Kütahya‘nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti‘nde devam eden hafriyatlarda bulunan mezar taşlarında, Roma periyodundaki genç vefatlarında çekilen acıları ve dökülen gözyaşlarını anlatan şiirlere rastlandı.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Süreksiz Listesi‘ne 2012 yılında dahil edilen, Anadolu’daki en güzel korunmuş Zeus Tapınağı’na mesken sahipliği yapan ve “İkinci Efes” olarak isimlendirilen Aizanoi Antik Kenti’nde hafriyat ve alan araştırması çalışmaları devam ediyor.
Aizanoi Antik Kenti Hafriyat Lider Vekili Dr. Ahmet Türkan, il merkezine 48 kilometre uzaklıktaki bölgede daha evvel Alman arkeologların hafriyat yaptığını, 8 yıldır da Bakanlar Konseyi kararıyla çeşitli üniversitelerden Türk arkeologlar ve uzmanların burada hafriyat çalışması yürüttüğünü belirtti.
Kazılarda çıkarılan mezar taşlarının envanterini oluşturarak katalog çalışması yaptıklarını belirten Türkan, “2016 yılından beri öğretim vazifelisi Zerrin Erdinç ile Aizanoi Antik Kenti ve etrafındaki mezar taşlarını kayıt altına alarak katalog çalışmalarını yürütüyoruz. Büyük kısmını da daha güzel korunması ve sergilenmesi hedefiyle Zeus Tapınağı’nın bulunduğu bölgeye getiriyoruz. Bugüne kadar tespit ettiğimiz 500 mezar taşının envanterini çıkardık” dedi.
Bu tarihi yapıtlardan, antik çağdaki yaşama dair kıymetli bilgiler elde ettiklerini aktaran Türkan, şöyle konuştu:
“Mezar taşlarında, örneğin onların nasıl yaşadıkları, mevte karşı nasıl bir tavır sergiledikleri, nasıl anılmak istedikleri, ömürleri, meslekleri, yiyip içtikleri üzere bilgilere ulaşıyoruz. Bu, bize periyodun toplumsal yapısı hakkında bilgi veriyor. Bu sayede de antik periyot hakkında değerli bilgiler elde ediyoruz. Mezar taşlarından, ölenlerin yakınlarının yas süreçlerinin nasıl olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Bilhassa genç yaştaki vefatlar, çocuk ve bebek vefatları hatta doğmamış çocukların vefatlarıyla ilgili mezar taşlarında yazılar var. Çektikleri acıyı, döktükleri gözyaşını anlatan mezar şiirleri var.”
“ANTİK ÇAĞDAKİ MESLEK BİLGİLERİNE ULAŞTIK”
Dr. Ahmet Türkan, mezar taşlarında meslek bilgilerinin de yer aldığına dikkati çekti.
Araştırmaları sırasında, ölenlerin mesleklerine dair çok fazla bilgi elde ettiklerini anlatan Türkan, “Antik kentte avukatlık, noterlik, öğretmenlik ve yol bekçiliği üzere meslek sahiplerinin mezar taşlarına rastladık. Kayıt altına aldığımız taşların ortasında bir başhekime ve hekimlere ilişkin mezar taşları da bulunuyor” tabirlerini kulandı.