiği aktarıldı.
JAPONYA VE GÜNEY KORE ÖRNEKLERİ İNCELENİYOR
Açıklamada, bu tahlil kapsamında, çoğunluğu G20 ülkeleri olmak üzere, Global Rekabetçilik Endeksi ve Global Yenilik Endeksi’nde BTY alanında öne çıkan 20 gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkenin göz önünde bulundurulduğuna da dikkat çekildi.
Bu ülkelerin bilim, teknoloji ve yenilik alanında siyaset yapma süreçlerinde vazife alan kurumsal yapıları, siyaset üretme sistematikleri ve düzeneklerinin incelendiği, buna ek olarak, öncelikli alanlarının nasıl belirlendiğine dair yönetişim modellerinin araştırıldığı belirtildi.
Akabinde ise Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin “Planla”, “Uygula”, “Değerlendir” ve “Önlem Al” adımlarından oluşan çok katmanlı ve döngüsel idaresini muvaffakiyetle uyguladığı bedellendirilen iki ülke, Japonya ve Güney Kore örneklerinin ayrıntılı incelemesinin yapıldığına dikkat çekilen açıklamada, şu tabirlere yer verildi:
“Ülke örneklerine ait tahlil sonuçları ve Cumhurbaşkanlığı Siyaset Şuralarının mevzuata dayalı misyonları ve kullanabilecekleri araçları göz önünde bulundurularak BTYPK’nın yönetişimi ve çalışma yapısına ait teklif geliştirilmiştir. ‘T.C. Cumhurbaşkanlığı Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Heyeti’nin Yönetişimi ve Çalışma Yapısına Ait Öneri’ raporu oluşturulmuştur.
Cumhurbaşkanlığı ikinci 100. Günlük İcraat Programı kapsamında Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Heyetine (BTYPK) tevdi edilen ‘Türkiye Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri ve Stratejileri’ dokümanının hazırlanması vazifesine istinaden yapılan çalışmalar tamamlanmıştır. ‘Türkiye Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri ve Stratejileri’ evrakı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşüne sunulmuştur.”
Çalışmalar müddetince Ar-Ge ve yenilik ekosisteminde yürütülen faaliyetler sonucu beklenen tesir boyutunun “birincil düzey”de önceliklendirildiğine yer verilen açıklamada, Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin girdi ve çıktılarından elde edilen kazanımların sosyo-ekonomik tesire, toplumsal yarara dönüşümünde düzgünleştirmeye açık konuların giderilmesinin merkeze alındığı aktarıldı.
Bu bağlamda, “katma bedel yaratmaya odaklanan çığır atlatıcı bir stratejik yaklaşımın” gerekli olduğunun benimsendiği vurgulanan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Özetle, yeni periyot için çığır atlatıcı stratejik yaklaşım ile Ar-Ge ve yenilik çıktılarına/etkilerine odaklanma, fikir basamağından teknolojik eserlerin başarılı bir halde ticarileştirilmesine kadar bütün etaplar dikkate alınarak Ar-Ge ve yenilik sürecinin bütüncül idaresinin sağlanması, sosyo-ekonomik yarar odaklı maksatlara odaklanılmıştır. Strateji dokümanında siyaset öncelikleri, stratejik maksatlar ve takip edilmesi önerilen performans göstergeleri yer almaktadır. Bilim, teknoloji ve yenilik ekosisteminin tesir ve çıktı odaklı takibine yönelik makro düzeydeki göstergeler ve sayısal gayeleri 11. Kalkınma Planı’na hazırlık çalışmaları kapsamında ilgili kurumlarla paylaşılmıştır. Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri ve Stratejileri çalışmasına eş vakitli olarak Ar-Ge ve yenilik ekosistemindeki darboğazların tespit edilerek ortaya konulması ve tahliller geliştirilmesine yönelik bir tahlil çalışması daha yürütülmüştür. Bu darboğazların giderilmesine yönelik atılacak adımlar, siyaset öncelikleri ve stratejik maksatlar kapsamında yüklü olarak çıktı ve tesir kazanımlarına götürecek adımlar olarak nitelendirilmektedir.”
