Dünyaca ünlü ekonomist Nouriel Roubini, Türkiye Kalite Derneği (KalDer) ve Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) iş birliğiyle gerçekleştirilen 28. Kalite Kongresi’nde yaptığı konuşmada, global iktisatta büyüme olumlu olsa da yüzde 90 oranında yavaşlama olduğunu söyledi.
2 yıl öncesinde gelişmekte olan ülkelerde büyüme oranlarının süratli ve gelişmiş ülkelerde daha sabit olduğunu belirten Roubini, IMF’ye nazaran global büyümenin bu yıl yalnızca yüzde 3 olacağını, bunun 2009’da yaşanılan global ekonomik krizden bu yana en düşük ölçü olduğunu kaydetti.
Roubini, dünya iktisadında en büyük riskin korumacılık siyasetleri olduğuna işaret ederek, ticaret, sermaye, iş ve emtiada kısıtlamalar olduğunu, mevcut teknoloji savaşlarının öbür ülkeleri de etkilediğini lisana getirdi.
Kurumlar tarafında sermaye harcamalarının hayli negatif durumda olduğunu vurgulayan Roubini, “Eğer korumacılık siyasetleri artarak devam edecekse milyar dolarlık fabrikalar kurmak mantıklı değil. Bunun yerine beklemek daha mantıklı. Bundan ötürü kurumsal sermaye harcamalarında, üretimde bir gerileme kelam konusu. Sermayede ve ihracatta bir gerileme var” diye konuştu.
Roubini, ABD ve Çin ortasında bir soğuk savaş olduğuna işaret ederek, “Eğer bu teknoloji üzerinden bir kısıtlama olursa çok önemli kahırlar yaşanacak. ABD ve Çin ortasındaki savaşı teknoloji, sermaye manasında görüyoruz. ABD’ye gelen dış yatırımlarda düşüşler var. ABD, ülkeye gelen Çinli öğrencilere araştırma yapmaları konusunda birtakım kısıtlamalar yapıyor” dedi.
“KÜRESELLEŞMEME SÜRECİNE GİRİYORUZ”
Nouriel Roubini, dünyanın son 40 yıldan bu yana globalleşme süreci içerisinde olduğunu, artık ise küreselleşmeme sürecine girdiğini belirterek, şunları kaydetti:
“ABD’nin, Çin hükumetinin 5G teknolojisi ile ABD vatandaşlarını takip edeceği konusunda kaygısı var. 5G ağları cep telefonlarımızı yönlendiriyor. 5G teknolojisi ve ağları yakın gelecekte bütün alanlara yayılabilir. Çok kapsamlı ticaret savaşları yaşanabilir. Bütün dünyayı bölecek bir durum ortaya çıkacaktır. ABD ve Çin ortasında 5G, yapay zeka alanlarında rekabet devam edecektir. Küreselleşmeme aslında bir tehdit, global tedarik zincirini yıkacak üzere görünüyor, daha düşük bir global büyümeye sebep olacaktır.”
Roubini, AB’de ekonomik aktivitenin epey yumuşak ve sanayinin kısıtlanmış durumda olduğunu, kimi AB ülkelerin Birleşik Krallık’a yapmış olduğu ticari kısıtlamalar bulunduğunu ve AB içinde bir resesyon beklenildiğini söyledi.
“JEOPOLİTİK RİSKLERİN TESİRİ AZALDI”
Dünyaca ünlü ekonomist Roubini, Orta Doğu kaynaklı jeopolitik riskler ve ABD-İran ortasındaki tansiyonun tasa verici olduğunu lisana getirerek, piyasaların beklentisinin “büyümenin yavaşlayacağı, resesyonla birlikte talebin azalacağı, petrol fiyatlarının düşeceği” tarafında olduğunu vurguladı.
Roubini, 1970’li yıllardan beri jeopolitik sebeplerden kaynaklı üç büyük global resesyon devri yaşandığına işaret ederek, “ABD ve Çin ortasındaki soğuk savaş, Brexit süreci, ABD ve İran ortasındaki savaş mümkünlüğü global ekonomiyi etkileyen riskler… Bu risklerin geçen periyotlara nazaran tesiri azaldı. ABD ve Çin öncelikli müzakerelere başladı. Bu müzakerelerin sonucunda birinci evrede muahede sağlanabilir” dedi.
Son periyotta piyasalarda daha optimist bir hava olduğunu, merkez bankalarının global risklerin azalmasıyla faiz oranlarını düşürmeye başladıklarını söz eden Roubini, “İleri ekonomilerde faizlerin düşmesi gelişmekte olan iktisatların mali şartlarını düzgünleştirdi. ABD ve Avrupa borsalarının yükseldiğini görüyoruz. Gelişen ekonomilere para akmaya başladı ve paraları tekrar bedel kazanmaya başladı.” halinde konuştu.
“2020 YILI İÇİN GLOBAL RESESYON BEKLENMİYOR”
Nouriel Roubini, 2020 yılında global ekonomik büyümenin devam edeceğini, gelecek yıl global resesyondan kaçınılabileceğini, global iktisatta büyük bir büyüme beklemediğini, Çin iktisadının yavaşlayacağını, Avrupa iktisadının durağan seyredeceğini, gelişen iktisatların durumunun biraz güzelleşeceğini söyledi.
Avrupa ekonomisindeki zahmetlerin Brexit ile sonlu olmadığını, Avrupa’nın daha derin ve temel meseleleri bulunduğunu vurgulayan Roubini, gelişen ekonomilerde gelecek yıl için yüzde 4-5 büyüme beklendiğini, bu durumun global ekonomiler için itici güç olacağını, daha dinamik gelişen piyasalar görüleceğini aktardı.
“TÜRKİYE İKTİSADI DAHA İSTİKRARLI HALE GELDİ”
Ekonomist Roubini, Türkiye’nin son 20 yıldır ekonomik büyümesinin ve ekonomik çeşitlenmesinin pek düzgün olduğunu tabir ederek, “Finansal hizmetlerde ve endüstriyel açıdan pek başarılıydı. Türkiye’nin hem Batı hem de Doğu ile iş yapabilmesi çok avantaj sağlıyor. Türkiye’nin nüfus artışı, yanlışsız eğitim ve marifet kullanımıyla değerli bir iktisat kaynağı olabilir” dedi.
Türkiye iktisadında son devirlerde kırılganlıkların başladığını tabir eden Roubini, “Türkiye’de 2015 yılından bu yana ıslahat yapma süreci yavaşladı. Kredi siyaseti ve gevşek siyaset sebebiyle enflasyonda artış oldu. Türkiye iktisadında makroekonomik kırılganlığın yanı sıra jeopolitik kırılganlıklar da tesirli oldu. Para ünitesi kıymeti kayba uğradı. Bu durumdan hem bankacılık hem de özel kesim etkilendi” diye konuştu.
Roubini, Türkiye’de iktisadın bu yıl prestijiyle yükselişe geçtiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Türkiye iktisadı daha istikrarlı hale geldi. Turizmin katkısıyla cari açığın azaldığını görüyoruz. İktisat güzelleşmeye başladı fakat bu düzgünleşme kırılgan ve yapay. Türkiye’de nakdî siyasetlerin daha sıkı olması gerekiyor. Makroekonomik stabilizasyon manasında bakacak olursak potansiyel bir büyüme için Türkiye’nin yapısal ıslahatlara muhtaçlığı var. Türkiye’de genç nüfusun istihdama katılması daha yüksek büyümesine katkı verecektir.”