Netlog Yurtiçi Nakliye ve Dağıtım Operasyonları Lideri Uygar Uşar, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) araştırmasına nazaran her yıl üretilen toplam besinlerin yüzde 14’ünün üreticiden tüketiciye ulaşana kadar geçen süreçte heba olduğunu belirterek, “Bu oran 400 milyar dolarlık tarım eserinin tarladan sofraya ulaşana kadar çöp olduğunu gösteriyor” dedi.
Uşar, “Tarladan sofraya ulaşırken besinde yaşanan kaybın tahlili depolama ve lojistik altyapılarının geliştirilmesi, sıcaklık denetimli lojistiğin yaygınlaştırılmasında yatıyor” diye konuştu.
Uygar Uşar, dünya nüfusundaki artışla birlikte, besin güvenliğinin global manada en fazla tartışılan husus başlıkları ortasına girdiğini kaydederek, 1900’lerin başında 1,5 milyar civarında olan nüfusun bugün 7 milyar düzeyini aştığını, bu sayının 2050’de 10 milyara ulaşmasının beklendiğini söyledi.
Dünyada açlık hududunun altında yaşayan insan sayısının 820 milyon olduğu düşünüldüğünde besin güvenliği ve zayiatın değerinin daha çok arttığını vurgulayan Uşar, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“FAO, kısa mühlet evvel yaptığı açıklamada besin kaybıyla ilgili çarpıcı dataları ortaya koydu. FAO’nun araştırmasına nazaran her yıl üretilen toplam besinlerin yüzde 14’ü üreticiden tüketiciye ulaşana kadar geçen süreçte heba oluyor. Rapora nazaran, en büyük kayıp Asya bölgesinde yaşanırken, onu Kuzey Amerika ve Avrupa, arkasında da Afrika takip ediyor. En fazla ziyan olan eser tiplerinde ise esaslı ve yumru bitkiler ile zerzevat ve meyveler öne çıkıyor. BM bilgilerine nazaran dünyadaki toplam ziraî üretim 2,8 trilyon doları aşıyor. Yüzde 14’lük bu oran 400 milyar dolarlık tarım eserinin tarladan sofraya ulaşana kadar çöp olduğunu gösteriyor. “
Uşar, raporda yer alan bilgilere nazaran, dünyada kişi başına düşen soğuk hava deposu büyüklüğünde birinci sırada yer alan ülkenin global tarım ticaretinin başkanlarından Hollanda olduğunu söyledi.
Hollanda’da bu sayının kişi başı bir metreküpe yaklaştığını lisana getiren Uşar, “Bu sayı Danimarka’da 0,6 metreküp, Yeni Zelanda’da ise 0,5 metreküp düzeyinde. Bu ülkeleri sırasıyla ABD, İngiltere ve Mauritius takip ederken, Türkiye yaklaşık 0,24 metreküple listenin orta sıralarında yer alıyor” diye konuştu.
“İSRAFLA BİRLİKTE ÇÖPE GİDEN BESİN ÖLÇÜSÜ 1,5 MİYAR TON”
Uşar, tüketimde yaşanan israfı da göz önüne aldıklarında dünyada çöpe giden besin ölçüsünün 1,5 milyar tonu aştığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Genel olarak değerlendirdiğimizde bu kaybın yaklaşık yüzde 80’ini üretim, depolama ve lojistik süreçlerindeki yanılgı ve yanlışlıklar oluşturuyor. Tarladan sofraya ulaşırken besinde yaşanan kaybın tahlili depolama ve lojistik altyapılarının geliştirilmesi, sıcaklık denetimli lojistiğin yaygınlaştırılmasında yatıyor. Bu kayıplarında bilhassa gelişmekte olan ülkelerde yaşanmasının temel sebebi de aslında bu. Tüm bu süreçlerde yaşanan kayıpların önüne geçmek önemli bir planlama ve yatırım gerektiriyor. Üretim alanında verimlilik ve teknolojik yaklaşımlara gereğince değer verilmemesinin yanı sıra kayıpların ardındaki en kıymetli nedenlerden birisi de depolama ve taşıma sırasında yapılan yanlışlar.”
Uşar, Türkiye’de üretilen ve tüketilen besinlerin yaklaşık üçte birinin çöpe gittiğini kaydederek, besinlerin yaklaşık yüzde 10’luk kısmının ise lojistik sürecinde heba olduğunu vurguladı.
Sıcaklık denetimli lojistiğin Türkiye’de yaygınlaşmasının bu kayıpları önemli biçimde azaltabileceğini lisana getiren Uşar, Netlog olarak 2009’da kurdukları Polar XP şirketinin, bugün 21 depo ve aktarma merkezi üzerinden 500’ü aşkın sıcaklık denetimli aracıyla Türkiye’nin her noktasına ölçüsü ne olursa olsun serin, soğuk ve donuk eserlerin tarifeli dağıtımını yapabildiğini söyledi.
“SOĞUK ZİNCİR İHMAL EDİLİRSE VİTAMİN KIYMETİ KAYBOLUYOR”
Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Sekreteri İlknur Menlik, FAO tarafından yayınlanan raporda, dondurulmuş eserlerin gerçek taşınması durumunda besin zayiatının aşağıya çekebileceğinin vurguladığını aktardı.
Doğru biçimde dondurulan zerzevat ve meyvelerin vitamin bedelinin, tazelerine nazaran daha yüksek olabildiğine dikkati çeken Menlik, şu tabirleri kullandı:
“Bugün Antalya’da kolundan koparılan taze bir meyve, şayet sıcaklık denetimli ortamda taşınarak İstanbul’daki satış noktasına getirilmiyorsa, bu eserler her 24 saat içinde vitamin bedelinin yaklaşık yüzde 15-20’sini kaybeder. Türkiye geneline hakim olan taşıma şartlarıyla bu meyve, Antalya’dan kolundan koparıldıktan sonra ortalama 3-4 gün içinde İstanbul’a ulaşabiliyor. Münasebetiyle, bu eserler soğuk zincir ihmal edilerek, yani açık kamyonlarda taşınırsa, bu taşıma süreci içindeki vitamin kıymet kaybı yüzde 60-70’i bulabiliyor.”