Açıklamada, Cumhurbaşkanlığı Üçüncü 100. Günlük İcraat Programı kapsamında Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Şurasına (BTYPK) tevdi edilen “Türkiye’nin Odaklanacağı Öncelikli Teknoloji Alanlarının Belirlenmesi” vazifesine istinaden yapılan çalışmaların da devam ettiğine dikkat çekilerek, bu çalışma ile Türkiye’de Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin ortak bir vizyon doğrultusunda yönlendirileceği öncelikli teknoloji alanlarının ortaya konulmuş olacağı aktarıldı.
Küresel eğilimler ve ulusal muhtaçlıklar açısından ön plana çıkan teknoloji alanlarının, tesir ve yapılabilirlik boyutlarının da kapsamlı olarak tahlil edildiği bilgisi verilen açıklamada, teknoloji alanlarının tesir boyutunun, “ekonomik, toplumsal ve ulusal güvenlik etkisi” olmak üzere 3 alt boyutta değerlendirildiği vurgulandı.
Kritik/öncü teknoloji alanlarının ekonomik tesirlerinin ortaya konması çalışmaları kapsamında teknoloji alanlarının ekonomik faaliyet kolları ile ilişkilendirilmesine yönelik çalışmanın ise TÜSİAD, MÜSİAD, TOBB ve TÜRKKONFED üzere özel dalı temsil eden sivil toplum kuruluşları ile Sanayi ve Ticaret Odaları ile işbirliği içinde yürütüldüğüne işaret edilen açıklamada, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Yapılabilirlik boyutu ise yayın ve projeler üzerinden akademik yetkinlik, özel bölüm yetkinliği, insan kaynağı, finansmana erişim ve ülkemizdeki teknolojik hazırlık düzeyini içeren alt boyutlarda yapılan tahlillerle belirlenmektedir. Belirtilen alt boyutlardaki nicel tahliller ilgili kurumların bilgileri temel alınarak oluşturulmakta; teknik tahlil çalışmaları Merkez Bankası, TÜİK ve TÜBİTAK’ın da dahil olduğu kamu kurumlarından uzmanların katkılarıyla gerçekleştirilmektedir. Nitel tahliller ise alanlarında uzman akademisyenler ve faal olarak Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri gerçekleştiren özel kesim kuruluşlarından uzmanların iştirakiyle yapılacak delfi tahlilleriyle ortaya konmaktadır. Delfi metodu, teknoloji öngörüsü çalışmalarına ilgili tüm aktörlerin iştirakinin en yüksek oranda gerçekleşmesini sağlayan dünyadaki en güzel sistemlerin başında gelmektedir.
Tüm teknoloji alanları, yaratacakları tesir ve ülkemizde yapılabilirlikleri boyutlarında pahalandırılacak; ülkemizin ekonomik ve toplumsal kalkınmasına Ar-Ge ve yenilik faaliyetleriyle en faal formda katkıda bulunacak teknoloji alanları öncelikli olarak seçilecektir. Öncelikli teknoloji alanlarını belirleme çalışmasının Temmuz ayı içinde son hale getirilmesi planlanmaktadır.”
Açıklamada, Bilim, Teknoloji ve Yenilik Siyasetleri Şurası’nın tüm çalışmalarında katılımcılığı ve tüm ilgili paydaşların görüşlerinin alınmasını kendine bir düstur olarak benimsediğine vurgu yapılarak, ilgili bakanlar, kamu kurum ve kuruluşları, STK temsilcileri ve uzmanlarla ortak çalışmalar, görüşmeler, Ar-Ge ve yenilik ekosisteminin aktifleştirilmesine yönelik istişare toplantılarının tertipli olarak devam ettiği de aktarıldı.